ครูน้ำฝน นักกิจกรรมบำบัดเด็ก

08/11/2025

📌คำแนะนำจากราชวิทยาลัยกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย คำแนะนำเกี่ยวกับสาเหตุและการรักษาภาวะอิฃอทิซึมในเด็ก 

คำแนะนำสำหรับประชาชน
เกี่ยวกับสาเหตุและการรักษาภาวะออทิซึมในเด็ก

08/11/2025

แค่พูดช้า "รอได้เดี๋ยวก็พูดเอง " จริงหรือไม่? ควรรอหรือต้องทำอย่างไรดีนะ

25/10/2025

ขอน้อมถวายความอาลัยแด่
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
ผู้ทรงเป็นที่รักยิ่งของปวงชนชาวไทย

พระองค์ทรงอุทิศพระวรกายเพื่อประชาชน
ทั้งด้านสาธารณสุข ศิลปวัฒนธรรม
และการยกระดับคุณภาพชีวิตของคนไทยอย่างยั่งยืน

ขอน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่สุดมิได้
ขอถวายพระพรให้ดวงพระวิญญาณเสด็จสู่สวรรคาลัย
ขอพระจริยวัตรงดงามของพระองค์
ทรงเป็นแรงบันดาลใจให้เราสืบสานความดีเพื่อผู้อื่นต่อไป

18/10/2025

โตแล้วสามารถวินิจฉัยเป็น
"ออทิสติก" ได้หรือไม่?
เข้าใจเกณฑ์การวินิจฉัยออทิสติกในผู้ใหญ่

05/10/2025

แจก นิทาน เรื่อง "ทำความเข้าใจ เด็กที่มีระบบการตอบสนองสัมผัสไว และมีภาวะภาษาล่าช้าร่วมด้วย "

👶 เด็กบางคนไม่ใช่แค่ "พูดช้า"
แต่ร่างกายของเขา ไวต่อการสัมผัส มากกว่าปกติ

🤲 การโดนแตะ ถูกจับแต่งตัว หรือแม้แต่แปรงฟัน
อาจทำให้รู้สึก "ไม่สบายตัว" จนหลีกเลี่ยงการสื่อสาร

🧠 เมื่อร่างกายยังไม่สบายใจ
สมองก็ยังไม่พร้อมจะ “พูด” ❤️

#พัฒนาการเด็ก #เด็กพูดช้า #สัมผัสไว #ครูน้ำฝนนักกิจกรรมบำบัด #แม่และเด็กอ่อน #นักกิจกรรมบำบัด #แม่และเด็ก #พัฒนาการเด็ก #กิจกรรมบำบัด

26/09/2025

🥰✨เมื่อความเก่งกลบเกลื่อนความยากลำบาก:
ทำความเข้าใจ "Twice-Exceptional" หรือ 2E
ในโลกของการพัฒนาเด็ก หลายครั้งที่เรามักจะพบความสับสนระหว่าง
"เด็กเก่ง" (Gifted) และ "เด็กสมาธิสั้น" (ADHD)
แต่มีเด็กอีกกลุ่มหนึ่งที่ซับซ้อนกว่านั้น นั่นคือกลุ่ม "Twice-Exceptional" (2E)
หรือที่เรียกว่า "เด็กเก่งแต่มีภาวะสมาธิสั้น" ซึ่งเป็นกลุ่มที่มักถูกมองข้ามหรือเข้าใจผิดได้ง่ายที่สุด

😍เด็ก 2E คือเด็กที่มีความสามารถโดดเด่นในด้านใดด้านหนึ่ง เช่น มีความฉลาดเป็นเลิศ มีความคิดสร้างสรรค์สูง หรือมีความถนัดพิเศษทางศิลปะและดนตรี แต่ในขณะเดียวกันก็มี ความบกพร่องทางการเรียนรู้ หรือ ภาวะทางระบบประสาท ร่วมด้วย เช่น ภาวะสมาธิสั้น (ADHD) หรือ ภาวะออทิซึมสเปกตรัม (ASD) ความเก่งของเด็กเหล่านี้มักจะกลบเกลื่อนอาการของภาวะบกพร่อง ทำให้คุณพ่อคุณแม่และคุณครูหลายท่านคิดว่า "ลูกแค่ขี้เกียจ" หรือ "ยังพยายามไม่พอ"

