Psikolog Edanur Acar

26/11/2025

Bu yüzden yas, yalnızca acı değildir; aynı zamanda insanın bağ kurabilme kapasitesinin en güçlü göstergelerinden biridir.

Bilimsel araştırmalar, sevdiğimiz birini kaybettiğimizde yaşadığımız yoğun duyguların beynin bağlanma sisteminden kaynaklandığını gösteriyor.
Bağlanma figürü ortadan kalktığında, beynin hem ödül sistemi (dopamin, oksitosin) hem de stres sistemi (kortizol) aktif hâle gelir. Bu da yas sürecinde neden hem yoğun özlem, hem duygusal çöküş, hem de fiziksel belirtiler yaşadığımızı açıklar.

Nörobilim araştırmaları (O’Connor & Boss, 2001; Panksepp, 1998):
Kaybettiğimiz kişilerle ilgili anıların işlenmesi, beynin sosyal acı merkezlerini (anterior singulat korteks) aktive eder. İlginç olan ise şu: sosyal acı ile fiziksel acı aynı nöronal yollardan geçer. Bu nedenle “içimin acıması” mecazi değil, biyolojik bir gerçektir:))

18/11/2025

Beyin, hayat boyu kendini yeniden şekillendirebilen bir organ.

Davranışlarımız, düşünme biçimlerimiz ve duygusal tepkilerimiz, beynin yaşam boyu süren plastik yapısının bir ürünüdür.

Nöroplastisite sayesinde sinaptik bağlantılarımız sürekli olarak yeniden düzenlenir; bu da öğrenme, alışkanlık değişimi, duygu düzenleme ve psikoterapötik müdahalelerin etkili olmasının altında yatan biyolojik temel oluşturur.

Beyin, dış dünyayı doğrudan ‘görmez’; yalnızca duyusal girdilerden olasılıklar hesaplayarak bir model oluşturur. Dolayısıyla hem kendilik algımız hem de çevreyi yorumlayışımız, geçmiş deneyimlerimizin şekillendirdiği bu içsel simülasyona dayanır.

Bu perspektif bize şunu gösterir:
İnsan davranışı sabit bir yapı değil; deneyimler, ilişki örüntüleri ve çevresel koşullar tarafından sürekli güncellenen bir biyolojik süreçtir.

10/11/2025

Yaşadıklarımız bizi tanımlamaz; biz, yaşadıklarımıza verdiğimiz anlamla şekilleniriz.
Aynı olay, birinin içinde öfke yaratırken, bir başkasında kabulleniş doğurabilir. Çünkü duygularımızı belirleyen şey, olayın kendisi değil, o olaya dair içsel yorumumuzdur.

07/11/2025

Bir duygu , bir düşünce ya da bir bağlam.. bazen oradan öğrenmemiz gerekeni öğrenmek bazen de bununla yüzleşmek için orada yeterince kalmak gerekir…

05/11/2025

#

05/11/2025

Duygular mevsimler gibidir; gelir, kalır ve geçer. 🍂
Tıpkı doğadaki döngüler gibi, duygular da gelip geçici süreçlerdir. Nörobilim araştırmalarına göre, bir duygusal tepkinin fizyolojik ömrü genellikle yaklaşık 90 saniyedir. Biz o duyguyu daha uzun yaşıyorsak, çoğu zaman zihnimiz onu düşüncelerle yeniden besliyordur…

29/09/2025

Dijital çağın çocuklarını büyütüyoruz..

Bugünün çocukları, doğdukları andan itibaren
ekranlarla iç içe büyüyor. Telefonlar, tabletler ve bilgisayarlar, onların oyun alanı olduğu kadar öğrenme alanı da. Ancak bu durum, ebeveynler için hem fırsatlar hem de riskler barındırıyor.

1. Fırsatlar
• Bilgiye erişim kolaylığı: Çocuklar, merak ettikleri konulara birkaç tıkla ulaşabiliyor.
• Eğitim ve gelişim araçları: Eğitici uygulamalar, yabancı dil öğrenme platformları, yaratıcı oyunlar çocukların zihinsel gelişimini destekleyebiliyor.
• Sosyal bağlantılar: Uzakta yaşayan akrabalar veya arkadaşlarla iletişim daha kolay hale geliyor.

2. Riskler
• Aşırı ekran süresi: Uzun süreli ekran kullanımı dikkat dağınıklığına, uyku sorunlarına ve hareketsizliğe yol açabiliyor.
• Uygunsuz içerikler: Çocukların yaşına uygun olmayan videolar, oyunlar veya sosyal medya içerikleri gelişimlerini olumsuz etkileyebilir.
• Siber zorbalık ve güvenlik: İnternette kimlerle iletişim kurdukları ve kişisel bilgilerini nasıl korudukları kritik öneme sahip.

3. Ebeveynler İçin Yol Haritası
• Sınırlar koyun: Ekran süresini çocuğun yaşına göre düzenlemek ve belli kurallar koymak sağlıklı bir başlangıçtır.
• Model olun: Çocuklar ebeveynlerini taklit eder. Siz de telefonunuzu nasıl kullandığınıza dikkat edin.
• Birlikte öğrenin: İnterneti yasaklamak yerine, birlikte keşfetmek güvenli alan yaratır.
• Dijital okuryazarlık kazandırın: Çocuğunuza internette gördüğü her bilginin doğru olmadığını, güvenlik ayarlarının önemini öğretin.
• Dengeyi koruyun: Ekran dışı etkinlikler (spor, sanat, doğada vakit) ile teknolojiyi dengelemek ruhsal ve sosyal gelişim için gereklidir.

28/09/2025

Yeni bir kişilik tipi tanımlandı; Otrovert

“Otrovert” Bu yıl New York’lu psikiyatr Dr. Rami Kaminski tarafından ortaya atılan bir terim;
Kaminski’nin otrovert kavramı, şimdiye kadar kullanılan introvert (içe dönük), extravert (dışa dönük) yelpazesinde tanımlanan kişilik profillerine yeni bir boyut getirebilir. Bu terim gruplarla bir arada olmaktan hoşlanmayan, çoğunluğa ayak uydurma zorunluluğu hissetmeyen, kalabalık ortamlarda huzursuz, birebir sohbetleri tercih eden, derin bağlar kurabilen, kendi yalnızlığı ve ritüellerinden güç alan kişileri tanımlıyor.
Bu kişilerin yenilikçi ve özgün fikirler üretme potansiyellerinin yüksek olduğu düşünülüyor.
Adalet, liyakat, sanat, nezaket gibi birçok değerin önemsizleştiği günümüz koşullarında belirli bir gruba aidiyet hissetmeden çalışmak, üretmek, derin bağlar kurmak önemli.

Dr. Kıvılcım Kayabalı

22/09/2025

09/09/2025

Bu konuya pek çok şekilde değinebiliriz, Einstein üzerinden ya Bdt üzerinden ya da Skinner ın edimsel koşullanması üzerinden . Ancak çok basic açıklamamız gerekirse;

• CBT’ye göre kişinin düşünce, duygu ve davranış üçgeni döngüsel işler.
• Aynı düşünce → aynı duygu → aynı davranış zinciri tekrarlandığında, yaşamda benzer sorun ve sonuçlarla karşılaşılır.
• Ancak zincirin bir halkasını (örneğin davranışı) değiştirmek, sürecin tamamını dönüştürebilir.

📖 Kaynak: Beck, J. S. (2011). Cognitive Behavior Therapy: Basics and Beyond. Guilford Press.