https://www.facebook.com/397316414079754/

Sheeq shaam, Mogadisho (2025)

03/08/2020

Folic acid in pregnancy
Folic acid waxa uu ka mid yahay vitamin-da ku milma biyaha (Vitamin B complex)
Waxa uu jirka u qabtaa shaqooyin fara badan oo ay kamid yihiin
1. Wuxuu sameeyaa qaybsanka unugua(cell division)
2. Wuxuu sameeyaa qaab dhismeedka unugyada cascas ee dhiiga (shape of red blood cells)
3. Waxa uu ka qayb qaataa in laga hortago dhiig yarida
4. Wuxuu ka qayb qaataa in laga hortago dhibatoyinka lagu dhashto
5. Wuxuu ka qayb qaataa in laga hortago cudurada wadnaha ku dhaca, faalug iyo qaar kamid ah cancers-ka
Cuntooyinka laga helo folic acid
Beerka, digirta, looska, misirta, oranjada, ananaaska, yaanyada, avocado iyo qudaarta cagaaran
Yaa u baahan folic acid
Haweenka ku jira da'da dhalmada
Haweenka uurka leh
Raga
Haweenka uurka leh aaad ayaa loogu amray inay qaataan bil kahor xiliga uurka.
Wuxuu u jiraa vitamin badan oo uu ku jiro waxana laga qaadanaa 400 mcg maalintii

Hadii uu jirka ku yaraado Follic acid waxaa ka dhalanaaya dhibaatooyin fara badan oo kamid ah waxayna waxyeelo soo gaartaa neerfaha uurjiifta iyo dhiig yari oo dhanka hooyada uurka leh. Dhibaatooyinkaas waxa kamid ah:
Spina Bifida – 60%, sawirka 1aad
Anencephaly – 30%, sawirka 2aad
Encephalocele – 10%, sawirka 3aad
Fadlan hooyo ku dadaal inta aad leedahay uurka.
Page-ka like saaro si aad naloo socotid. mahadsanid
Sxbdada iyo asxbtaada lawadaag
Ruuxaan tacliin baran tuugsiga ma daayo

14/06/2020

?..ka faaideyso talooyinkan
-----------------------------------------------------------------------------------
F.G. Mowduucani Dumarka kaliya gooni uma ahan, fadlan ragoow aqriya oo ugu faaideeya gabdhaha idin ladhashay, xaasaskiina iyo dhamaan gabdhaha Soomaliyed.

Mid iyo 2bo gabdhaha asxaabtaada ah ku xus halkaan

iyo

Xanuun laxeriiro waqtiga caadada wa mid kamid ah Dhibaatooyinka ugu badan ee Dumarka soo wajaha.

Xanuunkaani waxa uu noqon karaa 2bo Qeybood :

1. Nooca 1aad : Caado xanuun la bilaabatay gabadha Qaangaarkeeda (Caadada ugu Horeyso).
Gabdhuhu kala bar (50%) wa ay la xanuunsadaan Dhiiga caadada 4ta ilaa 5ta sano ee ugu h**eyso qaan gaarka kadib, haba ugu sii darnaadaano Gabdhaha caadada waqti h**e kubilaabataye (9-12jir). Noocaani sabab uma aha Jirro ay gabadhu qabto, kaliya waa wax laxeriiro is badalka Jirka. Gabdhuhu wa in ay is dajiyaan una qaadan wax halis ah. Noocaani waa kan ugu badan ee gabdhuhu isku arkaan waqtiga caadada, waxaana lagu qiyaasaa 4meelood 3meel (4/3) gabdhaha caadada ku xanuunsado iney qabaan Noocaani. Maado jirka laga helo oo sababeyso inuu muruqa ilmo-galeenka soo aruuro (si dhiiga caadada dibada looga soo saaro) ayaa loo aaneeya xanuunka waqtiga caadada la xeriiro. Isku soo aruuridda ilmo galeenka aya keenayo in dhiig iyo nafaqo ku filan gaadhi weyso ilmo galeenka, sidaasne xanuun ku yimado. Maadadaan aya sidoo kale sababta lalabo iyo shuban gabdhuhu isku arkaan waqtiga caadada. Marka gabadha ay cunug dhasho ama da’deedu sii weynaato wa uu baaba’aa Noocaani.

2. Nooca 2aad: Caado xanuun gadaal dambe ugu Bilaabato gabadha/Haweneyda
Noocaan 2baad waa xanuun laxeriira caadada oo aysan isku arki jirin Haweeneyda caadooyinkii horay ugu dhici jiray.Si kaduwan noocii h**e, kani waxa uu laxeriira markaste Xanuuno kale oo ay gabadhu ka qabto mid kamid ah xubnaha gudaha ee taranka sida: Xanuunada ilma galeenka, Xanuunada ugxaanta, Xanuunada Tubbooyinka, caabuqa (ama waxa ay haweenka Soomaliyeed intoodu badan u yaqaaniin infekshanka), burooyinka ilma galeenka iyo ugxaanta, walwalka IWM.

