11/10/2025
เหงือกอักเสบ
ใครว่าเรื่องเล็ก
คนไทย80%มีเหงือกอักเสบ
เริ่มที่ไม่ดูแลสุขภาพฟัน อาจจบที่ติดเชื้อในหัวใจ ผลิต ‘ก้อนเชื้อ’ และ ‘ก้อนสงคราม’ จำนวนมาก มาทำร้ายมือจนเป็นจ้ำๆ แบบในภาพ
เนื้อเรื่องมันเริ่มมาจากสุขภาพในช่องปากไม่ดี มีเศษอาหารติด มีคราบหินปูน-เชื้อโรคเกาะตามฟัน หรือมีปัญหาอื่นๆ ในช่องปาก มักจะมาด้วยการเหงือกอักเสบบ่อย เป็นๆ หายๆ
แวดล้อมแย่ๆ จะเปลี่ยนแบคทีเรียในช่องปาก จากช่วยเรา เป็นพวกก่อเรื่อง (Dysbiosis) และยิ่งลุกลามจนลึกขึ้น (Periodontitis) สุดท้าย สามารถเข้าสู่กระแสเลือดได้เป็นพักๆ (Transient bacteremia)
ในคนปกติก็เจอได้ แต่ถ้ายิ่งมีดื้ออินซูลินจนน้ำตาลสูงลอย ยิ่งเจอได้นานขึ้น เพราะเม็ดเลือดขาวเจอน้ำตาลไปจะเริ่มอัมพาต กินเชื้อได้ช้าลง
บางคนซวย ตอนมันวิ่งผ่านหัวใจ มันมีที่ให้ยึดเกาะ จุดนั้นก็จะกลายเป็น แหล่งที่อยู่ใหม่ของเชื้อโรค มาตั้งรกรากออกลูกหลานที่ผนังหัวใจเลย
จุดให้ยึดเกาะ เกิดมาจากการมีแผลนิดๆ จากการไหลของเลือดที่แรง ซึ่งแผลจะมีไฟบรินพยายามมาคลุมไว้ แต่มันสามารถใช้เป็นจุดเกาะของเชื้อได้ แผลเหล่านี้ คนปกติก็เจอได้เล็กน้อย ตรงจุดที่ไหลแรง ไหลปั่นป่วน เช่น ใกล้ๆ ลิ้นหัวใจ แต่ถ้ายิ่งมีโรคลิ้นหัวใจก็ยิ่งเสี่ยงมากขึ้น
ผลจากการที่หัวใจ กลายเป็นแหล่งที่อยู่ของเชื้อโรค จะทำให้ ‘ก้อนเชื้อโรค’ (Septic emboli) ถูกปลดปล่อยออกสู่กระแสเลือดตลอดเวลา ก้อนที่เล็กๆ อาจไม่ได้ทำอันตรายอะไรมาก แต่ภูมิคุ้มกันจะไล่กำจัดตลอดเวลา สารก่ออักเสบสูงขึ้นเรื้อรัง จึงมักมีไข้ยาวนาน จนหาสาเหตุไม่ได้ (Fever of unknown origin)
บางครั้งก้อนใหญ่มากขึ้น สามารถไปอุดตามหลอดเลือดที่ฝ่ามือ จนเกิดการอักเสบเล็กๆ เป็นผื่นสีแดงแบนๆ แบบในภาพ เรียกว่าผื่น Janeway lesion มักจะอยู่นานหลายวัน-สัปดาห์
หลายครั้งเชื้อโรคที่หลุดออกไป เข้าต่อสู้กับทีมภูมิคุ้มกัน บรรดาแอนติบอดีต่างพาไปรุมจับ กลายเป็น ‘ก้อนสงคราม’ (Immune complex)
ซึ่งถ้าภูมิคุ้มกันเคลียร์ออกไม่หมด มันจะชอบมาติดตามหลอดเลือดนิ้วมือค่ะ ทำให้นิ้วมือกลายเป็นจุดต่อสู้กันต่อ จึงเกิดตุ่มสีแดง นูนขึ้นมา เจ็บ เรียกผื่นนี้ว่า Osler’s node มักจะอยู่ไม่กี่วันแล้วหายไป
การอักเสบอาจรุนแรงถึงขั้นทำลายโครงสร้างในหัวใจ และหลุดไปอุดตามอวัยวะต่างๆ ได้ ตามไปตั้งรกรากต่อที่อวัยวะนั้น
🔮 สรุป: ช่องปากแวดล้อมไม่ดี ติดเชื้อเรื้อรัง → แบคทีเรียเข้าสู่กระแสเลือดชั่วคราว (ภูมิตกยิ่งอยู่นาน) → เชื้อเกาะผิวหัวใจที่เป็นแผลนิดๆ → แบ่งตัวติดเชื้อที่หัวใจ → ไข้เรื้อรัง + พร้อมกระจายไปที่ต่างๆ
แม้ภาวะนี้ในคนปกติที่ไม่มีโรคประจำตัวอะไรเลย มีเพียงสุขภาพช่องปากแย่ จะเกิดไม่ได้ง่ายนัก แต่เราไม่รู้เลยว่าเราจะซวยมีแผลที่ผิวหัวใจเมื่อไหร่ แบคทีเรียจะอยู่นานมั้ย ดังนั้น
ดูแลสุขภาพช่องปากเสมอนะคะ อย่าปล่อยทิ้งไว้เลย
✅ แปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง เน้นเอาเศษอาหารออกให้เกลี้ยง
✅ ถ้าเป็นไปได้ แปรงฟันแห้ง ได้ผลสุด คือแปรงแล้วไม่กลั้วน้ำซ้ำ เพราะมันจะทำให้ Fluoride เคลือบผิวฟันนานที่สุด ช่วยรักษาปราการสำคัญไม่ให้แบคทีเรียทะลวง
✅ ใช้ไหมขัดฟัน คอยเอาเศษเล็กๆ ที่ติดตามซอก ก็ยิ่งจะป้องกันได้มากขึ้น
✅ ตรวจสุขภาพช่องปากเป็นประจำ
✅ มีเหงือกอักเสบ ไม่ว่าจะจากอะไรก็ตาม ไปตรวจหาสาเหตุ
✅ การกินของหวาน + ดูแลสุขภาพช่องปากไม่ดี ยิ่งเพิ่มความเสี่ยงติดเชื้อ ซีนที่เจอบ่อยคือ กินของหวานแล้วนอนเลย ไม่แปรงฟัน
