27 กรกฎาคม พ.ศ. 2515 กลุ่มศัลยแพทย์จำนวน 20 ท่านในคณะอนุกรรมการสอบความรู้ ความชำนาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรม สาขาศัลยศาสตร์ได้ประชุมหารือและเห็นพ้องต้องกันให้ก่อตั้งวิทยาลัย ศัลยแพทย์แห่งประเทศไทยขึ้น เพื่อเป็นองค์กรรวมของศัลยแพทย์ในประเทศไทยที่มีบทบาททางวิชาชีพ และวิชาการอย่างแท้จริงในสังกัดแพทยสภา มีศัลยแพทย์ 42 ท่าน ที่เป็นอนุกรรมการสอบในชุดนั้นเป็นกรรมการริเริ่ม
29 พฤศจิกายน พ.ศ.2515 คณะกรรมการริเริ่มจำนวน 25 ท่านที่ร่วมประชุมลงมติเป็นเอกฉันท์ให้ก่อตั้งเป็นรูปวิทยาลัยศัลยแพทย์ สังกัดแพทยสภา เพื่อมีฐานะเป็นองค์กรที่ถูกต้องตามกฎหมายและมีบทบาทที่สมบูรณ์ โดยมีจุดมุ่งหมายหลักเพื่อส่งเสริมวิชาการด้านศัลยศาสตร์และปฏิบัติการทาง ศัลยกรรมให้อยู่ใน มาตรฐานระดับนานาประเทศที่พัฒนาแล้ว เพื่อดำเนินการส่งเสริมให้มีผู้มีความรู้ความชำนาญในการประกอบอาชีพเวชกรรม สาขาต่าง ๆ ทางศัลยศาสตร์ เป็นประโยชน์ต่อวงการแพทย์และประชาชนคนไทยต่อไป คณะกรรมการดังกล่าวได้นำตราสารเสนอต่อแพทยสภาเพื่อพิจารณา
17 มกราคม พ.ศ.2517 ได้มีการเลือกตั้งสมาชิกก่อตั้งจำนวน 121 ท่าน จากจำนวนที่ได้รับเสนอชื่อ 212 ท่าน
15 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2517 มีการประชุมสมาชิกก่อตั้งเป็นครั้งแรกที่ห้องประชุมแพทยสมาคมแห่งประเทศไทย ที่ประชุมได้เลือกกรรมการบริหารชั่วคราว คือ ศาสตราจารย์ นายแพทย์อุดม โปษะกฤษณะ นายแพทย์จรัส สุวรรณ-เวลา นายแพทย์ธำรงรัตน์ แก้วกาญจน์ นายแพทย์รุ่งธรรม ลัดพลี เป็นกรรมการ และให้ไปเลือกกรรมการเพิ่มอีก 5 คน ต่อมาแพทยสภาได้เสนอให้รวบรวมผู้ได้รับวุฒิบัตรและหนังสืออนุมัติสาขา ศัลยศาสตร์ของแพทยสภาบัณฑิตสมาชิกจากสถาบันศัลยศาสตร์ อันเป็นที่ยอมรับของนานาประเทศ เช่น FRCS, FRACS, FACS, FICS, Facharzt fur Chirugie เข้าเป็นสมาชิกสามัญของราชวิทยาลัยฯ ซึ่งที่ประชุมสมาชิกก่อตั้งวิทยาลัยฯ เห็นพ้องด้วย
เป็นวิทยาลัยศัลยแพทย์แห่งประเทศไทย
