30/11/2025
🙏 นวดย่ำขาง (ย่ำขาง) คืออะไร?
"นวดย่ำขาง" หรือ "ย่ำขาง" เป็นภูมิปัญญาการบำบัดรักษาอาการปวดเมื่อยและโรคภัยไข้เจ็บแบบพื้นบ้านของ ล้านนา (ภาคเหนือของประเทศไทย) ค่ะ บางครั้งก็เรียกกันว่า "นวดเท้าไฟ"
🔥 วิธีการนวดย่ำขางโดยทั่วไป
การนวดย่ำขางจะเน้นการใช้ความร้อนเข้าช่วยในการรักษา โดยมีขั้นตอนหลัก ๆ คือ:
1. การเตรียมขาง: ใช้ "ขาง" ซึ่งเป็นแผ่นเหล็ก (หรือส่วนของอุปกรณ์ไถนาในสมัยก่อน) นำไปเผาไฟจนร้อนแดง
2. การชุบเท้า: พ่อหมอหรือผู้ทำการนวดจะใช้เท้าชุบด้วย น้ำยา ที่มีส่วนผสมของสมุนไพร เช่น น้ำไพล หรือ น้ำมันงา
3. การย่ำบนขาง: ผู้ทำการนวดจะย่ำเท้าที่ชุบน้ำยาแล้วลงบนขางร้อน เพื่อให้ความร้อนถ่ายเทมาที่ฝ่าเท้า พร้อมกับป้องกันการไหม้จากน้ำยาที่ชุบ
4. การย่ำบนผู้ป่วย: นำเท้าที่ได้รับความร้อนจากขางและมีน้ำยาสมุนไพร มา ย่ำ หรือ นวดกด ลงบนบริเวณร่างกายหรืออวัยวะของผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บปวด
✨ ประโยชน์ที่เชื่อกัน
เชื่อกันว่าการผสมผสานระหว่างความร้อน สมุนไพร และแรงกดจากการนวด จะช่วยในเรื่อง:
• ลดอาการอักเสบ
• คลายกล้ามเนื้อ และเพิ่มความยืดหยุ่น
• กระตุ้นการไหลเวียนของโลหิต
• บรรเทาอาการเจ็บปวด ตามร่างกาย เช่น ปวดหลัง ปวดขา
นับเป็นอีกหนึ่งการแพทย์ทางเลือกและภูมิปัญญาดั้งเดิมที่น่าสนใจของชาวล้านนาค่ะ