?

• Xanuun noociisu yahay majiir ama middi laguugu mudaayo ookale oo ay gabadhu ka dareento caloosha Qeyteeda xudunta ka hooseyso (Mindhicirada).
Gabdhuhu qaar dhabar xanuun iyo sino ama bowdo xanuun ayey isku arki karaan. Badanaa xanuunkaani waxa uu bilowdaa wax yar un kahor waqtiga caadada, halka mararka qaarne uu bilaaban karo maalin ama maalmo kahor caadada. Xanuunka si tartiib tartiib ah ayu ubaaba’aa mudo 1maalin ilaa 3maalmood gudahood. Xilliga dhiiga caadada socdo ayuu gaara xanuunka heerka ugu daran. Halka marka caadada go’dane baaba’o xanuunka. Gabdhaha qaar xanuunkoodu wa mid meel dhex dhexaad ah halka qaarkoodna aysan shaqo laqabsan Karin xanuunka darnaashihiisa awgeed. Gabdhaha gashaantiyada ah aya intooda badan xanuun awgiis ugu baaqdo/Habsaamo waxbarashadi, Howshii guriga ama Shaqadii ay qaban jirtray inta dhiiga caadada haayo Caado kaste.
• Calaamadaha kale ee lasocon karo mindhiciro xanuunka waxa ka mid ah:
 Lalabo ama Dawaqmid
 Wareer ama Madax xanuun
 Daal ama Cajis badan.
 Shuban ama Matag
 Dul qaad la’aan iyo xanaaq xad dhaaf ah

.Calaamadaha aan kor kusoo xusnay waxaa lagu arkaa Nooca 1aad ee Xanuunka caadada. Nooca 2aad ee xanuunka caadada waxa la xeriiri karo calaamadaha ay leedahay jirradii sababtay xanuunka waqtiga caadada.

?

Walaasheydi Haddi aad sameyso waxyaabahaan soo socda waxaa gibi ahaanba kaa baabi’i ama kaa yaraan doono xanuunka caadada losocdo in sha allah:
• Isticmaal feerada jidhka ama Biyo lakululeeyay ku shubo cinjirka (Boorsakaalta-da) farmashyaasha lagu iibiyo, kadibna dul saasaar Xudunta ka hoose (Mindhicirrada) xili kaste oo aad fursad u hesho.
• Si tartiib ah ugu daliig faraha gacmahaaga inta ka hooseyso xudunta.
• Cab cabitaan diiran (Qaboowga kuuma fiicno)
• Cun cunto yar 2dii saacbo hal mar. kafogoow Dharagta waqtiga caadada.
• Cuntadaada ha u badnaato:
 Raashiinka qolofta leh ee tamarta laga helo sida Qamadiga, Galleyda, iwm
 Miraha noocyadooda kala gedisan
 Qudaarta
• Kafogow cuntooyinka cusbada badan, kuwa sonkorta badan iyo kaffeeyga.
• Xiliga aad jiifto lugahaaga waa inad ka sara mariso jirka intiisa kale, sida in aad barkin dul saarto iwm. Ama seexo jilbahaaga oo kor u taagan.
• Farmashiga kasoo iibso kaniiniga (Ibuprofen 400mg), kahor maalinta aad sugeyso caadada sedexda waqti min hal kaniini ka cun cuntada kabacdi. Si joogta ah u qaado kaniinigaan maalmaha h**e ee caadada.
• Ku qobeyso/ku meydho Biyo diiran
• Kafogow saxaradaada oo adkaato, calooshaada jilci
• Socod iyo jimicsi joogta ah same (oo ay ku jiraan jimicsiga lafaha miskaha)
• Haddii aad qof cayiilan ama miisaan leh tahay, fadlan yaree miisaankaaga.
• Haddii daryeelka aan kor kusoo xusay wax kuu tari waayo fadlan dhaqtar la xeriir si’ uu daawooyin kale kuugu soo qoro.
• Haddii aad Qabto Nooca 2aad ee xanuunka caadada, waxyaabaha aan kor kusoo xusnay ma xalin doonan xanuunkaaga ee fadlan dhaqtar u tag si’ lagaaga daaweeyo xanuunka jira ee keenay caadada xanuunka la socdo.

ah?

Xanuunka caadada laxeriiro waxa uu u badanyahay Haweenka da’deedu 30 sano ka yartahay, sidoo kale waxa halis ugu jira:
• Gabdhaha miisaankoodu hooseeyo, gaar ahaan waqtiga qaangaarka
• Haweeney kasto oo sigaar cabto
• Gabar kaste oo caadadu ku bilaabatay, ayadoo 12sano gaarin.
• Gabar kaste oo waqtiga caadada heyneyso dheertahay (5-7malmood )
• Gabar kaste oo dhiigeeda caadadu badanyahay
• Haweeney kaste oo aan cunug dhalin
• Gabar kaste oo walwal, walbahaar iyo niyo jab haayo
-------------------------------------------------------------------------------
DHAMAAD

Waa ku mahadsantahay lasocodka qoraalada bogeyga.
Maalmaha nasoo aadan waxan soo dhigi doonaa qoraalo cusub fadlan lasoco.