12 พฤษภาคม พ.ศ.2518 นายกแพทยสภาได้ลงนามประกาศข้อบังคับของแพทยสภา ว่าด้วยวิทยาลัยศัลยแพทย์ฯ เมื่อวันที่ 12 พฤษภาคม พ.ศ.2518 ภายหลังแพทยสภาใช้เวลาพิจารณาอยู่เป็นเวลา 2 ปีเศษ ได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 92 ตอนที่ 99 วันที่ 23 พฤษภาคม พ.ศ.2518 หน้า 1-9 ฉบับพิเศษ และได้แต่งตั้งคณะผู้บริหารวิทยาลัยฯ ชั่วคราวมีศาสตราจารย์ นายแพทย์อุดม โปษะฤษณะ เป็นประธาน พร้อมด้วยคณะกรรมการอีก 15 ท่าน เพื่อดำเนินการเลือกตั้งคณะผู้บริหารวิทยาลัยศัลยแพทย์ ต่อไป วิทยาลัยศัลยแพทย์ มีสมาชิกสามัญในระยะเริ่มต้น (ณ วันที่ 11 กรกฎาคม พ.ศ.2518) รวม 299 คน
ราชวิทยาลัยศัลยแพทย์แห่งประเทศไทย
(7 เมษายน พ.ศ. 2523)
เนื่องจากประเทศไทยมีพระมาหากษัตริย์เป็นประมุข คณะกรรมการริเริ่มจึงได้คิดวางแผนกันตั้งแต่ระยะแรกว่าจะดำเนินการต่อไป เพื่อให้วิทยาลัยฯ นี้ได้รับพระมหากรุณาธิคุณอยู่ในพระบรมราชูปถัมภ์ และให้ได้รับพระราชทานนาม "ราชวิทยาลัยศัลยแพทย์แห่งประเทศไทย" โดยมีมวลสมาชิกจะต้องสำนึกในหน้าที่ของตนและบำเพ็ญตนให้เป็นประโยชน์ต่อ สังคม มีผลงานที่ดีจนเป็นที่ยอมรับแล้วจึงค่อยขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตต่อไป นอกจากนโยบายสำคัญเกี่ยวกับการยกมาตรฐาน ด้านวิชาการศัลยศาสตร์และการบริการทางศัลยกรรมแล้ว โครงการศัลยแพทย์อาสาเพื่อช่วยเหลือประชาชนผู้ยากไร้ ในท้องถิ่นทุรกันดารห่างไกลจากนครหลวงได้ถือกำเนิดขึ้นด้วยตั้งแต่ปี พ.ศ.2520 (ประกาศ เรื่องโครงการศัลยแพทย์อาสายามฉุกเฉินของวิทยาลัยศัลยแพทย์แห่งประเทศไทย วันที่ 8 มิถุนายน พ.ศ. 2520) และได้เริ่มแต่งตั้งคณะกรรมการดำเนินการขุดแรกตั้งแต่วันที่ 18 พฤศจิกายน พ.ศ.
2520 มีศาสตราจารย์ นายแพทย์อุดม โปษะกฤษณะ เป็นประธาน นายแพทย์ธำรงรัตน์ แก้วกาญจน์ เป็นเลขานุการ โครงการดังกล่าวได้ดำเนินการช่วยเหลือประชาชนในท้องถิ่นห่างไกลในภาคต่าง ๆ ของประเทศเป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในระยะมีการเสด็จพระราชดำเนินแปรพระราชฐานไปยังภาคต่าง ๆ ของประเทศ โครงการดังกล่าวได้ปฏิบัติภารกิจอย่างสม่ำเสมอมาจนถึงปัจจุบันเป็นเวลานาน ถึง 20 ปี เป็นเวลา 5 ปี ภายหลังการก่อตั้งวิทยาลัยศัลยแพทย์แห่งประเทศไทย ก็ได้รับพระมหากรุณาธิคุณให้อยู่ในพระบรมราชูปถัมภ์ และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ใช้ชื่อว่า "ราชวิทยาลัยศัลยแพทย์แห่งประเทศไทย" ตามหนังสือแจ้งจากสำนักงานราชเลขาธิการ ลงวันที่ 7 เมษายน พ.