✨ทำไมเด็ก 2E ถึงถูกเข้าใจผิด?
ความสามารถที่สูงบดบังความบกพร่อง: เด็ก 2E มักจะใช้ความสามารถทางสติปัญญาที่เหนือกว่าคนอื่นเพื่อชดเชยจุดอ่อนของตัวเองได้ เช่น เด็กที่มีความจำดีมากอาจจะจำเนื้อหาทั้งหมดได้โดยไม่ต้องจดบันทึก ทำให้ปัญหาเรื่องการจัดการและการวางแผนงาน (Executive Function) ซึ่งเป็นอาการของ ADHD ไม่ได้แสดงออกอย่างชัดเจน

🚩พฤติกรรมที่ขัดแย้งกัน: ในบางสถานการณ์ เด็ก 2E อาจดูเหมือนเด็กเก่งที่ทำผลงานได้ยอดเยี่ยม แต่ในอีกสถานการณ์หนึ่ง พวกเขาอาจจะดูเหมือนเด็กที่มีปัญหาด้านพฤติกรรมหรือการเรียนรู้ที่ไม่สามารถทำตามคำสั่งง่าย ๆ ได้ ความไม่สม่ำเสมอในพฤติกรรมนี้ทำให้ผู้ใหญ่สับสน

🚩การวินิจฉัยที่ล่าช้า: เนื่องจากเด็กเหล่านี้ดูเหมือน "เอาตัวรอดได้" หรือ "ไม่ได้มีปัญหาอะไรมาก" จึงทำให้การวินิจฉัยภาวะสมาธิสั้นหรือภาวะบกพร่องอื่น ๆ เกิดขึ้นช้ากว่าปกติ ซึ่งส่งผลให้เด็กไม่ได้รับการช่วยเหลือที่เหมาะสมตั้งแต่เนิ่น ๆ

✨ผลกระทบจากการไม่ได้รับการดูแลที่เหมาะสม
เมื่อเด็ก 2E ไม่ได้รับการดูแลที่ถูกต้อง พวกเขาอาจต้องเผชิญกับปัญหาต่าง ๆ เหล่านี้:

✅ความผิดหวังในตัวเอง: เด็กอาจรู้สึกว่า "ทำไมฉันถึงทำไม่ได้เหมือนคนอื่น" ทั้ง ๆ ที่รู้ว่าตัวเองฉลาด ทำให้เกิดความรู้สึกไม่มั่นใจในตนเองและอาจนำไปสู่ภาวะซึมเศร้าหรือวิตกกังวลได้

✅ผลการเรียนที่ตกต่ำลง: เมื่อเนื้อหาการเรียนซับซ้อนขึ้นเรื่อย ๆ ความสามารถในการชดเชยด้วยความฉลาดอย่างเดียวอาจไม่เพียงพอ ปัญหาด้านการจัดการงาน การจดจ่อ และการวางแผนที่เคยถูกซ่อนไว้ก็จะเริ่มส่งผลกระทบอย่างชัดเจนต่อผลการเรียน

✅ความสัมพันธ์ทางสังคม: ปัญหาด้านการควบคุมตนเองหรือการสื่อสารที่ซับซ้อนกว่าปกติอาจส่งผลให้พวกเขามีปัญหากับเพื่อนหรือคุณครูได้

🚩แนวทางการดูแลเด็ก 2E ที่เหมาะสม
✅การดูแลเด็ก 2E ต้องใช้ความเข้าใจและแนวทางที่แตกต่างไปจากการดูแลเด็กเก่งหรือเด็ก ADHD เพียงอย่างเดียว โดยเน้นที่การพัฒนา จุดแข็ง และการช่วยเหลือ จุดอ่อน ไปพร้อม ๆ กัน:

✅การวินิจฉัยที่ถูกต้องและรอบด้าน: สิ่งสำคัญที่สุดคือการปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิตเด็กและวัยรุ่นเพื่อทำการวินิจฉัยที่ครอบคลุม ทั้งการประเมินความสามารถทางสติปัญญาและพฤติกรรมที่เกี่ยวข้องกับภาวะบกพร่องทางระบบประสาท

✅การศึกษาเฉพาะบุคคล (Individualized Education Program - IEP): โรงเรียนควรจัดทำแผนการสอนที่ปรับให้เข้ากับความต้องการเฉพาะของเด็กแต่ละคน โดยส่งเสริมความสามารถพิเศษของพวกเขาในขณะเดียวกันก็ให้การสนับสนุนในด้านที่พวกเขาอ่อนแอ