Mahadsanid walal. JAZAKALLAHU KHEYRAN.

Sheeq shaam

02/06/2020

........... ahna qeybtii ugu dambeysay

Waa maxay dhibaatooyinka ka imaan karo daawooyinka loo qaato xanuunka macaanka?

Dhibaatooyinka aan sheegi doono ula majeedo kuwo aanu kudhiiri galinaayo ka fogaanshaha isticmaalka daawoyinka xanuunka macaanka, marwalbane waanu kula talinaa bukaanka qaadashada daawoyinkas.

Sonkorta bukaanka oo hoos ugu dhacdo heerkii laga rabay ayey caan ku yihiin qaar kamid ah daawooyinka macaanka loo qaato, sida Cirbadda insulin-ta iyo kaniiniga metformin-ka ahi. ma aha in dhammaan daawooyinka loo qaato macaanka keenaan sonkorta oo dhacda.

Sonkorta bukaanka oo dhacda waxaa keeni karo:

 In bukaanki ka qaato daawadi kuuro kabadan intii dhaqtarka kula soo taliyay.
 In cuntadii waqtigeedi kadib dhacdo ama uusan qaadan gibi ahaan.
 In jimicsi, socod ama shaqo xad dhaaf ah sameeyo bukaanki.

Wa maxay calaamadaha lagu garto marka ay Sonkortu dhacdo?

Calaamadahaasi waxaa ugu caan san:
 Jareeys ama gariirid
 Dhidid badan
 Wal wal ama maahsanaan ku timaada Bukaanka
 Aragtida indhaha oo daciifta ama indhaha oo caad saarmo
 Bishimaha ama faruuryaha oo laday koro (qalfoof korto)
 Niyada qofka oo badalanta iyo
 Wareer

Si’ kor looga soo qaado sonkortaas dagtay waa in uu bukaanki cunaa wax macaan sida moos, cabitaan ama shaah sonkor leh.
F.G. Sonkorta ma dagto badanaa haddi uu qofkii xanuunka qabay lagu daaweynayay cunto isku dheeli tiran oo qudh ah.

Ma jiraa talaal lagula taliyo qofka macanka qabo?

Sida aan kusoo sheegnay qoraaladii h**e, qofka xanuunkaani qabo waxa uu unugul yahay qaadida xanuuno badan sida xanuunada jeermisku keeno. Waxaana usabab ah hoos u dhaca difaaca bukaankaani.

Talaalka aya lagu xoojiyaa difaaca qofka si uu ula dagaalamo xanuunada jeermiska keeno. Bukaanka macaanka qabo waxaa lagula taliyaa in uu qaato dhowr talaal oo lagu xoojinaayo difaaciisa. Talaaladaan badankooda waxa ay kala dagaalamaan bukaanka jeermisyada gala sambabaha kuwaas oo halis galiya noolasha qofka macaanka qabo.

………

Waa ku mahadsantahay lasocodka qoraalada bogeyga.
Maalmaha nasoo aadan waxan soo dhigi doonaa qoraalo cusub fadlan lasoco.

Waxaan texgelin gooni ah siin doonaa talooyinka aqristayaasha ayadoo aan ka aqbali doono codsiyadooda ku aadan mowduucyo khaas ah oo ay daneynayaan inan kahadlo in sha allah.

Mahadsanid walal. JAZAKALLAHU KHEYRAN.

Sheeq shaam

01/06/2020

...........
Fadlan saar bogga, asxaabtaadane la wadaag oo dheh

Maxaa lagu daaweeya xanuunka macaanka?

Nooca 1ad ee xanuunka macaanka ahi daawadiisa marwa walba waa cirbada insulin-ta ah maadaama jidhka bukaankani ay k**aqantahay insulin-ta gabi ahaan.

Nooca 2aad ee xanuunkaani daawadiisa aya ah kaniiniyaal afka laga qaato, Balse guud ahaan bukaanada la ildaran xanuunkaani 50% waxey ku daawoowi karaan latalin cunto kuhaboon xanuunka macaanka iyo jimicsi(30 daqiiqo oo socod dhaxdhaxaad ah malinkaste) oo qudh ah. Halka 25% ay u baahanayaan kaniiniyaal afka laga qaato oo sonkorta dajiyo. Halka inta soo hartay (25%) ay u baahan doonan cirbada insulin-ta si’ sonkortooda loo dajiyo.
Cuntada bukaanka oo aad looga taxadaro ayaa ah qodobka 1aad ee udub dhaxaadka u ah daaweynta xanuunka macaanka.

