29/07/2015
ÇENE EKLEMİ AĞRISI
Temporomandibuler eklem hastalıkları çeşitli belirtileri olan ve sık görülen rahatsızlıklardır. Hastalar kulak ağrısı, baş ağrısı ve sınırlı ağız açıklıklarından şikayetçidir. Ayrıca açma kapama sırasında ağrı ile tıkırtı ve sürtünme sesleri de şikayetler arasında olabilir.
Temporomandibuler eklem rahatsızlığının belirtilerinden biri de eklem iltihabıdır (artrit). Artrit yaralanma veya geceleri diş sıkma sonucu gelişir. Bir başka önemli neden de çene kemiği ile soket arasında yer alan diskin yer değiştirmesi veya yerinden çıkmasıdır. Yer değiştirmiş disk tıkırtı veya patlama sesleri çıkartabilir. Ayrıca çene hareketlerini kısıtlar ve ağız açma, kapama sırasında ağrıya neden olur.
Disk, çene hareketleri sırasında sürtünme sesi çıkmasına neden olan delik veya yırtırmalardan gelişebilir. Travma ve romatoid artrit gibi durumlar temporomandibuler eklemde yapışıklıklara neden olabilir. Bunun sonucu çene hareketleri topluca engellenir.
Çene ağrısı veya çenede hassasiyet
- Isırma ve çiğneme zorluğu veya rahatsızlığı
- Ağız açılıp kapanırken çene ekleminde klik, çıtırtı, kapanma sesi
- Ağız açıp kapamada kısıtlılık
- Yüz ağrısı
- Kulak ağrısı
- Başağrısı
- Kulak çınlaması
- Baş dönmesi
- Boyun ve omuz ağrısı
TME rahatsızlıklarının sebepleri nelerdir?
- Bruksizm (diş gıcırdatma)
- Isırış yüksekliğinin kaybı (yaşlanma veya yanlış diş tedavisi sonucu)
- Travma (spor kazası, trafik kazası vs..)
- Maloklüzyon
- Ortodontik tedavideki sıkıntılar
- Aşırı sakız çiğneme, tırnak yeme, sert yiyecekler yeme gibi alışkanlıklar
- Aşırı ağız açma hareketi (yemek yerken, esnerken…)
- Myofasiyal ağrı sendromu
- Stres sonrası çene sıkılması
- Dejeneratif eklem hastalıkları, tümörler, eklem çıkıkları
BRUKSİZM (DİŞ GICIRDATMA)
Genelde her insanın hayatının belli bir döneminde olabilen bir durumdur. Çoğunluğu bir sıkıntı yaratmaz ve kişi diş gıcırdattığının farkında değildir. Gece gıcırdatma ve çene kilitlenmesi şeklinde görülür. Uzun süreli dişlerin birbirine kilitlenmesi zamanla dişe, mine, dişeti rahatsızlıkları, diş çürükleri gibi problemler yaratabilir. Uyku bozukluklarının en sık çeşidi de gece bruksizmidir.
Bruksizmli kişilerde;
- Anksiyete, stres, gerilim
- Depresyon
- Kulak ağrısı, başağrısı
- Yemek yeme problemleri
- Sallanan dişler
- Çene ağrısı, boyun ağrısı
- Migren
- Diş eti problemleri oluşabilir.
Bruksizm (diş gıcırdatma);
- Oklüzyon problemleri
- Myofasiyal kas ağrısı
- Temporomandibuler eklem rahatsızlıkları
- Başağrısı
- Diş problemleri, çürükler
- Dişeti rahatsızlıkları gibi problemlere yol açabilir.
Diş gıcırdatma şikayeti olan kişilerde;
- Uyku bozuklukları
- Çene oklüzyon bozuklukları
- Çene travma hikayesi
- Kahve, kola, çikolata gibi kafeinli içecek ve yiyeceklerin fazla tüketimi
- Sigara
- Yüksek kan alkol düzeyi
- Anksiyete, stres, işyeri problemleri, düşük stresle baş edebilme kapasitesi
- Çeşitli ilaç kullanımı alışkanlığı (ekstazi, amfetamin, antidepresanlar…)
- Huntington ve Parkinson hastalığı
- Obsesif-kompulsif bozukluklar
- Öztaki tüp fonksiyon bozukluğu gibi durumlar görülmektedir.
TEDAVİ
-Dişlerdeki oklüzyon bozukluklarının düzeltilmesi: Dişlerin birbirine doğru şekilde temas etmemesi hem çiğneme fonksiyonlarını bozar hemde eklem şikayetleri yaratır. Bu gibi problemlerde, dişlerin normal bir şekilde birbirine temasının sağlanması için gerekli ortodontik düzeltme ya da cerrahi müdahalenin yapılması, eklem rahatsızlığını düzeltir.
-Kognitif davranış terapisi: Psikoterapi ve davranış terapisi eklem rahatsızlıklarının tedavisinde yardımcı ve etkili olabilmektedir.
-Ağız içi splint: Gece koruyucusu olarak hastaya özel yapılan ağız içi plastik bir apereydir. Dişlerin birbirine temasını düzeltir ve diş gıcırdatmayı önler.
-Ağrı kesiciler: Parasetamol, antiinflamatuvar ve antidepresan ilaçlar kullanılmaktadır.
Proloterapi: Eklem aralığı ya da ligament, tendon gibi yapıların kemiğe yapıştığı bölgeye enjekte edilen dekstroz çözeltisi bu bölgede enflamasyona ve takibinde yeni bir onarım sürecine sebebiyet verir.
-Ortodontik tedavi
-Artrosentez: Çene ekleminin çeşitli antibiyotik ve sıvılarıyla yıkanmaında farklı derecelerde başarı mümkündür.
-Cerrahi (ortognatik cerrahi): Çene şekil ve oklüzyon bozukluklarında uygulanır.
-Çene eklemi implant cerrahisi: Çok nadir gereken bir cerrahi yöntemdir.