✅สร้างสภาพแวดล้อมที่เข้าใจและยอมรับ: ทั้งที่บ้านและที่โรงเรียนควรเป็นพื้นที่ที่เด็กสามารถเป็นตัวเองได้โดยไม่ต้องรู้สึกผิดที่ตนเอง "ไม่สมบูรณ์แบบ" ควรเน้นที่ความพยายามและความก้าวหน้ามากกว่าการตัดสินจากผลลัพธ์เพียงอย่างเดียว

✅ฝึกฝนทักษะการบริหารจัดการ: สอนและฝึกฝนทักษะด้านการจัดระเบียบ การวางแผน และการจัดลำดับความสำคัญ ซึ่งเป็นทักษะที่จำเป็นอย่างยิ่งสำหรับเด็กที่มีภาวะสมาธิสั้น

✅การเข้าใจและยอมรับว่าเด็ก 2E ไม่ใช่แค่ "เด็กเก่ง" หรือ "เด็กมีปัญหา" แต่เป็นเด็กที่มีความพิเศษถึงสองเท่า จะช่วยให้เราสามารถมอบโอกาสและแนวทางที่เหมาะสมเพื่อดึงศักยภาพสูงสุดของพวกเขาออกมาได้อย่างเต็มที่ และทำให้พวกเขามีความสุขและประสบความสำเร็จในชีวิตได้ในที่สุด

#ครูน้ำฝนนักกิจกรรมบำบัด #นักกิจกรรมบำบัด #แม่และเด็ก #พัฒนาการเด็ก #กิจกรรมบำบัด #เด็กgifted #สมาธิสั้น

20/09/2025

😍ทำไมลูกยังเขียนหนังสือไม่ได้?
คุณเคยสงสัยไหมว่าทำไมลูกถึงยังเขียนหนังสือไม่ได้สักที? หรือบางครั้งก็เขียนกลับด้าน แถมยังลุกเดินไปมา ไม่ยอมนั่งนิ่ง ๆ? ปัญหาเหล่านี้เป็นเรื่องปกติมากค่ะ

เพราะกว่าที่เด็กคนหนึ่งจะเขียนได้ดี ต้องใช้ทักษะหลายอย่างร่วมกัน ไม่ว่าจะเป็น...

การควบคุมกล้ามเนื้อมัดเล็ก: ฝึกมือและนิ้วให้แข็งแรง

การประสานสัมพันธ์ของตาและมือ: การมองสิ่งที่เขียนแล้วสามารถขยับมือตามได้

สมาธิและความจดจ่อ: การนั่งนิ่ง ๆ เพื่อทำกิจกรรมใดกิจกรรมหนึ่ง

บางทีลูกของเราอาจยังไม่ถึงวัยที่เหมาะสมสำหรับทักษะการเขียนจริง ๆ แต่ด้วยนโยบายของโรงเรียน ทำให้หลายคนมองว่าลูกตัวเองช้ากว่าคนอื่น

อย่าเพิ่งกังวลไปค่ะ!

การเรียนรู้ของเด็กแต่ละคนไม่เหมือนกัน เราสามารถช่วยลูกได้ด้วยการ...

เข้าใจ: เข้าใจว่าลูกยังไม่พร้อมและไม่ควรเปรียบเทียบกับใคร

ไม่บังคับ: ไม่กดดันหรือบังคับให้ลูกเขียน

ทำกิจกรรมที่เตรียมความพร้อม: เช่น การปั้นดินน้ำมัน, ร้อยลูกปัด, หรือระบายสี

เมื่อลูกพร้อมในทุก ๆ ด้านแล้ว ทักษะการเขียนจะพัฒนาขึ้นมาเองค่ะ

หากคุณพ่อคุณแม่ยังไม่แน่ใจว่าจะช่วยลูกอย่างไรดี นักกิจกรรมบำบัด คือผู้เชี่ยวชาญที่สามารถให้คำปรึกษาและคำแนะนำดี ๆ ได้ ลองปรึกษาผู้เชี่ยวชาญใกล้บ้านคุณดูนะคะ

17/09/2025

เยาวชนและประชากรวัยแรงงานในประเทศไทย ขาดทักษะพื้นฐานชีวิต ในระดับที่น่าตกใจมาก ทักษะเหล่านี้ ประกอบด้วย 1.การอ่านออกเขียนได้ 2. การใช้เทคโนโลยีดิจิทัล และ3. ทักษะด้านอารมณ์และสังคม ที่จำเป็นต่อการทำงานร่วมกับผู้อื่น

