19/10/2025
“เคยรู้สึกไหมครับว่า…ทำไมเดี๋ยวนี้ลุกจากเก้าอี้ยาก เดินขึ้นบันไดแล้วเหนื่อยกว่าที่เคย หรือเผลอหกล้มบ่อยขึ้นโดยไม่รู้ตัว? 🤔
อาการเหล่านี้อาจไม่ใช่แค่เรื่อง ‘แก่’ แต่เป็นสัญญาณของโรคที่เรียกว่า Sarcopenia – ภาวะกล้ามเนื้อลีบและอ่อนแรงตามวัย ที่คุณหมออยากให้ทุกคนรู้จักและป้องกันตั้งแต่วันนี้”
🩺 Sarcopenia คืออะไร?
Sarcopenia = ภาวะ กล้ามเนื้อลีบและอ่อนแรง ซึ่งเกิดขึ้นตามวัย หรือจากโรคบางชนิด
• คำว่า Sarco = กล้ามเนื้อ, Penia = ลดลง
• ไม่ใช่แค่ “กล้ามเนื้อน้อยลง” แต่ คุณภาพกล้ามเนื้อก็ลดลง → หดตัวช้า, ออกแรงไม่เต็มที่
⸻
🔹 ทำไมถึงเป็นปัญหาใหญ่?
• กล้ามเนื้อคือ เกราะป้องกันกระดูก และช่วย ควบคุมการทรงตัว
• เมื่อกล้ามเนื้อลีบ คนไข้จะ…
🚶🏻เดินช้า → เสี่ยงหกล้ม
🕴🏻ลุกนั่ง/ขึ้นบันไดยาก → สูญเสียความสามารถดูแลตัวเอง
💪🏻ใช้แรงน้อยลง → เผาผลาญต่ำลง เสี่ยงเบาหวานและโรคหัวใจ
• การหกล้มในผู้สูงอายุ = ต้นเหตุใหญ่ของกระดูกสะโพกหัก → ต้องผ่าตัด → เสี่ยงเสียชีวิตสูงใน 1 ปีแรก
⸻
🔹 สาเหตุ/ปัจจัยเสี่ยง
1. อายุ → มวลกล้ามเนื้อลด ~1% ต่อปีหลังอายุ 40
2. ฮอร์โมนลดลง → Growth hormone, Testosterone, Estrogen
3. กินโปรตีนไม่พอ → ขาดวัตถุดิบสร้างกล้ามเนื้อ
4. ไม่ออกกำลังกาย → กล้ามเนื้อไม่ได้ถูกกระตุ้นให้แข็งแรง
5. โรคเรื้อรัง เช่น เบาหวาน, มะเร็ง, โรคหัวใจ, ไตเรื้อรัง
6. ขาดวิตามินดี → กล้ามเนื้ออ่อนแรง
⸻
🔹 อาการ/สัญญาณเตือน
• กล้ามเนื้อต้นขา-น่องเล็กลง
• เดินช้า, เหนื่อยง่าย
• ลุกจากเก้าอี้โดยไม่ใช้มือดันไม่ได้
• หกล้มบ่อย
• จับของไม่ถนัด, กำแรงน้อย
แบบทดสอบง่ายในคลินิก
• Chair stand test: ลุก–นั่งเก้าอี้ 5 ครั้ง ถ้าเกิน 12 วินาที → เสี่ยงสูง
• Grip strength: วัดแรงบีบมือ
• Gait speed: เดิน 6 เมตร ถ้า