ศ. 2523 ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 99 ตอน ที่ 83 ฉบับพิเศษ หน้า 8-14 เมื่อวันที่ 16 มิถุนายน พ.ศ. 2525 คณะผู้บริหารชุดต่อมา (ชุดที่ 5 พ.ศ. 2526-2528) จึงได้ใช้ชื่อว่า ราชวิทยาลัยศัลยแพทย์แห่งประเทศไทย
นายแพทย์กษาน จาติกวนิช ประธาน
นายแพทย์เสนอ อินทรสุขศรี รองประธาน
นายแพทย์ธีระ ลิ่มศิลา เลขาธิการ
นายแพทย์จอมจักร จันทรสกุล รองเลขาธิการ
นายแพทย์ปริญญา สากิยลักษณ์ เหรัญญิก
นายแพทย์กัมพล ประจวบเหมาะ กรรมการกลาง
นายแพทย์จรัส สุวรรณเวลา กรรมการกลาง
นายแพทย์รุ่งธรรม ลัดพลี กรรมการกลาง
นายแพทย์กิจจา สินธวานนท์ ผู้แทนกลุ่มศัลยแพทย์ทั่วไป
นายแพทย์ศรีวงศ์ หะวานนท์ ผู้แทนกลุ่มกุมารศัลยแพทย์
นายแพทย์ประทีป โภคะกุล ผู้แทนกลุ่มศัลยแพทย์ตกแต่ง
นายแพทย์ชิน บูรณธรรม ผู้แทนกลุ่มศัลยแพทย์ทรวงอก
นายแพทย์วุฒิกิจ ธนะภูมิ ผู้แทนกลุ่มประสาทศัลยแพทย์
นายแพทย์วิศิษฏ์ ฐิตวัฒน์ ผู้แทนกลุ่มศัลยแพทย์ลำไส้ใหญ่และทวารหนัก
กิจกรรม
มีหลักฐานเพื่อรักษามาตรฐานของศัลยแพทย์ไทยทั้งด้านความรู้ ความสามารถ จรรยาบรรณ เผยแพร่ความรู้ และบริการให้เป็นประโยชน์ต่อประชาชน กิจกรรมที่ทำเป็นประจำและดำเนินไปแล้ว
ดำเนินการสอบ เพื่อวุฒิบัตรและหนังสืออนุมัติ สาขาศัลยศาสตร์ ของแพทยสภา
วางหลักสูตร การฝึกอบรมศัลยศาสตร์สาขาต่าง ๆ
เพิ่มพูนความรู้ทางวิชาการและประสบการณ์ให้แก่สมาชิก รวมทั้งแพทย์ผู้ไม่ได้เป็นสมาชิก โดย
3.1 จัดประชุมใหญ่ทางวิชาการประจำปีทุกปี เริ่มครั่งที่ 1 เมื่อวัน 16 กรกฎาคม พ.ศ 2519 ครั้งที่ 22 เมื่อวันที่ 18-21 กรกฎาคม พ.ศ.2540 ซึ่งจัดขึ้น ณ โรงแรม รอยัลคลิฟ พัทยาส่วนการจัดการประชุมใหญ่ทางวิชาการระหว่างครึ่งปีในส่วนภูมิภาค ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2528
3.2 จัดการอบรมทางวิชาการระยะสั้น สนับสนุนให้กลุ่มศัลยแพทย์สาขาต่าง ๆ ทุกสาขาวิชาหมุนเวียนกันจัดการอบรมทางวิชาการระยะสั้นตามความเหมาะสมและตาม ความต้องการของสถาบันทางการแพทย์อื่น ๆ เริ่มครั้งแรกในปี พ.ศ. 2519 จำนวน 1 ครั้ง ปี พ.ศ.2520 และ ปี พ.ศ. 2521 เพิ่มขึ้นเป็น 2 ครั้ง ปี พ.ศ. 2522 จำนวน 5 ครั้ง เพิ่มจำนวนการอบรมขึ้นทุกปี และปี พ.ศ.2526 (เดือนกรกฎาคม พ.ศ.2526 ถึงเดือนมิถุนายน พ.ศ.2527) รวม 7 ครั้ง