13/09/2025

มหัศจรรย์ 'ชิงช้า' ของเล่นธรรมดาที่ไม่ธรรมดา ช่วยกระตุ้นการพูดของลูกได้อย่างไร? 😮
คุณพ่อคุณแม่เคยสังเกตไหมคะว่า เวลาเด็กๆ ได้เล่นชิงช้า พวกเขามักจะส่งเสียงเจี๊ยวจ๊าว หัวเราะเอิ๊กอ๊าก หรือแม้แต่เปล่งเสียงอ้อแอ้มากกว่าปกติ? 🪁 นี่ไม่ใช่เรื่องบังเอิญค่ะ! เพราะการแกว่งไกวบนชิงช้านั้น มีความลับที่เชื่อมโยงโดยตรงกับการพัฒนาสมองในส่วนที่ควบคุมการพูดอย่างน่าทึ่ง วันนี้ครูน้ำฝนจะมาไขความลับนี้ให้ฟังกันค่ะ

กุญแจสำคัญอยู่ที่ระบบหนึ่งในร่างกายของเราที่เรียกว่า "ระบบการทรงตัว" (Vestibular System) ซึ่งอยู่บริเวณหูชั้นใน ระบบนี้เปรียบเสมือน "หอบังคับการบิน" ของสมอง ทำหน้าที่ประมวลผลการเคลื่อนไหว ทิศทาง และแรงโน้มถ่วง

เมื่อเด็กเล่นชิงช้า การเคลื่อนไหวไปข้างหน้า-ข้างหลัง ขึ้น-ลง จะเป็นการกระตุ้นระบบนี้โดยตรง และส่งสัญญาณตรงไปยังสมองส่วนต่างๆ ซึ่งเกิดเป็นผลลัพธ์ที่น่าอัศจรรย์ 4 ข้อด้วยกันค่ะ

1. ปลุกสมองให้ตื่นตัวและจัดระเบียบ (Brain Organizer & Arousal) 🧠
การกระตุ้นระบบการทรงตัวจากการแกว่งไกว จะช่วยจัดระเบียบข้อมูลในสมอง ทำให้สมองอยู่ในสภาวะที่ "ตื่นตัวแต่สงบ" (Calm-Alert State) ซึ่งเป็นสภาวะที่ดีที่สุดสำหรับการเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ เมื่อสมองไม่วุ่นวายและพร้อมรับข้อมูล เด็กก็จะพร้อมที่จะฟังเสียงรอบตัวและทดลองออกเสียงของตัวเองมากขึ้น

2. สร้างความแข็งแรงให้กล้ามเนื้อแกนกลางลำตัว (Core Muscle Strength) 💪
การแกว่งชิงช้าเป็นการบริหาร "กล้ามเนื้อแกนกลางลำตัว" ให้แข็งแรงโดยอัตโนมัติ ซึ่งกล้ามเนื้อส่วนนี้สำคัญอย่างยิ่งต่อ "การควบคุมลมหายใจ" เมื่อเด็กสามารถควบคุมการหายใจเข้า-ออกได้ดี เขาก็จะสามารถเปล่งเสียงได้ยาวขึ้น ควบคุมความดัง-เบาของเสียงได้ดีขึ้น ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญของการพูดเป็นประโยค

3. พัฒนาการมองเห็นและการควบคุมกล้ามเนื้อปาก (Visual Focus & Oral Motor Control) 👀👄
ทำให้ตาโฟกัสดีขึ้น: ขณะที่เราเคลื่อนไหว สมองจะต้องสั่งการให้ดวงตาสามารถมองนิ่งไปยังเป้าหมายได้ (เรียกว่า Vestibulo-Ocular Reflex) การเล่นชิงช้าจึงเป็นการฝึกให้ระบบการทรงตัวและระบบการมองเห็นทำงานประสานกันอย่างดีเยี่ยม ผลลัพธ์คือ เด็กจะสามารถ มองจ้องใบหน้าและริมฝีปากของคนพูดได้นิ่งและนานขึ้น ซึ่งเป็นหัวใจของการเรียนรู้ที่จะพูดผ่านการเลียนแบบ