Dad badan ayaa u heysta cuntada bukaanka sonkorta qabo iney gabi ahaan ka gedisantahy cuntada qofka caadiga ah. Taaso ah fahan qaldan.

Culumada caafimadka waxa ay ku taliyaan saxanka bukaankani raashinka kucunaayo in shan meelood-labo meel (5/2) saarnaato qudaaarta cagaaran iyo miro, shan meelood-labo meel (5/2) kalane saarnaato cuntada tamarta laga helo sida: Bariis, baasto, rooti, canjeero, misir, boorish IWM. Halka shan-meelood halka-meel (5/1) ee soo hartayne lagarabo iney saarnaato cuntada burutiinka laga helo sida: hilibka mallaayga,doorada, ama helibka xoolaha ee jiidhka ah ee aan saliid lagu shiilin(biyo lagu kariyay), ukun, digir IWM.

Cuntada hadafka laga leeyahay ayaa ah Bukaanka cayiilan in lagu dhimo miisaankiisa, kii miisaankiisa fiicnaayna in sidiisi lagu hayo, kii miisaankiisa dhacsanaayne in kor looga soo qaado.

Cuntada kadib waxaa muhiimadda 2aad leh socodka oo kaalin muhiim ah kaciyaaro dajinta sonkorta bukaanka. Waxaa laga rabaa bukaanka in qaab nooleedkiisi h**e wax kabadalo sida in uu socod badan sameeyo, ugu yaran 30daqiiqo maalin walba, in haddii uu sigaar cabi jiray joojiyo, in kabo xeran o buudh ah xirto si aynan lugaha u boogoobin, in haddii uu cayilnaa miisaankiisa dhimo, iyo in cuntada aan u wanaagsanen ka fogaado sida: Cuntada sonkorta badan, cuntada caddiinta ama badhuudhta badan, cuntada cusbada badan, iyo cuntooyinka saliida lagu shiilay.

Sida aan horay usoo sheenayba haaf kamid ah bukaanada sonkorta qabo waxaa ay ku bogsadaan talooyinka aan kor ku xusnay umana baahan doonan wax kaniini ama cirbad ah. Bukaanada qaar ayagoo talooyinkaas sameeyay ayaa laga yaaba in ay kufilnaan waayan dajinta sonkorta isla markaasna ubaahdaan kaniiniyaal dajiya sonkorta.

Waxaa jira daawooyin aad u badan oo dajin kara sonkorta marka ay kacdo. Kuhaboonaashaha daawooyinkaani waa ay ku kala gedisanyihiin bukaanada. Dhaqtarka ayaa go’aan kagaari karo daawada kuhaboon bukaanka. Mararka qaar waxaa bukaanka ku filan hal daawo uu qudh ah halka mararka qaarna uu ubaahan karo daawooyin isku darsan oo 2bo kaniini iyo kabadan kakoobnaan karo.

Daawoyinkaan qaar waxa ay caawiyaan dhacaankii insulin-ta o ay kashaqeysiyaan, halka qaarkood ayba badiyaan soodeynta dhacaanka insulin, halka qaarka kalane hoos u dhigaan in xiidmaha (Mindhicirrada) dhiiga kusoo daraan sonkor badan.
Waxaa sidoo kale jira qaar yareeya soo deynta dhacaan lagu magacaabo “Glucagon”. Dhacaankaan ayaa shaqada insulin hoos udhigo sonkorta jidhkane kaciyo.
FG. Xitaa haddii uu bukaanka qaadanayo kaniiniyaal sonkorta dajiyo mar walba waa in uu sameeya talaaboyinkii aan kor kusoo xusnay ee qaab noooleedkiisa la xedhiidhay sida socodkii, cuntoyinkii cafimaadka ulahaa IWM.

waa maxay hadafka laga leeyahay daaweynta macaanka?

Inkastoo xanuunkaani la dabargoyn Karin guud ahaan, hadane waa lagu guuleystay yareenta waxyeeladiisa.
Ahdaafta ugu waaweyn ee laga leeyahay daawoyinka iyo talooyinka ayaa ah:
• In sonkorta lagu hayo sidii laga rabay ama si’ u dhow
• In hoos loo dhigo wax kaste oo badin kara halista macaanka sida dhiig karka iyo cholestrolka ama dufanta badan.
• In sida ugu dhaqsiyaha badan loo ogaado dhibaatada sonkorta geysatay loona daaweeyo.

Lasoco qeybaha kale maalmaha nasoo aadan in sha allah waxaana kamid ah waxyaabaha aan ugu hadli doono:
• Waa maxay dhibaatooyinka ka imaan karo daawooyinka sonkorta?
• Maxaa calaamada ah oo lagu gartaa sonkorta marka ay kor u kacdo ama hoos u dhacdo?
• Majiraa talaal lasiyo qofka qabo xanuunkaani?
• Su’aalahaas iyo qaar kaloo badan waxaa si toos ah ugu jawaabi doono qoraalada soo socda in sha allah.

