08/08/2019
Okul fobisi
Okul korkusu, okul reddi isimleri ile de bilinene okul fobisi çocuğun okula giderken endişe hissetmesi ve bu endişeyi mide bulantısı, ishal, kusma, karın ağrısı gibi fizyolojik; ağlama, anne babaya yapışarak onlardan ayrılmak istememe, öfke patlamaları gibi davranışsal aktarımıdır. Okul öncesi çocukların (2-5 yaş arası) %80’ninde, okul çocuklarında ise %5 oranında, sıklıkla 7-9 yaş arasında ve her iki cinsiyette eşit oranda görülme sıklığına sahip okul fobisi bir anksiyete problemidir.
Bir kişide okul fobisi neden oluşur?
Okul fobisinin birçok nedenden oluşabilir. Nedenlerin başında seperasyon anksiyetesi olarak ifade ettiğimiz ayrılık kaygısı bozukluğu gelmektedir. Ayrılık kaygısı bozukluğu; bağlanma objesinden (genellikle anne ve/veya baba) gerçek veya hayali bir ayrılığa, günlük yaşam aktivitelerini bozacak seviyede verilen anormal düzeyde tepki, aşırı korku ve endişe halidir. Ayrılık kaygısı bozukluğu genetik (anne ve/veya babada anksiyete bozukluğunun olması), çevresel ( ebeveynin yeterince sevgi, ilgi ve sıcaklık göstermemesi, ebeveynin aşırı koruyucu ve sınırlayıcı anne baba tutumları, ebeveynin kaygılı yapısı, aile içi çatışmaların yoğun olması, boşanma ve ruhsal örselenme yaşantılarının varlığı) ve çocuğa ait faktörlerin ( çekingenlik, utangaçlık, kolay incinebilirlik, sosyal iletişim becerilerinin yetersizliği gibi) birleşmesi ile ortaya çıkan bir durumdur.
Okul fobisi nasıl yenilir?
Okul fobisi hafif durumlarda ev- okul uygulamaları ile; orta ve şiddetli durumlarda ise psikoterapi ve ilaç tedavisi ile müdahale edilmesi gereken ciddi bir anksiyete sorunudur. Tedavide ailenin, öğretmenin ve psikoloğun işbirliği tedavinin işlevselliğini artırmaktadır. Bunun için ebeveyn ve öğretmene psikolog tarafından bir psikoeğitim planlanır. Psikoeğitimde ebeveynin çocukla empati becerilerini artırması, sakin tutumları ile çocuğa rol model olması, terapistin öğrettiği basit gevşeme hareketlerini çocuğuna yaptırabilmesi, okul dışında ebeveynin katılmadığı sosyal faaliyetlere çocuğu yönlendirmesi, çocuğu etkin iletişim becerileri ile desteklemesi ve cesaretlendirmesi öğretilir. Öğretmene okul fobisinin nedenlerinin doğru tespit edilmesi, çocuğun başlangıçta okula her gün aynı saatte aynı bağlanma figürü ile gelmesine (anne/baba) müsaade edilmesi ve bağlanma figürünün başlangıçta kısa süre ile okulda bulunmasına izin verilmesi, çocuğun kaygısının arttığı zamanlarda okul içerisinde gidebileceği güvenli bir alanın ve öğretmenin belirlenmesi, çocukla etkili ve empatik bir iletişimin başlatılması ve sürdürülmesi, kaygıyı hafifletecek basit gevşeme hareketlerinin öğretilmesi, çocuğun arkadaş edinmesi konusunda desteklenmesi konuları ele alınır. Dr.Klinik Psikolog Elif Güneri