ทำให้ขยับรูปปากดีขึ้น: การประมวลผลการเคลื่อนไหวที่ดีจากการเล่นชิงช้า ไม่ได้ส่งผลแค่กล้ามเนื้อมัดใหญ่ แต่ยังส่งผลไปยังการรับรู้และการควบคุมกล้ามเนื้อมัดเล็กๆ บนใบหน้า เช่น ริมฝีปาก ลิ้น และขากรรไกรด้วย เมื่อสมองรับรู้การเคลื่อนไหวของตัวเองได้ดีขึ้น ก็จะสั่งการให้ อวัยวะในช่องปากขยับเลียนแบบรูปปากต่างๆ ได้อย่างแม่นยำขึ้น เช่น การทำปากจู๋เพื่อออกเสียง "อู" หรือเม้มปากเพื่อออกเสียง "ม"

4. สร้างสภาวะแวดล้อมที่สนุกและลดความกดดัน (Fun & Low-Pressure) 😄
บนชิงช้าคือโลกแห่งความสนุก! เด็กจะรู้สึกผ่อนคลาย เมื่อไม่มีความกดดันว่า "ต้องพูดนะ" เด็กมักจะเปล่งเสียงออกมาตามธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็นเสียงหัวเราะ หรือเสียงพยายามเลียนแบบ เช่น "วู้ววว" "สูงงงง" การเปล่งเสียงที่เกิดจากความสนุกนี้เอง คือบันไดขั้นแรกที่นำไปสู่การสื่อสารที่มีความหมาย

#ครูน้ำฝนนักกิจกรรมบำบัด #แม่และเด็กอ่อน #นักกิจกรรมบำบัด #แม่และเด็ก #พัฒนาการเด็ก #กิจกรรมบำบัด

10/09/2025

🥰เวลาลูกอยู่กับเราหรือฝึกกับคุณครูตัวต่อตัว ทำไมนิ่งและให้ความร่วมมือดีมาก แต่พอคุณครูที่โรงเรียนโทรมาแจ้งว่า 'น้องไม่นิ่งเลยค่ะ' 'อยู่ไม่สุข' 'กวนเพื่อนตลอด' ปัญหานี้เกิดจากอะไรกันแน่?"
✨สาเหตุอย่างละเอียด ✨

1. ตอบสนองต่อสิ่งเร้าที่ไว (Sensory Overload):

-ฝึก 1:1: สิ่งเร้าถูกควบคุม มีแค่เด็กกับคุณครู เสียงไม่ดัง ของเล่นมีเท่าที่จำเป็น
-ในห้องเรียน/กลุ่ม: สิ่งเร้าเยอะมาก ทั้งเสียงเพื่อน, เสียงคุณครู, ของเล่นมากมาย, ภาพบนผนัง, แสงไฟ เด็กบางคนที่มีระบบประมวลผลความรู้สึกที่ไวเกินไป (Sensory Defensiveness) จะรู้สึกเหมือนถูก "ถล่ม" ด้วยสิ่งเร้า ทำให้ต้องเคลื่อนไหวตลอดเวลาเพื่อจัดการกับความรู้สึกท่วมท้นนั้น

2.ความคาดหวังทางสังคม (Social Demands):
-ฝึก 1:1: เด็กสื่อสารกับผู้ใหญ่คนเดียว รูปแบบชัดเจน เข้าใจง่าย
-ในห้องเรียน/กลุ่ม: ต้องรอคอย, แบ่งปัน, ทำตามกฎของกลุ่ม, เข้าใจการสื่อสารของเพื่อนหลายๆ คน ซึ่งเป็นทักษะที่ซับซ้อนและใช้พลังงานสมองสูงมาก เมื่อเด็กทำไม่ได้หรือไม่เข้าใจ อาจแสดงออกด้วยการไม่ให้ความร่วมมือหรือก่อกวนเพื่อกลบเกลื่อน

3.โครงสร้างและลำดับที่คาดเดาได้ (Structure and Predictability):
-ฝึก 1:1: กิจกรรมมักมีลำดับชัดเจน 1-2-3 ทำให้เด็กคาดเดาได้และรู้สึกปลอดภัย
-ในห้องเรียน/กลุ่ม: มีช่วงเวลาที่ไม่ได้มีโครงสร้างชัดเจน เช่น ช่วงเล่นอิสระ หรือช่วงเปลี่ยนคาบเรียน ซึ่งอาจทำให้เด็กรู้สึกสับสนและแสดงพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมออกมา

