21/09/2025
O ważnych ludziach w psychoterapii, która błędnie bywa łączona tylko z psychologią.
Inżynier chemik, muzyk jazzowy, biolog molekularny, cybernetyk - bez nich nie byłoby współczesnej psychoterapii.
Milena Karlińska-Nehrebecka
Laicy często ulegają złudzeniu, że wszyscy psychoterapeuci mają wykształcenie psychologiczne lub psychiatryczne. Co więcej, ten błędny pogląd dotyka nawet słabiej wykształconych psychoterapeutów.
Celem poniższego opracowania jest przybliżenie kluczowych dokonań twórców psychoterapii osobom nieznającym historii i zakresu psychoterapii. Wielu luminarzy psychoterapii ukończyło różnorodne kierunki studiów, a niekiedy nie ukończyli żadnych.
Bez tych myślicieli, praktyków i teoretyków nasza dyscyplina wiedzy nie byłaby tym, czym jest obecnie.
1. Anna Freud – była psychoanalityczką, rozwinęła teorię mechanizmów obronnych i psychoanalizę dzieci. Nie miała formalnego wykształcenia wyższego.
2. Betty Alice Erickson – rozwijała hipnozę naturalistyczną stworzoną przez Miltona H. Ericksona, była pracownikiem socjalnym.
3. Erik Erikson – psychoanalityk, twórca 8-etapowej teorii rozwoju człowieka i innych teorii psychoterapeutycznych i psychologicznych. Nie miał formalnego wykształcenia wyższego.
4. Bill Wilson – był współzałożycielem ruchu Anonimowych Alkoholików. Ruch ten stanowi znaczącą i cenioną część systemu leczenia uzależnień. Wilson był maklerem giełdowym.
5. Charles Dederich – stworzył Synanon, czyli system leczenia uzależnień. Na bazie jego metod Marek Kotański stworzył w Polsce system leczenia narkomanów. Nie miał formalnego wykształcenia wyższego.
6. Donald Winnicott – był twórcą ważnych koncepcji psychoanalitycznych. był lekarzem pediatrą.
7. Frank Farelly – stworzył Psychoterapię Prowokatywną, niezwykle skuteczną w leczeniu pacjentów z najcięższymi zaburzeniami psychicznymi, był pracownikiem socjalnym.
8. Gabor Mate – jest lekarzem ogólnym, wcześniej studiował literaturę. Jego dokonania w zakresie leczenia traumy inspirują psychoterapeutów różnych nurtów. Skutecznie stosował ayahuascę w leczeniu uzależnień.
9. George Bateson – był twórcą zespołu, który wypracował model terapii rodzin a z wykształcenia był antropologiem i cybernetykiem.
10. Insoo Kim Berg – była farmaceutką i prowadziła badania naukowe w tej dziedzinie. Uzyskała też dyplom magistra pracy socjalnej. Razem z mężem stworzyła terapię ukierunkowanej na rozwiązanie, BSFT, w Polsce znaną jako TSR.
1. Jay Haley – uczestnik zespołu G. Batesona, był twórcą terapii strategicznej, uzyskał licencjat teatrologii i dyplom magistra wz. komunikacji.
2. John Weakland – współtwórca terapii rodzin, uczestnik zespołu G. Batesona, inżynier chemik z wykształcenia.
3. Jon Kabat-Zinn – był doktorem biologii molekularnej. Wykorzystując metody praktyki buddyjskiej sformułował świecką metodykę mindfulness, później w zasadzie zawłaszczoną przez terapię poznawczo-behawioralną.
4. Melanie Klein – stworzyła kluczowe teorie współczesnej psychoanalizy. Nie miała formalnego wyższego wykształcenia.
5. Sigmund Freud – był lekarzem neurologiem. Jako twórca psychoanalizy, jest uważany za ojca współczesnej psychoterapii.
6. Steve De Shazer – był muzykiem jazzowym, wraz z żoną stworzył szeroko rozpowszechnione podejście BSFT – krótkoterminową terapię zorientowaną na rozwiązanie.
7. Umberto Maturana – był biologiem, socjologiem i filozofem. Jego idee dotyczące epistemologii stały się ważną częścią teorii terapii rodzin.
8. Virginia Satir – była pedagogiem, rozwinęła unikalne metody leczenia problemów rodzinnych, w tym ustawienia rodziny.
9. Wilfred Bion – był dowódcą baterii czołgów podczas drugiej wojny światowej, później został psychiatrą i twórcą oryginalnych teorii psychoanalitycznych.
10. Arnold Mindell – Był twórcą podejścia psychoterapeutycznego które nazwał „psychologią zorientowaną na proces”. Uzyskał dyplom inżyniera mechanika, zajmował się badaniami w dziedzinie fizyki, zdobył wykształcenie psychoanalityczne i uzyskał też doktorat w psychologii.
Psychoterapia jest dziedziną kliniczną i zawodem oraz dyscypliną naukową, która czerpie inspirację z nauk pokrewnych takich jak np. psychiatria, antropologia, etnologia, etologia, psychologia, cybernetyka, socjologia, biologia, filozofia, neuronauki czy nauki o zdrowiu.
Dokonania wymienionych wyżej luminarzy psychoterapii pokazują, jak bez bogactwa inspiracji, jakie wnieśli do psychoterapii jej twórcy o różnorodnym wykształceniu pierwotnym, psychoterapia nie byłaby obecnie tym czym jest, o ile w ogóle by się rozwinęła.
