Uzm.psk.zehrademirhan

23/10/2025

Haklılık şeması ,kişinin başkalarının ihtiyaçlarını, duygularını ve sınırlarını dikkate almadan, kendini diğerlerinden üstün ve ayrıcalıklı görmesiyle tanımlanır.

Haklılık Şemasının Özellikleri:
- *Üstünlük duygusu*: Kendisini diğer insanlardan daha önemli, özel veya zeki görür.
- Kurallar kendisi için geçerli değildir* düşüncesi taşır.
- Aşırı beklenti*: Herkesin onu anlamasını, ona öncelik vermesini bekler.
- Empati eksikliği :Başkalarının ihtiyaçlarını ve duygularını dikkate almakta zorlanır.
- *Sabırsızlık*: İsteklerinin hemen gerçekleşmesini ister.

Nereden Kaynaklanır?
- Aşırı şımartılmış ya da sınır koyulmamış çocukluk deneyimleri.
- Çok fazla övülmüş, her dediği yapılmış çocuklar.
- Diğer uçta ise kendini kanıtlamak zorunda hisseden, değersizlik duygusunu bastırmak için aşırı kontrol geliştiren bireyler.

*İlişkilerde Nasıl Yansır?*
- Partnerini küçümseyebilir, yönetmeye çalışabilir.
- Sürekli haklı olduğunu savunabilir, özür dilemekte zorlanır.
- Eleştiriye kapalı olur, savunmacı davranır.
- Eşit ilişki kurmakta zorlanır.

Tedavi Süreci:
- Empati geliştirme çalışmaları.
- Sınır koyma ve sınır tanıma becerilerinin öğrenilmesi.
- Kendi kırılgan yönleriyle temas kurması.
- Eşitlik temelli ilişkiler kurmayı öğrenmesi.

22/10/2025

22/10/2025

Terk edilme şeması,şema terapide bireyin çocuklukta geliştirdiği, sevdiklerinin onu terk edeceğine, yalnız kalacağına veya ilişkilerinin sürdürülebilir olmadığına dair derin bir inanç sistemidir. Bu şema, kişinin güvenli bağ kurmasını zorlaştırır.

Nasıl oluşur?
- Küçük yaşta bir ebeveynin kaybı (ölüm, boşanma, göç vs.)
- Sık sık bakım veren kişinin değişmesi (bakıcı, aile büyüğü vs.)
- Ebeveynin duygusal olarak tutarsız, aniden yok olan ya da soğuk olması

Hayata etkileri:
- İlişkilerde aşırı bağlanma ya da karşı tarafa yapışma
- Terk edilme korkusuyla kontrol etme veya kıskançlık
- İlişkilere başlamaktan kaçınma (nasıl olsa bitecek diye)
- Duygusal iniş çıkışlar ve kaygılı bağlanma biçimi

Tedavisi:
- Şema farkındalığı kazanmak (neden böyle hissettiğini anlamak)
- Sağlıklı bağlanma deneyimleriyle şemayı yeniden yapılandırmak
- Terapide içsel çocukla çalışmak, güven duygusunu geliştirmek
- İlişkilerde sağlıklı sınır ve güven kurmak

İlişkilerde yoğun "beni bırakacak" kaygısı varsa bu şema aktif olabilir.

20/10/2025

🧠 Ergenlik döneminde çocuklar neden daha kolay hata yapar?
Bu dönemde beynin sosyal uyarıcılara açıklığı artar, tehlike algısı ise azalır.
Peki ebeveynler olarak bu süreci nasıl destekleyebiliriz? 🤍

👩‍👧‍👦 Güçlü bir ebeveyn–çocuk ilişkisi, ergenin düşünme becerilerini geliştirir ve hata yapma oranını azaltır.

Adres :Hoşdere caddesi 159/9 Çankaya Ankara
📞 Randevu ve bilgi için hemen arayın: 0 (850) 811 41 22

17/10/2025

Duyguları bastırma şeması ,kişinin kendi duygu, ihtiyaç ve düşüncelerini ifade etmekten kaçınması ya da bastırması durumudur. Bu şemaya sahip kişiler genellikle:

- Duygularını göstermekten utanır veya zayıflık gibi görür.
- Kızgınlık, üzüntü, korku gibi duyguları bastırır.
- Çevresindeki insanlara uyum sağlamak için gerçek hislerini saklar.
- İçsel bir gerilim yaşar ama bunu dışa vurmaz.
- Zamanla anksiyete, depresyon, psikosomatik hastalıklar gelişebilir.

Çocukluk kökeni:
- Ailede “ağlama, sinirlenme, şımarma” gibi tepkiler hoş karşılanmadıysa,
- Duygusal ifadeler zayıflık sayıldıysa,
- Ailede duygular konuşulmadıysa,
- “Güçlü olmalısın” mesajı baskınsa gelişir.

Hayattaki yansıması:
- Samimi ilişkiler kurmakta zorlanma
- Patlama şeklinde öfke boşalmaları
- Kendini ifade edemediği için anlaşılmadığını düşünme
- Fiziksel belirtiler (migren, mide sorunları vs.)