Mahadsanid walal. JAZAKALLAHU KHEYRAN.

Sheeq shaam

30/05/2020

...........QEYBTII 2aad

Fadlan saar boga, asxaabtaadane la wadaag oo dheh

Maxaa calaamada ah oo lagu gartaa xanuunka macaanka?

Maadaama xanuunkaani macaanka, gaar ahaan nooca 2aad, uu si tartiib tartiib ah kusoo galo qofka, waxaa laga yaabaa in uusan bukaanku yeelan wax calaamad ah waqtiyada ugu h**eeyso. Sidaa awgeed, bukaanada intooda badan waxaa la ogaada xanuunkii oo waqti badan haayay.
calaamadaha ugu caansan xanuunkaani ayaa ah:
1. Oon ama harraad fara badan
2. Kaadi fara badan
3. Baahi badan
4. Daal fara badan
5. Miisaanka qofka oo dhaca
6. Kabaabyo ama Hur oo qofku jirka kadareemo, gaar ahaan lugaha iyo cagaha
7. Iyo calaamado muujinaayo dhibaatada ay sonkorta ugeysatay xubnaha qaar sida wareer badan, wadna garaac, indhaha oo caad saarmo iyo nabro ama boogo jidhka kasoo baxo oo aan reysan.
Sababta keeneysa kaadida iyo harraadka aadka u badan aya ah: Sonkorta dhiiga ku badatay oo si toos ah kaadida usoo raaceyso ayaa horay jidhka ugu so qaadeyso biyo badan.

Bukaanada qaar wax calaamado ah malahan haddi sonkortoda aysan aad u kacsaneen, laakin taasi micnaheedu ma ahan in aysan daawo ubaahneyn, waayo marwalba sonkortu dhibaatadeeda ayey leedahay hanoqoto mid calaamado leh ama midaan lahayn ba’e.

Sidee buu ku ogaanayaa inad qabto xanuunka macaanka?
Kaadidaada aya laga ogaan karaa in uu Jiro xanuunka macaanka ahi, Balse laguma qaadan karo go’aan k**a dambeys ah waayo waxaa la arkay dadka qaar oo aan qabin xanuunkaani iney kaadidooda soo raacdo sonkor.
Dhiiga oo laga ogaado heerka sonkorta aya ah halka ugu wanaagsan ee laga xaqiijiyo xanuunkaani jiritaankiisa. Ayadoo badanaa bukaanka laga qaado dhiiga ila 2bo jeer si loo xaqiijiyo. Go’aanka ahi inuu bukaankaan qabo xanuunka macaanka ayaa lagaari karaa kadib markii Bukaanka oo cunto cunay 2saac kadib sonkorta dhiigiisa kabadato 200 mg/dL) ama bukaanka oo aan wax raashiin ahi cunin ugu yaraan ilaa 8saac adood marka ay sonkortiisa kabadato 126 mg/dL.
Waxaa jira hab kale oo qaab tijaabo ah bukaankane lasiiyo sonkor cabiran, Balse badanaa lama sameeyo. Waxaa kaloo jira dhiig lagala socdo sonkorta qofka sidey ahayd bilihii ugu dambeeyay kaaso badanaa lagula socdo qofka sonkorta qabo.

?

1.Haddi qof kamid ah qaraabadaada 1aad (sida waalidiintaada, walalka, walaashaa ama cunugaaga) qabo xanuunka waad qaadi kartaa maadaama uu fir yahay.
2.miisaankaaga oo xad dhaaf ah ama cayil saaid ah waxow ku nugleynaa xanuunkani.
3.Baruurta calooshaada oo badan ama qofka oo xulusl yeesha.
4.Hooyada qaada xanuunka macaanka marka ay uur yeelato.

?

Dhibaatada ugu h**eyso ee waqtiga dhow bukaanadaan ku timaada ayaa ah:

1.Sonkorta oo aad u kacdo taaso keeneyso fuuq bax badan iyo dawaqmid ama miir la’aan. Bukaankaan ayaa gali kara xanuun naftiisa halis galin kara.