4.ความต้องการความสนใจ (Attention Seeking):
-ฝึก 1:1: เด็กได้รับความสนใจเต็มที่ 100%
-ในห้องเรียน/กลุ่ม: คุณครูต้องดูแลเด็กหลายคน เด็กอาจเรียนรู้ว่าการทำพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมจะทำให้คุณครูหันมาสนใจได้เร็วกว่า

🚩แนวทางแก้ไขสำหรับผู้ปกครองและคุณครู

1.สื่อสารกับคุณครูที่โรงเรียน: นำข้อมูลการฝึก 1:1 ไปเล่าให้คุณครูฟังว่าน้องทำอะไรได้บ้างในสภาพแวดล้อมที่สงบ เพื่อให้คุณครูเข้าใจศักยภาพที่แท้จริง

2.ลองลดสิ่งเร้า: จัดมุมสงบ (Calm-down Corner) ในห้องเรียน หรือให้เด็กได้มีช่วงพักจากกลุ่มสั้นๆ

3.ใช้ตารางกิจกรรมภาพ (Visual Schedule): ช่วยให้เด็กคาดเดาสิ่งที่จะเกิดขึ้นต่อไปได้ ลดความกังวล

4.สอนทักษะสังคมอย่างชัดเจน: สอนวิธีขอเล่น, วิธีรอคอย, วิธีปฏิเสธเพื่อนอย่างเหมาะสม
5.ชมเชยเมื่อทำได้ดี: มองหาจังหวะที่เด็กนิ่งหรือให้ความร่วมมือในกลุ่ม (แม้จะแค่สั้นๆ) แล้วรีบให้คำชมทันที

#ครูน้ำฝนนักกิจกรรมบำบัด #การเล่น #แม่และเด็กอ่อน #นักกิจกรรมบำบัด #กิจกรรมบำบัด #พัฒนาการเด็ก #เด็กสมาธิสั้น

03/09/2025

🚩เช็คยังไงว่าลูกมี “ทักษะเบรกตัวเอง (Inhibitory Control – EF)” ตรงไหนบกพร่องบ้าง
1) สังเกตใน 3 สถานการณ์หลัก

-ตอนเล่น: รีบแทรกคิว/หยิบของเพื่อนทันที, เล่นแรงเกิน, เปลี่ยนกติกาไม่ได้

-ตอนทำกิจวัตร/เรียน: หลุดจากเก้าอี้, มือไปจับทุกอย่าง, ทำงานไม่จบเพราะเผลอทำอย่างอื่น

-ตอนอารมณ์ขึ้น: โวยวาย/พูดสวนทันที, เบรกอารมณ์ไม่อยู่แม้เตือนแล้ว

ถ้าเกิด บ่อย และ เกิดหลายสถานที่ (บ้าน/โรงเรียน) = น่าจับตา

4 เกมส์ที่นำไปฝึกกิจกรรมสำหรับน้องๆที่ยับยั้งตนเองไม่ค่อยได้ ไม่นิ่ง หุนหันพลันแล่น ใจร้อน

1.Red Light–Green Light (หยุด–ไป)
บอก “ไฟเขียว = เดิน / ไฟแดง = หยุดนิ่ง” เดินจากจุด A→B

ผ่าน: หยุดทันที ≥80% ของครั้ง

ติดขัด: หยุดช้า/ยังขยับทุกครั้ง

2.เกมรอของชอบ 1–2 นาที (คุกกี้/สติ๊กเกอร์)

ผ่าน: รอได้ด้วยกลยุทธ์ (เบนสายตา, นับเลข)

ติดขัด: จับ/กินก่อนครบเวลา แม้เตือน

3.Whisper Game (พูดกระซิบในพื้นที่ต้องเงียบ)

ผ่าน: คุมระดับเสียงได้ต่อเนื่อง

ติดขัด: ดังขึ้นเรื่อย ๆ คุมไม่อยู่

4.Go/No-Go ตีโต๊ะ
ยกการ์ด “วงกลม = เคาะ / สี่เหลี่ยม = ห้ามเคาะ” สลับเร็วขึ้น

ผ่าน: ผิดน้อย, หยุดได้แม้สลับเร็ว

ติดขัด: เคาะพรวดเมื่อเห็นสัญญาณห้ามซ้ำ ๆ

🚩เมื่อไหร่ควรขอทีมสหวิชาชีพช่วย

-อาการรุนแรงและเกิด หลายบริบท ≥8 สัปดาห์

-ส่งผลต่อความปลอดภัย/การเรียน/ความสัมพันธ์

-สงสัยมีประเด็นอื่นร่วม (ภาษา, SI, ออทิสติก, ADHD)
→ ปรึกษา นักกิจกรรมบำบัด (OT) / -เพื่อประเมินเชิงลึกและวางแผนเฉพาะบุคคล

