16/09/2025
Matumizi holela ya antibiotiki (yaani, kutumia bila ushauri wa daktari au kwa njia isiyo sahihi) husababisha madhara kadhaa ambayo yanaweza kuwa hatari kwa afya moja kwa moja na kwa jamii kwa ujumla. Hapa chini ni baadhi ya madhara makuu
1. Usugu wa bakteria dhidi ya antibiotiki (antibiotic resistance)
Hili ndilo tatizo kubwa zaidi. Bakteria wanaweza kuzoea dawa na kuendelea kuishi hata baada ya matibabu, hivyo kusababisha
magonjwa kuwa magumu kutibika, kuongezeka kwa vifo, gharama kubwa za matibabu na hata kuenea kwa maambukizi sugu katika jamii
2. Kushindwa kutibu magonjwa kwa ufanisi. Unapotumia antibiotiki bila uhitaji (k**a kwenye mafua ), Mara kwa mara husababisha kushindwa kufanya kazi ipasavyo ukiwa na uhitaji na hatimae huwezi kupona vizuri, na unaweza kudhani unahitaji dawa zaidi au dawa tofauti.
3. Athari kwa bakteria wazuri (beneficial bacteria). Antibayotiki zinaweza kuharibu bakteria wa kawaida wanaoishi mwilini (hasa tumboni), na kusababisha kuharisha au matatizo ya tumbo, maambukizi ya fangasi (yeast infections) na hata kupungua kinga ya mwili
4. Athari za mzio (allergic reactions). Baadhi ya watu hupata mzio wa antibiotiki, ambao unaweza kuwa; Mzio mdogo (k**a vipele, kuwashwa), mzio mkubwa na hatari (k**a anaphylaxis)
5. Maambukizi mapya au makali zaidi. Kwa sababu antibiotiki zisipotumiwa ipasavyo, zinaweza kuchochea ukuaji wa bakteria hatari zaidi (k**a Clostridium difficile), ambao huleta maambukizi hatari zaidi kuliko yale ya awali.
6. Kuchanganya au kutatiza matibabu. Watu wanapojitibu wenyewe, mara nyingi hawajui dawa sahihi au kipimo sahihi cha kutumia. Hii huweza kusababisha; Kuingiliana kwa dawa (drug interactions) na matibabu yasiyo kamili au yasiyo sahihi
Ni muhimu kutumia antibiotiki kwa maelekezo ya daktari na KUKAMILISHA DOZI k**a ilivyoelekezwa. Usitumie dawa ya mtu mwingine, na usihifadhi antibiotiki kwa ajili ya matumizi ya baadaye bila ushauri wa kitaalamu.