27/10/2025
การออกกำลังในโรคเรื้อรังต่าง ๆ
สำหรับโรคสมองเสื่อมพาร์กินสัน
1. ระยะยังไม่มีอาการทางการเคลื่อนไหว แต่มีอาการนำ อาทิ การได้กลิ่นลดลง การนอนผิดปกติ (ละเมอ ฝันร้าย ออกท่าทางกลางคืน ตกเตียง ชกคู่นอน) , ซึมเศร้า ท้องผูก
เช็คความเสี่ยง ใน application
หากเข้ากลุ่มเสี่ยง การออกกำลังที่เหมาะสมคือ aerobic exercise 150-300 นาทีต่อสัปดาห์ (30-60 นาทีต่อวัน 4-5 วันต่อสัปดาห์) ให้ได้เหงื่อ
2. มีอาการการเคลื่อนไหวระยะแรก อาทิ มือสั่น ข้างเดียว ทำอะไรเริ่มช้า การออกกำลังกายคือ ตามแบบ 1 ขึ้นกับความสามารถการเคลื่อนไหว ถ้าเดินช้า เดินยาก แนะนำพบแพทย์ก่อน
3. หากเริ่มมีการทรงตัวผิดปกติ เน้นความปลอดภัยเป็นสำคัญ : ออกกำลังเสริมสร้างการทรงตัว เช่น Taichi, ออกกำลังเสริมมวลกล้ามเนื้อ resistive exercise
การออกแบบการออกกำลังกายเฉพาะสำหรับโรคเรื้อรังต่างๆ (Tailoring exercise approaches for the management of different conditioned states)
บทความนี้เขียนถึงการออกแบบการออกกำลังกายเฉพาะโรคสำหรับโรคเรื้อรังต่างๆ โดยอิงตาม evidence-based medicine ครับ
เป็นการสรุปที่มีประโยชน์มากจึงเอามาฝากทุกคนครับ
🦴 Arthritis (โรคข้ออักเสบ)
- วิธีการ: Low-impact exercise เช่น การว่ายน้ำ การปั่นจักรยาน
- ประโยชน์: เพิ่ม joint mobility ลด pain และ weight management
- ผลลัพธ์: ปรับปรุง joint function ได้ 20-30%
🎗️ Cancer (มะเร็ง)
- วิธีการ: Resistance training (RT) ร่วมกับ dietary intervention
- เป้าหมาย: ป้องกัน sarcopenia และ cachexia
- ผลลัพธ์: เพิ่ม muscle strength 15-25% (cachexia พบได้ 80% ในผู้ป่วยระยะสุดท้าย)
🫁 COPD (โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง)
- วิธีการ: Timed exercise + RT + oxygen therapy ตามความจำเป็น
- ประโยชน์: ปรับปรุง lung function และ endurance
- ผลลัพธ์: เพิ่ม exercise capacity 20% ภายใน 6-8 สัปดาห์
🩸 Type 2 Diabetes
- วิธีการ: Aerobic exercise + RT (150 นาที/สัปดาห์) พร้อม glucose monitoring
- ประโยชน์: เพิ่ม insulin sensitivity ป้องกัน diabetic neuropathy
- ผลลัพธ์: ลด HbA1c 0.5-1% เทียบเท่ายา ลด cardiovascular risk 30-40%
🧠 Stroke
- วิธีการ: Balance exercise + upper/lower limb training แบบ phased (passive → active)
- เป้าหมาย: กระตุ้น neuroplasticity ฟื้นฟู motor function
- ผลลัพธ์: ปรับปรุง motor scores 15-20% ลดความเสี่ยงการล้ม 80%
🦴 Osteoporosis
- วิธีการ: Weight-bearing RT + balance training
- เป้าหมาย: เพิ่ม bone mineral density (BMD) ป้องกันการล้ม
- ผลลัพธ์: เพิ่ม BMD 1-2% ลดการล้ม 25% ภายใน 8-12 สัปดาห์
🧘 Depression
- วิธีการ: Supervised moderate aerobic exercise + RT
- เป้าหมาย: ต่อสู้ anhedonia เพิ่ม neurotransmitter
- ผลลัพธ์: ประสิทธิภาพเทียบเท่า antidepressants ในรายไม่รุนแรง (12 สัปดาห์)
สรุปสำคัญ
การออกแบบ exercise prescription แบบ personalized ให้พิจารณาดังนี้
- Pathophysiology เฉพาะโรค
- Disease mechanics
- Individual risk factors
จะเห็นได้ว่า Tailored exercise จำแนกตาม disease mechanics (เช่น low-impact for joints vs. resistance for wasting) สามารถลด mortality ได้ถึง30% และ improves quality of life โดยมีหลักฐานจาก randomized controlled trials (RCTs) ครับ