Neler Yapılabilir;
- Duygulara alan açmayı öğrenmek
- Kendine “duygularım geçerli ve güvenli” demeyi öğretmek
- İfade becerilerini geliştirmek
- Terapiyle bastırılmış öfke, üzüntü gibi duygulara temas etmek

İzin verilen duygular, zamanla iyileşir. Bastırılan duygularsa yön değiştirerek içsel yük oluşturur.

16/10/2025

Kusurluluk ve utanç şeması, bireyin derinlerde "Ben yeterince iyi değilim, sevilmeye layık değilim" inancını taşıdığı bir şemadır. Genellikle çocuklukta gelişir ve yetişkinlikte birçok alana yayılır.

Nasıl gelişir (Çocuklukta):
- Eleştirel, küçümseyici ebeveynler:Sürekli "Yetersizsin, beceriksizsin" gibi mesajlar alan çocuk, kendi özdeğerini sorgular.
- Kıyaslama:Kardeşleri ya da akranlarıyla sürekli kıyaslanmak.
- iUtandırılmak:Duygularını ifade ettiğinde alay edilmek ya da aşağılanmak.
- Şartlı sevgi: "İyi çocuk olursan seni severim" tarzı tutumlarla, sevginin koşullu olduğu mesajını almak.
- Aile içi gizli utançlar:Ailenin bastırılmış utanç duyguları çocuğa da geçebilir.

Hayata nasıl yansır (Yetişkinlikte):
- Kendini eksik, değersiz hissetme.
- İlişkilerde "beni terk eder" korkusu.
- Eleştiriden aşırı etkilenme.
- Kendini saklama, içe kapanma, maskeler takma.
- Kusurlarının açığa çıkmasından korktuğu için mükemmeliyetçilik.
- Başarıya rağmen kendini hâlâ yetersiz hissetme.

Şemanın iyileşmesi için:
- Kendilik değeri üzerine çalışmak.
- Kusurların insan olmanın doğal parçası olduğunu kabul etmek.
- Kendine şefkat geliştirmek.
- Sağlıklı, koşulsuz kabul gösteren ilişkiler kurmak.

13/10/2025

Fedakarlık şeması somut örneği
Şema Terapi’ye göre başkalarının ihtiyaçlarını kendi ihtiyaçlarının önüne koyma eğilimidir. Bu şemaya sahip kişiler, başkalarının memnuniyeti, mutluluğu ya da onayı için kendi duygularını bastırır, sınırlarını ihlal ettirirler.

Temel Özellikleri:

- Hayır diyememe, kendini geri plana atma
- Suistimal edilmeye açık olma
- “Bencillik yaparsam sevilmem/kabul edilmem” inancı
- İlişkilerde aşırı verici olma, karşılık beklememe
- Kendi ihtiyaçlarını dile getirince suçluluk hissetme

Genellikle çocuklukta:

- Aşırı kontrolcü ebeveynler
- “Sen büyük ablasın/abisin, fedakâr olmalısın” mesajları
- Sevgi görmek için “iyi çocuk” olma baskısı
- Ailede ruhsal ya da fiziksel ihtiyaçların sürekli ötelenmesi

---

Yetişkinlikte Etkisi:
- Tükenmişlik, yorgunluk, değersizlik
- Suistimal edilen ilişkiler
- Kendi arzularını bastırma, yaşam doyumsuzluğu
- Pasif agresif öfke patlamaları
- “Ben hep veriyorum, kimse bana değer vermiyor” düşüncesi

Dönüşüm:
- Kendi ihtiyaç ve duygularını fark etmek
- “Hayır” deme becerisi geliştirmek
- Suçlulukla baş etmeyi öğrenmek
- Sağlıklı sınır koyma çalışmaları
- “İyi biri olmak = fedakârlık yapmak” inancını sorgulamak

---

10/10/2025

Sosyal izolasyon şeması Jeffrey Young’ın Şema Terapi modeline göre 18 erken dönem uyumsuz şemadan biridir.

📌 Tanımı:
Bu şemaya sahip birey, *diğer insanlardan farklı*, dışlanmış, bir gruba ait olamayan ya da “dışarıdan biri” gibi hisseder. Genellikle kendini sosyal ortamlarda *uyumsuz, görünmez veya değersiz* hisseder.

---

💡 Neden Oluşur?
- Çocuklukta *aileyle, akranlarla veya toplulukla yeterince bağ kurulamaması*
- Farklı görünmek, hissetmek veya hissettirilmek
- Ailede gizlilik, tabu, toplumdan kopukluk, kültürel ya da sosyal ayrışma

---

🔍 Tipik Düşünceler:
- “Bana kimse gerçekten yakın olamaz.”
- “Kimse beni anlayamaz, ben farklıyım.”
- “Kalabalıkta bile yalnızım.”
- “Bir ortama ait değilim.”

🧠 Davranışsal Sonuçlar:
- Kalabalıklardan uzak durma
- Grup aktivitelerinden kaçınma
- Sosyal ilişkilerde derinlikten kaçınma
- Ait hissedememe, sürekli “gözlemci” pozisyonunda kalma

🛠️ Şifalanma Yolu:
- Kişinin kendini ifade etmesine ve duygusal olarak bağ kurmasına yardımcı olmak
- Bireyin “ait olma” hissini güvenli bağlarla yeniden inşa etmek
- Gerçek hayatta aidiyet deneyimleri yaratmak (terapi, sosyal gruplar, topluluklar)