28/08/2025

✨นักกิจกรรมบำบัด ใช้หลักการอะไรในการฝึกปรับให้เด็กทานอาหารได้ เช่น จากเด็กไม่ยอมเคี้ยว ไม่ยอมทานอาหารปกติ กินแต่อาหารปั่นละเอียด🚩

1. หลักการด้านการบูรณาการประสาทความรู้สึก (Sensory Integration)
นี่คือหัวใจสำคัญของการฝึก นักกิจกรรมบำบัดเชื่อว่าพฤติกรรมการปฏิเสธอาหารบางชนิด โดยเฉพาะการไม่ยอมเคี้ยวและทานแต่ของเหลว มักมีรากฐานมาจาก ระบบรับความรู้สึกในช่องปากที่ไวกว่าปกติ (Oral Hypersensitivity) หรือการประมวลผลความรู้สึกที่ผิดปกติ

ปัญหา: เด็กอาจรู้สึกว่าเนื้อสัมผัสของอาหารที่หยาบขึ้นเป็นสิ่งที่ "น่ารังเกียจ" "เจ็บ" หรือ "น่ากลัว" ในช่องปาก ทำให้เกิดการต่อต้านโดยการอมข้าว ผลักอาหารออก หรืออาเจียน

แนวทางการฝึก:

ลดความไวในช่องปาก (Desensitization): เริ่มจากการสร้างความคุ้นเคยกับสัมผัสต่างๆ บริเวณรอบปากและในช่องปากอย่างค่อยเป็นค่อยไป โดยไม่ใช่อาหารก่อน เช่น การใช้แปรงสีฟันซิลิโคน, ยางกัด (Chewy Tube) หรือนิ้วมือนวดเหงือก กระพุ้งแก้ม และลิ้น เพื่อให้ระบบประสาทของเด็ก "ชิน" และลดการตอบสนองที่ไวเกินไป

เล่นผ่านอาหาร (Food Play): จัดกิจกรรมให้เด็กได้ "เล่น" กับอาหารโดยไม่มีแรงกดดันว่าต้องกิน เช่น ใช้แครอทแท่งมาวาดรูป, ใช้มันบดมาปั้น, เอามือจุ่มโยเกิร์ต การเล่นจะช่วยให้เด็กได้สัมผัสกับลักษณะ รูปร่าง กลิ่น และเนื้อสัมผัสของอาหารในรูปแบบที่สนุกและไม่น่ากลัว

# # 2. หลักการด้านทักษะการใช้กล้ามเนื้อช่องปาก (Oral-Motor Skills)
เด็กที่ไม่ยอมเคี้ยว อาจไม่ใช่แค่ "ไม่ชอบ" แต่เป็นเพราะ กล้ามเนื้อที่ใช้ในการเคี้ยวยังไม่แข็งแรงพอ หรือยังทำงานประสานกันได้ไม่ดี การทานแต่อาหารปั่นทำให้กล้ามเนื้อกราม, ลิ้น, และแก้มไม่ถูกใช้งาน จึงไม่พัฒนา

ปัญหา: เด็กไม่รู้วิธีการใช้ลิ้นตวัดอาหารไปด้านข้างเพื่อบดเคี้ยว หรือไม่มีแรงกรามมากพอที่จะบดอาหารให้ละเอียด

แนวทางการฝึก:

เสริมสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ: ฝึกผ่านการเล่นที่ต้องใช้กล้ามเนื้อช่องปาก เช่น การเป่าฟองสบู่, การดูดน้ำหนืดๆ ผ่านหลอด, การทำหน้าตาตลกๆ (เม้มปาก, ทำปากจู๋, อมลมให้แก้มป่อง)

ฝึกทักษะการเคี้ยวโดยตรง:

การใช้ยางกัด (Chewy Tubes) หรือแท่งหัดเคี้ยว: ให้นำไปไว้บริเวณฟันกรามเพื่อกระตุ้นให้เกิดการเคี้ยวในแนวตั้ง (ขึ้น-ลง)

