23/10/2025
อยากให้ผู้หญิงทุกคนได้ทำ🙋♀️
หาก “ไม่อยากเป็นมะเร็งปากมดลูก” สิ่งที่ควรทำคือการ ป้องกันทั้งระดับต้น (primary prevention) และ ระดับรอง (secondary prevention)
🩺 1. การป้องกันระดับต้น (Primary Prevention)
เป้าหมาย: ป้องกันการติดเชื้อ HPV ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของมะเร็งปากมดลูก
✅ 1.1 ฉีดวัคซีน HPV
• ควรฉีด(หญิงและชายก็ได้) ก่อนมีเพศสัมพันธ์ครั้งแรกจะได้ผลดีที่สุด
✅ 1.2 ลดพฤติกรรมเสี่ยง
• ใช้ ถุงยางอนามัย ทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์
• หลีกเลี่ยงการมีคู่นอนหลายคน
• ไม่สูบบุหรี่
• รักษาภูมิคุ้มกันให้ดี เช่น นอนหลับพักผ่อนพอ ออกกำลังกาย และหลีกเลี่ยงภาวะเครียดเรื้อรัง
•••••••
🔍 2. การป้องกันระดับรอง (Secondary Prevention)
เป้าหมาย: ตรวจพบความผิดปกติก่อนเป็นมะเร็ง ส่วนนี้เราจะเล่ารายละเอียดเพิ่มเติมให้อีกนิดเพื่อให้นำไปใช้หรือแนะนำคนที่คุณรักได้อย่างเหมาะสมนะครับ
แนวทางคัดกรองมะเร็งปากมดลูกในประเทศไทย ตามคำแนะนำ RTCOG ปีล่าสุดครับ
••••••
💙 เริ่มตรวจเมื่ออายุ #25ปีขึ้นไป
แนวทางใหม่เปิดทางเลือกให้ผู้หญิงสามารถเลือกวิธีคัดกรองได้ตามความเหมาะสม ได้แก่
✅ ตรวจเชื้อ HPV ชนิดเสี่ยงสูง (hrHPV test) – สามารถเก็บตัวอย่างด้วยตนเอง (self-collection)
✅ ตรวจร่วม (Co-testing) คือการตรวจเชื้อ HPV พร้อมกับตรวจเซลล์ปากมดลูก
✅ ตรวจแปปสเมียร์ (Pap test) หรือ ตรวจเซลล์จากของเหลว (LBC หรือ Liquid-Based Cytology) เพียงอย่างเดียวก็ได้
••••
📆 ความถี่ในการตรวจที่แนะนำ
• ตรวจ HPV ทุก 5 ปี
• ตรวจร่วม (Co-testing) ทุก 5 ปี
• ตรวจแปปสเมียร์หรือ LBC ทุก 2 ปี
🛑 หยุดตรวจเมื่อ
อายุเกิน 65 ปี และผลตรวจที่ผ่านมา “ปกติครบตามเกณฑ์” เช่น Pap/LBC ปกติอย่างน้อย 5 ครั้ง หรือ HPV ปกติอย่างน้อย 2 ครั้ง
••••
👩🦰 ไม่แนะนำตรวจในผู้หญิงอายุน้อยกว่า 25 ปี
ยกเว้นกลุ่มเสี่ยงสูง เช่น ผู้ติดเชื้อเอชไอวี มีคู่นอนหลายคน หรือเคยมีโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
•••••
🌍 ถ้าเทียบกับแนวทางต่างประเทศ
ของไทยมีจุดแตกต่างอย่างไรและทำไม?
ไทยเรา “เริ่มคัดกรองเร็วกว่า” และ “ตรวจถี่กว่าเล็กน้อย” เพื่อให้เหมาะกับสภาพการพบโรคในประเทศ ที่ยังมีผู้ป่วยมะเร็งปากมดลูกระยะลุกลามพบได้มากกว่าหลายประเทศ
•••••
🔍 ถ้าผลตรวจผิดปกติทำอย่างไร?
แนวทางจะให้ตรวจยืนยันต่อ เช่น reflex cytology, HPV genotyping หรือส่งตรวจด้วยกล้องขยายปากมดลูก (colposcopy) ตามระดับความเสี่ยง
•••••
💡 Reflex cytology คืออะไร?
คือการ “ตรวจเซลล์ปากมดลูกเพิ่มเติมจากตัวอย่างเดิม” ทันทีหลังพบผล HPV บวก โดยไม่ต้องเรียกผู้ป่วยมาเก็บตัวอย่างใหม่ ช่วยให้รู้ผลเร็วขึ้นและวางแผนรักษาได้ทันเวลา ❤️