18/08/2013
สาเหตุผมร่วงผมบางในผู้หญิง
ผมร่วงเกิดจากอะไร? สาเหตุทั้งพบได้บ่อยและไม่บ่อย อาจรวมถึง ความเครียด(ทั้งจิตใจและร่างกาย) การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน ผลข้างเคียงจากการใช้ยาต่าง ๆ เป็นต้น
ควรจะแก้ปัญหาผมร่วงอย่างไรดี? หลายครั้งที่เราไม่อาจทราบเองได้ว่าผมร่วงเกิดจากอะไร ดังนั้นควรปรึกษาแพทย์ ซึ่งแพทย์จะเป็นผู้หาสาเหตุและประเมินปัญหาของผมร่วง รวมทั้งให้การรักษาให้ตรงตามสาเหตุที่พบ
ก่อนที่จะเข้าใจผมร่วง ควรรู้จักวงจรชีวิตของเส้นผมก่อน เส้นผมมีวงจรชีวิตอยู่ในช่วง 2 -6 ปีโดยประมาณ และส่วนใหญ่ผมจะยาวประมาณ 1/2 นิ้ว ต่อเดือน ในช่วงระยะเวลาหนึ่ง ๆ 90 % ของปริมาณเส้นผมบนหนังศีรษะจะอยู่ในช่วงที่กำลังเจริญเติบโต และ 10% อยู่ในระยะพัก ผมในระยะพักจะไม่เจริญเติบโตต่ออีก หลังจากนั้น 2 – 3 เดือนก็จะร่วงหลุดไป และมีผมสั้นใหม่เจริญขึ้นมาแทน นี่คือวงจรชีวิตของผมปกติ ถ้าจะมีอะไรก็ตามที่มาขัดขวางการเจริญของผมใหม่ หรือเร่งให้ผมมาอยู่ในระยะพักเร็วขึ้นก็จะเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดผมร่วง ผมบางลงได้ สาเหตุที่ทำให้เกิดผมร่วง ผมบางในผู้หญิงที่พบอาจได้แก่
1.การทำผมหรือทำทรีทเมนต์ผมที่รุนแรงเกินไป การใช้สารเคมี เช่น ยาย้อมผม, ยากัดสีผม, ครีมย้อมผม, น้ำยาดัดผม น้ำยายืดผม ที่ไม่ถูกต้อง มากเกินไปหรือบ่อยเกินไป อาจทำให้เกิดการขัดขวางการเจริญปกติของเส้นผมได้ นอกจากนี้การใช้ยางรัดผม หรืออุปกรณ์แต่งผมที่รัดแน่นเกินไปกับผมที่ผ่านสารเคมีมาก่อน ซึ่งในช่วงนั้นรากผมจะมีการอักเสบอยู่ อาจทำให้ผมหลุดร่วงได้ง่ายกว่าปกติ ในทำนองเดียวกัน การถักเปียที่แน่นเกินไปก็จะทำให้ผมร่วงง่ายได้เช่นเดียวกัน และอาจทำให้เกิดรอยแผลเป็นที่บริเวณรากผม ซึ่งจะทำให้ไม่มีผมใหม่ขึ้นที่บริเวณรากผมนั้น เกิดผมร่วง ผมบางถาวรได้อีกด้วย
2.ผมร่วงแบบศีรษะล้านจากพันธุกรรม ภาวะนี้พบได้บ่อยในผู้ชาย แต่ก็พบได้ประปรายในผู้หญิงอาจรู้จักได้ในชื่อ ผมร่วงแบบแอนโดรจีนิค (androgenic alopecia) เกิดจากการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนเพศชายเทสโทสเตอโรน (ซึ่งพบทั้งในผู้ชายและผู้หญิง) ไปเป็นฮอร์โมน ดีเอชที (DHT – dihydrotestosterone) ที่ทำให้เกิดผลอันตรายต่อรากผม โดยปกติในผู้หญิงจะมีปริมาณฮอร์โมนนี้อยู่ในปริมาณเพียงเล็กน้อย แต่ในภาวะใดก็ตามที่ฮอร์โมนเพศหญิงลดลง เช่น ในผู้หญิงวัยหมดประจำเดือนจะทำให้ฤทธิ์ของฮอร์โมนตัวนี้เด่นขึ้น และทำให้เกิดภาวะผมบางที่บริเวณส่วนบนหรือด้านข้างของศีรษะคล้ายที่พบในผู้ชายได้
