19/11/2025
ผ่ากระดูกสันหลังแล้ว ทำไมยังปวดได้อีก
บทความนี้ดีมาก
ตอนท้ายมีบอกวิธีดูแลสุขภาพ
และโยคะช่วยท่านได้แน่นอนค่ะ
# # ทำไมคนที่ผ่าตัดกระดูกสันหลังจึงมีโอกาสปวดหลังซ้ำ หรือหมอนรองกระดูกเสื่อมข้ออื่นตามมา?
“หมอครับ ผมผ่าตัดหลังมาได้สองปี ตอนแรกดีมาก แต่ช่วงนี้เริ่มปวดอีกแล้ว โดยเฉพาะเวลานั่งนานหรือเดินเยอะ มันกลับมาปวดเหมือนตอนก่อนผ่าเลยครับ ทำไมถึงเป็นแบบนี้ครับ?”
คำถามนี้หมอได้ยินบ่อยมากจากผู้ป่วยที่เคยผ่าตัดหลัง ไม่ว่าจะเป็นการเอาหมอนรองกระดูกที่ทับเส้นออก หรือการยึดกระดูกสันหลังด้วยเหล็ก (Spinal fusion)
หลายคนสงสัยว่าทำไมหลังจากผ่าตัดไปแล้ว อาการปวดถึงกลับมาอีก หรือหมอนรองกระดูกข้ออื่นถึงเริ่มเสื่อมตามมา
หมออยากชวนทำความเข้าใจอย่างเป็นเหตุเป็นผลครับ ว่ามันเกิดจากอะไร และเราจะดูแลป้องกันอย่างไรได้บ้าง ❤️
---
# # # กระดูกสันหลังของเรามีทั้งหมด 24 ข้อ เรียงต่อกันเหมือน “กองเหรียญซ้อน” โดยมี หมอนรองกระดูก (Disc) อยู่ระหว่างแต่ละข้อ ทำหน้าที่เป็นโช้กดูดแรงกระแทกและช่วยให้กระดูกสันหลังเคลื่อนไหวได้อย่างนุ่มนวล
เมื่อผ่าตัดหลัง โดยเฉพาะแบบ ยึดกระดูกสันหลังให้ติดกัน (Fusion) แพทย์จะใช้เหล็กหรือสกรูตรึงกระดูก 2–3 ข้อให้เชื่อมกัน เพื่อแก้ปัญหาที่จุดเสื่อม หรือเส้นประสาทที่ถูกกดทับ
ข้อที่ถูกยึดจะ “ไม่เคลื่อนไหวอีกต่อไป” แต่ข้อที่อยู่ติดกัน (เหนือและใต้จุดผ่า) ต้องทำงานหนักขึ้นแทน เพื่อให้หลังยังขยับได้ตามธรรมชาติ นี่คือจุดเริ่มต้นของสิ่งที่เรียกว่า “หมอนรองกระดูกข้อข้างเคียงเสื่อม (Adjacent segment degeneration)” ครับ
⚙️ ทำไมหมอนรองกระดูกข้อข้างเคียงถึงเสื่อมเร็วขึ้น?
---
# # # เมื่อข้อหนึ่งถูกยึดติด ไม่สามารถขยับได้ การงอ ยืด หรือบิดหลัง จะไปลงแรงที่ข้อที่อยู่ติดกันมากขึ้น ทำให้หมอนรองกระดูกและข้อต่อสันหลังสึกเร็วขึ้น
2️⃣ การกระจายน้ำหนักไม่สมดุล
หลังจากผ่าตัด กล้ามเนื้อบางมัดอ่อนแรงลง โดยเฉพาะกล้ามเนื้อแกนกลาง (Core muscle) ทำให้กระดูกบางส่วนรับแรงมากเกินไป
3️⃣ การเคลื่อนไหวที่เปลี่ยนไปจากเดิม
ผู้ป่วยบางคนกลัวปวดหลัง จึงเดินหรือยืนในท่าที่ไม่เป็นธรรมชาติ เช่น เอนไปข้างหนึ่ง หรือเกร็งตัวไว้ตลอด ส่งผลให้แรงกระจายไปที่ข้ออื่น ๆ ไม่เท่ากัน
4️⃣ ปัจจัยเรื่องอายุและการเสื่อมตามธรรมชาติ
เมื่ออายุมากขึ้น หมอนรองกระดูกจะเริ่มสูญเสียน้ำและยุบตัว ทำให้โอกาสเสื่อมเร็วขึ้น โดยเฉพาะถ้ามีข้อที่ถูกยึดอยู่แล้ว
🔍 แล้วอาการปวดที่กลับมาหลังผ่าตัดเกิดจากอะไรบ้าง?