Dhibaatooyinka waqti fog(sanado kadib) ee ku yimaada bukaanadaan ayaa ah:

2.Xididada dhiiga ee bukaanka oo adkaada
Sonkorta oo wati dheer kacsanaato waxaa ka imaankaro iney dhaawac ugeysato xididada waxaana keeney dhibaatooyinkaan soo socda:

 Xididada wadnaha oo adkaada waxaa ka imaan karo wadna xanuun iyo wadnaha oo istaago
 Xididada maskaxda oo adkaada waxa ka imaan karo bukaankii lug iyo gacan iney dhacdo ama hadalkii gabo.
 Xididada killiya oo adkaada waxaa ka imaan karo bukaanki kiliyaha iney ka fadhiistaan.
 Xididada indhaha oo adkaado waxa ka imaan karo aragii bukaanka oo yaraado ama gibi ahaanba lawaayo.
 Xidida lugaha oo adkaada waxaa ka imaanayo in boogaha ama nabraha kusameysmo cagaha reeysan waayan jeermiskiina isaga noolaado maadaama difaaca jidhkeena uu dhiigu xambaarsanyahay socodkii dhiigana uu yaraaday xididadi xermay ama adkaaday awgood.
F.G. waxa aad u adag in boogahaani reystaan iyadoo sonkortii aad u kacsantahay sido kale wey adagtahay in sonkorta dagto ayadoo boogaha jiraan. Sidaa darted wa in mid walbo bukaanku aad ula socda.

3.neerfaha bukaanka oo shaqo yareeyo
Dhibaatooyinka ka imaanayo waxaa kamid ah:
 Nabro kusameysmo qeybta hoose ee cagta, boogahaan aya ka imaanayo dareenkii lugta oo yaraaday maadaama neerfihii dareemi lahaa jugta iyo qodxaha mudayo lugta ay shaqadodii yaraatay (waa sababta badanaa loogula taliyo qofka sonkorta qabo inu qaato kobo xedhan ama kooyo ah ama buud ah). Boogtii sameysantayne mareysaneyso maadama dhiig fiican meeshi imaaneyn sidaan kor kusoo xusnay.
 Dareenkii ragnimo ee ninku u lahaa xaaskiisa oo hoos udhaco (taasine waxa keenayo waa xididadii xubinta taranka ee raga oo adkaada iyo neerfihii oo dareenkoodi naaqusa)
 Iyo dhibaatooyin kale oo an badneyn.

4.Difaaci bukaanka oo hoos u dhaca
dhowr waxyaabood oo isbiirsaday ayaa keenaya bukaanka qabo macaanka inu dhaco difaaciisa:
 Socodkii dhiiga oo yaraado maadaama xididadii qaar xermeen ama adkaadeen. Dhiiga waxa uu jidhka u qaada maadada Oksijiinta iyo nafaqooyinka. Oksijiinta iyo nafaqooyinka ayuu difaaca jirkeenu isticmaala si uu ula dagaalamo jeermiska. Hadaba yaraanshaha 2badaan ayaa keenaya difaacii inuu hoos u dhaco.
 Sonkorta oo aad u kacdo waxey keeneysaa difaacii jirka in shaqeyn waayo uu jidhkiine u nuglaado jeermiska. Cilmi baarisyo lasameeyayna waxey sheegayaan dhacaano lasoo daayo xilliga sonkorta aadka u kacdo iney k**as’uul yihiin hoos u dhaca difaaca jidhka.

5.jirka oo u nuglaada jeermisyada.
Difaacii oo yaraaday iyo socodkii dhiiga oo xumaaday waxey unugleynayaan bukaanadan in jidhkooda jeermiskii kukoro cagahane boogo kuyeeshaan. Haddi aan ladaaweyn boogahaas waxow ugu dambeyn keeni doonaa in lugtii qalajiyo isla markaasna dhimato. Taas ayaa keeneysa in qofkii lugti laga jaro.
Soo ifbixidda dhibaatooyinka aan kor kusoo xusnay wa ay kukala gedisanyihiin bukaanada.
Waxaa laga yaabaa in dhibaatooyinkaaso idil midkood uusan qaadin qofka. Balse guud ahaan marwalba oo sonkortada kuheyso halkii lagarabay, kudhicidda dhibaatooyinkaan wa ay yaraanayaan.

Lasoco qeybaha kale maalmaha nasoo aadan in sha allah waxaana kamid ah waxyaabaha aan ugu hadli doono:
• Daawada xanuunkaani maxey tahay?
• Cuntooyinkee lagula talina inuu cuno qofka qabo xanuunkaani?
• Cuntooyinkee buu iska ilaalinayaa bukaanka la ildaran xanuunka macaanak?
• Majiraa talaal lasiyo qofka qabo xanuunkaani?
• Su’aalahaas iyo qaar kaloo badan waxaa si toos ah ugu jawaabi doono qoraalada soo socda in sha allah.

Mahadsanid walal. JAZAKALLAHU KHEYRAN.

Sheeq shaam

29/05/2020

Fadlan Dheh oo lawadaag Asxaabtada.

Waa maxay xanuunka sonkorowga ( macaanka)?

Xanuunka macaanka ahi waxow yimaadaa marka sonkorta dhiigaaga kujirto ay kabadato ama kor ugu kacdo heerkii laga rabay.

Xanuunka Macaanka Ama Sonkorowgu Waa Xanuun Ku Dhaca Bini Aadamka Guud Ahaan Waana Xanuun Saameeya Nolosha Qofka Bini Aadamka.