3.3 พิมพ์หนังสือการประชุมประจำปี เป็นประจำ ตั้งแต่ครั้งที่ 1 ในปี พ.ศ.2519 จนถึงครั้งที่ 22 ในปี พ.ศ.2540 เพื่อรวบรวมบทคัดย่อของ รายงานทางวิชาการที่นำเสนอในการประชุมและรายงานกิจการของราชวิทยาลัยฯ
3.4 วารสารของราชวิทยาลัยฯ ได้เริ่มจัดพิมพ์ Thai Journal of Surgery เป็นภาษาอังกฤษ เพื่อให้ได้มาตรฐานสากล ปีละ 4 ฉบับ เริ่มตั้งแต่ปี พ.ศ. 2523 (ค.ศ.1980) โดยมีนายแพทย์ทองดี ชัยพานิช เป็นบรรณาธิการ และมาเปลี่ยนเป็น นายแพทย์สุทธิพร จิตตมิตรภาพ ในปี 2539-2540 และกลับมาเป็น นายแพทย์ทองดี ชัยพานิช อีกครั้งในปี 2540
3.5 ศัลยศาสตร์วิวัฒน์ เนื่องจากวิชาศัลยศาสตร์มีวิวัฒนาการอย่างรวดเร็ว ราชวิทยาลัยฯ จึงได้สนับสนุนให้มีการตีพิมพ์ตำราศัลยศาสตร์ ในสาขาต่าง ๆ เน้นความก้าวหน้าทางวิชาการที่อ่านเข้าใจง่าย โดยเริ่มตั้งแต่ปี พ.ศ.2525 ได้พยายามพิมพ์เป็นประจำทุกปี ๆ ละ 1 ฉบับ ถึงปี พ.ศ 2540 เป็นฉบับที่ 15
3.6 แนวทางปฏิบัติในการรักษาผู้ป่วยศัลยกรรม ได้จัดพิมพ์แนวทางปฏิบัติในการรักษา ผู้ป่วยด้านศัลยกรรมทรวงอกและเผยแพร่ไปยังสถาบัน การแพทย์ต่างๆ แล้ว ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2326
4. งานเพื่อประชาชน
โครงการศัลยแพทย์อาสาฯเนื่องจากในส่วนภูมิภาคอันห่างไกลของประเทศมีปัญหาเกี่ยว
กับผู้ป่วยทาง ศัลยกรรมมากขึ้นเรื่อย ๆ และขาดแคลนศัลยแพทย์ และอุปกรณ์ราชวิทยา
ลัยฯ จึงได้จัดตั้งโครงการศัลยแพทย์อาสาฯ ขึ้นตั้งแต่ปี พ.ศ.2520 เพื่อดำเนินการช่วย
เหลือประชาชน และโรงพยาบาลท้องถิ่น ทั้งด้านบริการและด้านวิชาการ ได้จัดกลุ่ม
ศัลยแพทย์ไปปฏิบัติการและศึกษาข้อมูลเพื่อการปฏิบัติในครั้งต่อ ๆ ไปที่จังหวัดตราดเมื่อ
วันที่ 14-16 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2521 ในระหว่างเสด็จแปรพระราชฐานไปจังหวัดสกลนครและ
นราธิวาส ต่อมาที่จังหวัดเชียงใหม่ก็ได้จัดทีมศัลยแพทย์อาสาฯ อันประกอบด้วยศัลยแพทย์
วิสัญญีแพทย์ และพยาบาลไปช่วยปฏิบัติการช่วยเหลือประชาชนในท้องถิ่นเหล่านั้นด้วย
เสมอมา ตั้งแต่ปี พ.ศ.2521 จนถึงปัจจุบัน