ปวดหลังส่วนล่างข้างเดียวหรือสองข้าง โดยเฉพาะเวลานั่งนาน
---
# # # ปวดตื้อ ๆ ลึก ๆ ที่หลัง แม้ไม่มีอาการร้าว
- ปวดเพิ่มเมื่อยืนนานหรือบิดตัว
- อาการเหล่านี้อาจเกิดจาก:
- หมอนรองกระดูกข้อข้างเคียงเสื่อมและกดเส้นประสาทใหม่
- กล้ามเนื้อรอบหลังเกร็งชดเชย
พังผืดหลังผ่าตัดรัดเส้นประสาท
- หรือบางรายมีเหล็กหลวมจากการเคลื่อนไหวมากเกิน
- 🧪 การตรวจวินิจฉัย
- 1️⃣ X-ray เพื่อดูการเรียงตัวของกระดูกและการเชื่อมของเหล็ก
- 2️⃣ MRI เพื่อดูหมอนรองกระดูกข้อข้างเคียงว่ามีการเสื่อมหรือปลิ้นออกมากดเส้นหรือไม่
---
# # # 4️⃣ ตรวจร่างกายร่วมกับประวัติอาการ เพื่อแยกว่าเป็นจากเส้นประสาทหรือกล้ามเนื้อ
🩺 แล้วรักษายังไงดี?
ส่วนใหญ่ ไม่จำเป็นต้องผ่าตัดซ้ำ ครับ ถ้าอาการยังไม่รุนแรงมาก
การรักษาเริ่มจากวิธีอนุรักษ์ เช่น:
✅ กายภาพบำบัดเฉพาะทาง เพื่อเสริมความแข็งแรงของกล้ามเนื้อแกนกลาง ช่วยพยุงข้อข้างเคียงไม่ให้รับแรงมากเกินไป
---
# # # ✅ ควบคุมน้ำหนักและท่าทางการใช้ชีวิต เพื่อลดแรงกดบนหมอนรองกระดูก
✅ ยาแก้ปวดและยาคลายกล้ามเนื้อ ในระยะสั้น เพื่อให้เคลื่อนไหวได้ดีขึ้น
ส่วนการผ่าตัดซ้ำ (Re-fusion หรือ decompression) จะพิจารณาเฉพาะรายที่มีหมอนรองกระดูกข้อข้างเคียงปลิ้นกดเส้นประสาทจนมีอาการชาหรืออ่อนแรงครับ
🧘♂️ หมอแนะนำวิธีดูแลหลังผ่าตัด เพื่อป้องกันการปวดซ้ำ
1️⃣ ออกกำลังกายแบบเสริมกล้ามเนื้อแกนกลาง (Core strength) เช่น ท่า bridge, plank, bird-dog วันละ 10–15 นาที
2️⃣ หลีกเลี่ยงการยกของหนัก หรือบิดตัวเร็ว ๆ โดยเฉพาะช่วง 6–12 เดือนแรกหลังผ่า
3️⃣ นั่งหลังตรง ใช้เก้าอี้พนักพิงดี อย่านั่งนานเกิน 45 นาทีโดยไม่ขยับ
4️⃣ ควบคุมน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ เพราะทุกกิโลกรัมที่เกินจะเพิ่มแรงกดหลายเท่าที่กระดูกสันหลัง
---
# # # 6️⃣ ตรวจติดตามทุก 6–12 เดือน เพื่อดูความมั่นคงของกระดูกและเหล็กที่ใส่ไว้
📈 พยากรณ์โรค
อาการปวดหลังซ้ำหลังผ่าตัดไม่ได้หมายความว่าการผ่าตัดล้มเหลวครับ
ส่วนใหญ่เกิดจาก “ข้ออื่นที่ต้องทำงานแทน” มากเกินไป ซึ่งสามารถดูแลและควบคุมได้ดีถ้าเริ่มฟื้นฟูกล้ามเนื้อและท่าทางตั้งแต่เนิ่น ๆ
ผู้ป่วยจำนวนมากกลับมาใช้ชีวิตได้ปกติ เดินไกล ออกกำลังเบา ๆ หรือแม้แต่ขับรถระยะไกลได้ โดยไม่ต้องผ่าซ้ำเลยครับ
❤️ หมออยากฝากไว้
การผ่าตัดหลังไม่ได้ทำให้หลังของเราพังหรือเสื่อมเร็วขึ้นโดยตรง แต่สิ่งที่สำคัญคือ “การดูแลหลังผ่าตัด” ต่างหากที่เป็นตัวตัดสินว่าหลังเราจะดีขึ้นหรือกลับมาปวดอีก
---
# # # บทความนี้ให้ข้อมูลทั่วไป หากอาการไม่ดีขึ้นควรปรึกษาแพทย์
สามารถปรึกษาปัญหากระดูกและข้อ หรืออาการปวดหลังได้ที่
ผศ.นพ.ธนินนิตย์ ลีรพันธ์ (หมอเก่ง)
ผู้เชี่ยวชาญโรคกระดูกและข้อ
---
# # # 📱 Line ID:
โทร 081-5303666
#ผ่าตัดกระดูกสันหลัง #ปวดหลังซ้ำ #หมอนรองกระดูกเสื่อม #หมอเก่งกระดูกและข้อ #สุขภาพหลัง #หมอนรองกระดูกทับเส้น #กายภาพหลังผ่าตัด
---