3.ความไม่สมดุลของฮอร์โมนในร่างกาย ผมร่วงอาจเกิดจากภาวะความไม่สมดุลของฮอร์โมนในร่างกายได้เช่น การได้รับยาเม็ดคุมกำเนิด, หญิงวัยหมดประจำเดือน, หญิงที่ได้รับการรักษาด้วยการให้ฮอร์โมนทดแทน, การผ่าตัดมดลูกและรังไข่ออก ซึ่งภาวะเหล่านี้จะทำให้เกิดฮอร์โมนเปลี่ยนแปลง และทำให้ผมเข้าสู่ระยะพักเร็วขึ้นกว่าปกติ ผมจึงหลุดร่วงเร็วขึ้น นอกจากนี้ฮอร์โมนอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องอีก เช่น ไทรอยด์ฮอร์โมน อาจพบภาวะผมร่วงได้ทั้งในผู้ป่วยที่มีฮอร์โมนไทรอยด์สูงและไทรอยด์ฮอร์โมนต่ำ
4.การตั้งครรภ์ และผมร่วงหลังคลอด ในช่วงตั้งครรภ์ผมที่ควรจะร่วงปกติกลับยังคงอยู่ เนื่องจากฮอร์โมนบางชนิดมีระดับที่สูงขึ้นหลังคลอด ฮอร์โมนมีการลดลงสู่ระดับปกติจึงพบว่ามีผมร่วงมากขึ้น บางครั้งร่วงเป็นกระจุก บางครั้งอาจไม่พบทันทีหลังคลอด แต่กลับพบผมร่วงมากหลังคลอดแล้วนานถึง 3 เดือนก็ได้ ผมที่ร่วงมากขึ้นนี้ส่วนใหญ่จะกลับขึ้นปกติได้ภายใน 3-6 เดือน หลังเกิดอาการ
5.ภาวะความเจ็บป่วยทางร่างกายและจิตใจหรือหลังการการผ่าตัด ภาวะความเจ็บป่วยหรือการผ่าตัดสามารถที่จะทำให้รากผมเข้าสู่ระยะพัก การปรับตัวของร่างกายให้ต่อสู้กับความเครียดที่เกิดขึ้น ร่างกายอาจหยุดการทำงานที่ไม่จำเป็นเช่น การสร้างผมก็หยุดไว้ก่อน ผมร่วงที่เกิดจากภาวะนี้จะกลับเจริญขึ้นใหม่ได้เองหลังจากนี้ 6 เดือน นอกจากนี้โรคบางโรคอาจทำให้เกิดผมร่วงได้ เช่น ภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง (AIDs), โรคเอสแอลอี (SLE) , โรคมะเร็งบางชนิด เป็นต้น
6.การขาดอาหาร การลดน้ำหนัก อดอาหาร หรือในผู้ป่วยโรคจิตบางชนิด เช่น อนอเรกเซีย, บูลีเมีย (anorexia, bulimia) อาจทำให้รากผมเกิดภาวะช็อค และหยุดการเจริญชั่วคราวได้ สารอาหารที่ร่างกายได้รับไม่พอเพียง ทั้งพวกโปรตีน, วิตามิน, เกลือแร่ จะถูกนำไปใช้กับร่างกายในส่วนที่สำคัญก่อน ดังนั้นผมอาจจะหยุดการเจริญชั่วคราว เมื่อได้รับสารอาหารที่เพียงพออีกครั้งผมจะเจริญขึ้นใหม่ได้อีก
7.การใช้ยาบางประเภท ยาบางประเภทมีผลข้างเคียงทำให้เกิดผมร่วงเช่น ยาเคมีบำบัด, ยารักษาโรคความดันโลหิตสูง, ยารักษาโรคเก๊าฑ์, วิตามิน A ขนาดสูงที่ใช้ในการรักษาสิว ดังนั้นหากต้องใช้ยาอะไรเป็นประจำแล้วมีภาวะผมร่วงเกิดขึ้น ควรขอคำปรึกษาจากแพทย์ และเปลี่ยนชนิดของยา ส่วนใหญ่ผมที่ร่วงไปจะกลับขึ้นใหม่ได้ รายละเอียดยาที่ทำให้ผมร่วง
8.อายุที่เพิ่มขึ้น เมื่ออายุมากขึ้น การเจริญของผมจะช้าลง การป้องกันผมร่วงจากภาวะนี้ค่อนข้างยาก แต่สิ่งที่จะพอช่วยได้คือ หลีกเลี่ยงสาเหตุอื่น ๆ ที่จะทำให้ผมร่วงมากขึ้นไปอีก เช่น ใช้แชมพูอ่อน หลีกเลี่ยงการใช้สารเคมีที่ผม รับประทานอาหารให้ครบหมู่ และออกกำลังกาย รักษาสุขภาพให้แข็งแรงไม่เจ็บป่วยง่าย ก็จะไม่เป็นการซ้ำเติมให้เส้นผมหลุดร่วงมากขึ้น