ค่อยๆ ปรับความหยาบของอาหาร: เริ่มจากอาหารบดหยาบ, สับละเอียด, ชิ้นเล็กๆ นิ่มๆ ไปจนถึงอาหารปกติ เพื่อให้กล้ามเนื้อได้ค่อยๆ เรียนรู้และปรับตัว

การใช้ผ้าก๊อซห่ออาหาร: อาจใช้ผ้าก๊อซห่อผลไม้ชิ้นเล็กๆ (เช่น มะม่วงสุก) ให้น้ำหวานซึมออกมา ให้เด็กได้ลองกัดและบดเคี้ยวอย่างปลอดภัยโดยไม่มีเศษอาหารหลุดเข้าคอ

# # 3. หลักการด้านพฤติกรรมและการสร้างกิจวัตร (Behavioral and Routine-Based Approach)
การกินเป็นพฤติกรรมอย่างหนึ่ง นักกิจกรรมบำบัดจะเข้าไปช่วยปรับสภาพแวดล้อมและสร้างเงื่อนไขที่เอื้อให้เกิดพฤติกรรมการกินที่ดี

ปัญหา: เด็กอาจเคยมีประสบการณ์ที่ไม่ดีกับการกิน (เช่น สำลัก, ถูกบังคับ) ทำให้เชื่อมโยงมื้ออาหารเข้ากับความรู้สึกแย่ๆ หรือเด็กเรียนรู้ว่าถ้าปฏิเสธอาหารแข็ง สุดท้ายก็จะได้อาหารปั่นที่ชอบ

แนวทางการฝึก:

สร้างกิจวัตรการกินที่ชัดเจน: กำหนดเวลาและสถานที่กินให้เป็นเวลาเดิมๆ บรรยากาศผ่อนคลาย ไม่มีสิ่งรบกวน เช่น ทีวี หรือของเล่น

ใช้แรงเสริมทางบวก (Positive Reinforcement): ให้คำชมเชยหรือรางวัลเล็กๆ น้อยๆ (เช่น สติกเกอร์) เมื่อเด็กยอมลองอาหารใหม่ๆ แม้จะแค่เอาลิ้นแตะหรืออมไว้ในปากก็ตาม หลีกเลี่ยงการลงโทษหรือบังคับ เพราะจะยิ่งทำให้สถานการณ์แย่ลง

ค่อยเป็นค่อยไปอย่างเป็นลำดับขั้น (Gradual Exposure): ไม่บังคับให้กินทันที แต่เริ่มจากแค่ยอมให้อาหารใหม่วางอยู่บนโต๊ะ -> ยอมให้อยู่ในจานของตัวเอง -> ยอมใช้ช้อนตัก -> ยอมดม -> ยอมเอามาแตะปาก -> ยอมเอาเข้าปากแล้วคายออก -> และสุดท้ายคือยอมเคี้ยวและกลืน

# # 4. หลักการประเมินองค์รวม (Holistic Evaluation)
นักกิจกรรมบำบัดจะมองภาพรวมทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็น ท่าทางการนั่งกิน ซึ่งสำคัญต่อความมั่นคงและการทำงานของกล้ามเนื้อช่องปาก, ทักษะการใช้มือและสายตา ในการตักอาหารเข้าปาก และ ปัจจัยแวดล้อม ของครอบครัว เพื่อให้คำแนะนำที่เหมาะสมกับเด็กและครอบครัวนั้นๆ มากที่สุด

โดยสรุป นักกิจกรรมบำบัดไม่ได้มุ่งเน้นแค่ "ป้อน" หรือ "บังคับ" ให้เด็กกิน แต่ใช้หลักการเหล่านี้เพื่อ เตรียมความพร้อม ของร่างกายและจิตใจเด็กให้สามารถยอมรับและจัดการกับอาหารที่มีความซับซ้อนขึ้นได้ด้วยตัวเองอย่างค่อยเป็นค่อยไปและยั่งยืน

#ครูน้ำฝนนักกิจกรรมบำบัด #แม่และเด็กอ่อน #นักกิจกรรมบำบัด #แม่และเด็ก #พัฒนาการเด็ก #กิจกรรมบำบัด #กินยาก #เด็กพูดช้า #ฝึกกินอาหารหยาบ #ฝึกกิน #เคี้ยวไม่ได้ #ไวต่อสัมผัส