Xanuunkan Ayaa Dhaqaatiirtu Marwaxay Dhahdaa Waa Halis Marka Dhan Kale Laga Eegana Waxaad Odhan Kartaa Ma aha Xanuun Halis ah, wa haddi bukaanku aad isula socda’e.

Xanuunka Macaanka Ayaa Waxa Uu Halis Ku Yahay Qodobo Dhawra Oo Kala Ah
1) Xanuunka Sonkorto Waa Xanuunada Laysugu Gudbiyo Firka
2) Xanuunka Sonkortu Waa Xanuun Qofka uu Ku Dhaco Aanu Ka Bogsanayn
3) Xanuunka Sonkortu Waa Xanuun Yaraynaya Difaaca Qofka Ee Uu Iskagadifaaco Cudurada
4) Xanuunka Sonkortu Waa Xanuun Sababa Inuu Qofkani Qaado Xanuuno Kale
5) Xanuunka Sonkarta Qofka Qaba Way Adag Tahay Inay Bogsadan Dhaawacyada ama boogaha Soo Gaadha.
6) Xanuunka Sonkortu Waa Xanuun Ubaahan Taxadar Joogto Ah Oo Qofku Ku Sameeyo Xaaladiisa Caafimaad.

Xanuunkaani waxey culumada caafimadka u qeybiyaan 2bo qeybood oo lagu kala magacaabo Nooca 1aad iyo Nooca 2baad.

maxow yahay Nooca 1aad ee macaanka?

Unugyo gaar ah oo laga helo xubin katirsan uur kujirtaada oo lagu magacaabo beer yare (ama Ganac) ayaa joojinaayo gibi ahaan so deynta Dhacaan lagu magacaabo “ ”. Dhacaankaan aya waxow jirka siyaa sonkorta dhiiga kujirta, Si’ uu u quuto.

Noocan 1aad ayaa waxa uu ku dhacaa caruurta iyo dadka da’doodu ka yartahay 30 sanadood waana nooca Qatar ta ah isla markaana keeni kara dhimasho degdeg ah marka loo eego nooca 2baad. sidoo kale noocan ayaa wuxuu u baahan yahay qofka qaba inuu maalin kasta isku duro insulin, qaatana cunto qiyaasan waqtiyo isku mid ah. sido kale wuxuu u baahan yahay inuu maalin kasta lasocdo heerka ay marayso sonkorta jidhkiisu.

Noocan 1aad ayaa waxa dadka macaanka qabo kanoqda 10-15%. Halka inta hartayna (85-90%) ay qabaan nooca 2aad ee macaanka.

Maxow yahay Nooca 2aad ee macaanka?

Si kaduwan noocii 1aad, Nooca 2aad ee macaanka ahi unugyadii so deynayay dhacaanka insulin wa ay shaqeynayaan oo wa ay sameynayaan dhacaanki, Balse dhowr sabab aya keenaya in qofkii cudurkii macaanka ahaaa qaado ama sonkortiisa kacdo:
• Unugyadii beeryaraha ma sameyn karaan insulin kufilan jirka oo sonkorta dajiso.
• Insulin ti wa diyaar balse jirkaagi maqaadan karo sonkortii taas oo micnaheedu tahay, jirka waxa uu u baahana insulin kabadan tii h**e ugu filnaan jirtay, si’ uu u isticmaalo Sonkorta.
• Ama labadaan xaaladood ee an kor ku xusnay oo is biirsaday.

Noocan 2baad ayaa ah nooc ka dhibyar nooca 1aad waxana uu ku dhacaa dadka da’doodu ka wayn tahay 30 sano sidoo kale noocan 2aad intabadan ma keeno dhimasho dagdaga markastane qasab ma ahan inu qofka insulin isduro sidiii nooca 1aaad. waxa uu qofku sonkortiisa ku maamuli kara cuntada uu kala tashado dhaqaatiirta ama kiniini. sidoo kale waxauu u baahan yahay in uu la socdo xaaladiisa caafimaad.

Majiraa maxowse yahay Macaanka uurayda?
Haa waa uu jiraa macaanka uureyda. Bahda caafimaadka qaarkood waxeyba ku daraan nooca 2aad ee macaanka.
Noocan oo ku dhaca hooyooyinka waqtiga ay uurka leeyihiin waa nooc iska caadiya oo aanlahayn dhibaato sidaa u wayn inta badana waa uu iska baaba’aa kadib marka ay hooyadu dhasho.
Noocan ayaa waxa uu u baahan yahay inay hoyadu waqtiga ay uurka leedahay la socoto xaaladeeda caafimaad isla markaana ay qaadato cunto miisaaman.

maalmaha nasoo aadan waxaa kamid ah waxyaabaha aan ka hadli doono:
• Waa maxay calaamadaha lagu garto xanuunka macaanka?
• Yaa Halis ugu jira inow qaado xanuunka macaanka?
• Waa maxay dhibaatooyinka ka imaan kara xanuunkaani?
• Side buu dhaqtarka ku ogaan karaa qofka qabo xanuunkaani?
• Daawada xanuunkaani maxey tahay?
• Cuntooyinkee lagula talina inuu cuno qofka qabo xanuunkaani?
• Cuntooyinkee buu iska ilaalinayaa bukaanka la ildaran xanuunka macaanak?
• Majiraa talaal lasiyo qofka qabo xanuunkaani?
• Su’aalahaas iyo qaar kaloo badan waxaa si toos ah ugu jawaabi doono qoraalada soo socda in sha allah.

