14/10/2025
ปวดขาข้างเดียว บวมรุนแรง เดินไม่ได้... อาจไม่ใช่แค่เส้นเอ็นหรือกล้ามเนื้อ อาจเป็นลิ่มเลือดอุดตันหลอดเลือดดำลึก (DVT)
"แม่อยู่ ๆ ก็ปวดน่องขาขวา บวมเป่ง แข็งตึง เดินไม่ได้เลยค่ะหมอ นึกว่าเป็นตะคริว แต่ผ่านไปครึ่งวันยังไม่ดีขึ้นเลยค่ะ" — เสียงลูกสาวที่พาแม่วัย 62 ปีเข้าห้องฉุกเฉินด้วยความตกใจ
หมอตรวจแล้วรีบส่งต่อห้องอัลตราซาวด์ พบว่าคุณแม่เป็น "ลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำลึก" หรือที่เรียกกันว่า DVT (Deep Vein Thrombosis) ซึ่งอาจอันตรายถึงชีวิตถ้าไม่รักษาให้ทันเวลา
DVT คืออะไร?
DVT คือ ภาวะที่มีลิ่มเลือดก่อตัวในหลอดเลือดดำที่อยู่ลึกในร่างกาย โดยเฉพาะที่ขา — มักพบบริเวณน่อง ต้นขา หรือเชิงกราน
ลิ่มเลือดนี้สามารถขัดขวางการไหลเวียนของเลือด ทำให้ขาบวม ปวด ตึง และถ้าไม่รักษา ลิ่มเลือดอาจหลุดไปที่ปอด ทำให้เกิด ภาวะลิ่มเลือดอุดตันในปอด (Pulmonary Embolism) ซึ่งอันตรายมาก
อาการที่ควรระวัง
- ปวดขาข้างเดียว โดยเฉพาะบริเวณน่องหรือต้นขา
- ขาบวม ตึง แข็ง กดเจ็บ
- รู้สึกว่าขาร้อนหรืออุ่นผิดปกติ
- บางรายมีสีผิวเปลี่ยนเป็นคล้ำหรือแดง
- เดินลำบาก หรือรู้สึกเหมือนขาหนักผิดปกติ
ใครบ้างเสี่ยงเป็น DVT?
- ผู้ที่ต้องนอนพักนาน ๆ เช่น หลังผ่าตัด หรืออยู่ ICU
- เดินทางไกลโดยนั่งนาน ๆ เช่น นั่งเครื่องบินข้ามทวีป
- ผู้ป่วยมะเร็งบางชนิด
- ผู้ที่ได้รับฮอร์โมน (เช่น ยาคุมกำเนิด หรือฮอร์โมนทดแทน)
- ผู้ที่เคยมีประวัติลิ่มเลือดอุดตันมาก่อน หรือมีพันธุกรรมผิดปกติด้านการแข็งตัวของเลือด
ต้องตรวจอะไรบ้าง?
1. ซักประวัติและตรวจร่างกายโดยละเอียด
2. Ultrasound Duplex Vein: ใช้คลื่นเสียงตรวจดูการไหลเวียนของเลือดในหลอดเลือดดำ เห็นลิ่มเลือดได้ชัดเจน
3. เจาะเลือดวัดค่า D-dimer: ถ้าค่านี้ต่ำมาก อาจช่วยตัดโรค DVT ออกไปได้ในบางราย (แต่ไม่ใช่ทุกคนต้องตรวจ)
4. บางกรณีอาจต้อง CT หรือ MRI: ถ้าสงสัยว่าลิ่มเลือดหลุดไปที่ปอด
การรักษา DVT ทำอย่างไร?
- ให้ยาละลายลิ่มเลือด (anticoagulant): เพื่อลดการอุดตัน และป้องกันไม่ให้เกิดลิ่มเลือดใหม่
- นอนพัก ลดการเดินในช่วงแรก: ให้เลือดไม่ไหลแรงผ่านจุดอุดตัน
- ใส่ถุงน่องพิเศษ: ช่วยพยุงเส้นเลือด ลดอาการบวม และป้องกันภาวะแทรกซ้อนในระยะยาว
- บางรายที่อันตรายมาก อาจต้องใส่สายกรองเลือดในเส้นเลือดใหญ่ (IVC filter) เพื่อป้องกันลิ่มเลือดวิ่งขึ้นไปที่ปอด
พยากรณ์โรคเป็นอย่างไร?
- ถ้ารักษาเร็วและติดตามต่อเนื่อง โอกาสหายดีมีสูงมาก
- ต้องกินยาต่อเนื่องหลายเดือน (หรือบางรายอาจต้องกินตลอดชีวิต)
- ต้องติดตามอาการและค่าการแข็งตัวของเลือดตามที่แพทย์นัดเสมอ
ภาวะแทรกซ้อนที่ต้องรู้
- ลิ่มเลือดหลุดไปอุดตันที่ปอด (Pulmonary embolism): อันตรายถึงชีวิต
- ภาวะขาบวมเรื้อรังจากหลอดเลือดเสียหาย (Post-thrombotic syndrome)
- มีโอกาสเกิดลิ่มเลือดซ้ำได้ในอนาคต ถ้าไม่ควบคุมปัจจัยเสี่ยง
หมอสรุปให้นะครับ…
ถ้าจู่ ๆ ขาบวม ปวด ข้างเดียว รุนแรงขึ้นเรื่อย ๆ เดินไม่ได้ — อย่าชะล่าใจว่าแค่ตะคริวหรือกล้ามเนื้ออักเสบ
ให้รีบพบแพทย์โดยเร็วเพื่อตรวจว่าใช่ DVT หรือไม่ เพราะหากปล่อยไว้ ลิ่มเลือดอาจหลุดไปที่ปอด ทำให้เสียชีวิตได้ทันที
ตรวจให้ไว รักษาให้ถูก และติดตามต่อเนื่อง คือหัวใจของการดูแลภาวะนี้ครับ
บทความนี้ให้ข้อมูลทั่วไป หากอาการไม่ดีขึ้นควรปรึกษาแพทย์
สามารถปรึกษาปัญหากระดูกและข้อ หรืออาการปวด ได้ที่
ผศ.นพ.ธนินนิตย์ ลีรพันธ์ (หมอเก่ง)
ผู้เชี่ยวชาญโรคกระดูกและข้อ
สอบถามปัญหาโรคกระดูกและข้อ ปวดหลัง ปวดคอ ปวดเข่า ปวดไหล่ กระดูกพรุน ได้ครับ
📱 Line ID: โทร 081-5303666
#ลิ่มเลือดอุดตัน #ขาบวมข้างเดียว #ปวดขาข้างเดียว #หมอกระดูกและข้อ #หมอเก่ง
