03/12/2025
Kore ulusal sağlık kayıtlarının incelendiği büyük bir çalışmada, bazı antikolinerjik ilaçların uzun süreli kullanımının Alzheimer hastalığı riskini artırabileceği gösterildi.
Antikolinerjik ilaçlar, beyindeki asetilkolin adlı öğrenme ve hafızadan sorumlu nörotransmitteri baskılayabilir. Bu baskı, özellikle uzun süre ve yüksek dozda kullanıldığında bilişsel sorunlara yol açabilir.
Hangi ilaçlar riskle ilişkili bulundu?
Çalışmada özellikle “güçlü antikolinerjik etkiye sahip ilaçlar” Alzheimer riskiyle bağlantılıydı. Bu ilaç grupları ana hatlarıyla aşağıdaki listede:
Depresyon ilaçları
Üriner sistem – mesane ilaçları (Mesane sıkışması, idrar kaçırma gibi durumlar için kullanılır, çalışmada riskin en güçlü görüldüğü grup)
Antihistaminikler (allerji ilaçları, bazen iştah açıcı yan etkilerinden faydalanılmak üzere çocuklarda da kullanılıyor) Bu grup genellikle uyku yapar ve beyne güçlü şekilde geçebilir.
Bazı antipsikotikler
Alzheimer riski ne kadar artıyor?
Çalışmanın bulguları:
• Güçlü antikolinerjik ilaçları 1 yıl boyunca yüksek dozda kullanan kişilerde,
Alzheimer gelişme riski %80’e kadar artmış bulundu.
• Zayıf antikolinerjik ilaçlar için risk artışı görülmedi.
Bu nedenle özellikle uzun süreli ve yüksek antikolinerjik yük kritik önem taşıyor.
Neden böyle oluyor?
Asetilkolin hafıza, öğrenme ve dikkat için vazgeçilmezdir.
Antikolinerjik ilaçlar ise:
• Bu kimyasalı bloke eder
• Beyin bölgelerinde iletişimi yavaşlatır
• Uzun vadede bilişsel fonksiyonları etkileyebilir
Özellikle yaş ilerledikçe beyin bu tür baskılara karşı daha hassas hâle gelir.
Peki ne yapmalı?
Bu içerik tıbbi tavsiye değildir.
▪️ Kullandığınız ilaçlar konusunda kendi doktorunuza danışmadan hiçbir değişiklik yapmayın.
▪️ Uyku, alerji, idrar kaçırma, depresyon gibi sorunlar için daha düşük antikolinerjik yüke sahip alternatifleri kullanılabilir ve tamamlayıcı yöntemlerle ilgili şikayetlere çözüm bulunmaya çalışılabilir. Bu konuyu yine doktorunuzla konuşun.
alzheimer