Mahadsanid walal. JAZAKALLAHU KHEYRAN.

sheeq shaam

27/05/2020

da'da_oo_sii_siyaadeyso marba mar ka danbeyso.

kaadi baxsda dumarka waxaa lagu qeexa marka kaadi lama filaan ah timaado ama meel aan munasib ahayn ayago joogo kaadi kaa soo baxsato dumarka

inta badan kaadida waxay ka baxsataa marka ay da,a garaan ,iyo xilliyadda ay uurka qadaan waana astaan macruuf ah..

Kaadi baxsadka inta badan waxaa u badan dumarka marka loo fiiriyo ragga waxyaabaha kà qeeb qaadan karo in dumarka kaadida ka baxsato waxaa ka mid ah

✓uurka
✓xillliga foosha,
✓iyo marka dumarka gaaraan dada dhalmo goynta.

Wax yaabaha sababa kaadi baxsadka waxaaa ka mid ah .

1- in ay daciif noqdaan murqaha kaadi heeysta

2-in murqaha kaadi hesta si xad dhaaf ah u shaqeeyaan.

3-dhaawac gaaro neerfayasha ka shaqeeya kaadi hesta.

4-Caabuq ku dhaco kaadi heesta.

Astaamaha lagu garto

1-in aaad cadaadis ka dareento qeebaha hoose caloosha.

2- in aad suuliga u aado si xad dhaaf ah

3-in aad isku kaadiso xilliga hurdada iyo xiliga aad bulshada dhax joogtid

4- in aad ka gaarsiin kari weyso kaadida suuliga

Kaadi baxsadka waa xanuun laga walwalo oo qofka ku rido karo stress iyo isku buuqid waa xanuun kugu ridi kata cuqdada nafsi haddii aan la daweyn,waxaa muhiim ah in aad la wadaagtid Goobaha cafimaadka si lagu siiyo dawo kugu habboon iyo talooyin looga hortagi karo xanuunka.

Share & like mhdsanid

27/05/2020

Waxan hambalyo u dirayaa DrJalaaludiin Yuusuf Ahmed oo loo magacabey cusbitaalka de martino, waan hubaa in aad ka soo dhalaali doontid howsha lagu igmaday ee allaha ku la garab galo sxb.

~Sheeq shaam

27/05/2020

twins, was delivered in syria

26/05/2020

Oohinta ilmaha dhasha Dhalmada.

ilmuhu isla marka uu dhasho waa mid aad u muhiim ah oo go’aamiya fursadda uu ku badbaadi karo ilmahaas.

Cunugga oo ooyaya isla marka uu dhasho ayaa fursad aad u sarreeya ka leh nolosha ilmaha aan ooyaynin markuu dhalanayo.

Inta ilmuhu uurka ku jiro wuxuu la helaa hooyada oksijiinkiisa (hawo) laakiin isla marka uu dhasho waxa kajogsada hawada cunugga wuxuu u baahan yahay inuu ku neefsado oksijiinka keligiis si uu u noolaado.

dhasho sanbabada ilmuhu waxay ka buuxsamaan dheecaan, iyaga oo aan fursad u siineynin hawo .. hase yeeshe marka ilmuhu ooyo sida uu u dhashay .. sambabbadu way fidi doontaa oo waxay oggolaaneysa in hawadu ku qasbanaato gudaha sambabbada . hawadu markay gasho sambabka Waxay ka caawineysaa in dareeraha ku haray sanbabada inuu jirku nuugo .

oo ilmuhu sii ooyo taas waxay fursado badan oo oxygen (hawo) at sinaysa sambabka ilmaha taso kenaysa inu badbado cunuga.

Haddii cunugga hadda dhashay uusan ooyin .. dheecaanka sanbabbada cunugga lama baabi'i doono mana jiro hawo gasho sambabbadiisa .. tani waxay u horseedi kartaa geerida ilmaha.

oyn wayo cunuga isla marka dhaqtarka iyo umulisada latasho.
Sheeq shaam
Share gare

Sheeq shaam

03/08/2020

14/06/2020

02/06/2020

01/06/2020

30/05/2020

29/05/2020

27/05/2020

27/05/2020

27/05/2020

26/05/2020

Address

Website

Alerts

Shortcuts

Share

Category