https://www.facebook.com/399444850572217/

AFYA YAKO NA LUCAS, Mbeya (2025)

07/11/2025

Mama ujauzito usiache chupa ya maji unapokuwa matembezi au umekaa . Upungufu wa maji mwilini unaweza kukuingia kisiri na kukudhuru wewe na mtoto wako.

Kwa Nini Maji Ni Muhimu Sana
▪️Husaidia kutengeneza maji yanayomzunguka mtoto (amniotic fluid) wako akiwa tumboni
▪️ Huboresha mzunguko wa damu na kuzuia shinikizo la chini la damu
▪️Hupunguza maambukizi ya mkojo
▪️ Huzuia maumivu ya kichwa, kizunguzungu, na uvimbe ambavyo vinaweza kuwa dalili ya kifaa cha awali cha mimba (preeclampsia)
▪️Huweka ngozi yako safi na yenye kung'aa

Dalili za Kutokunywa maji ya Kutosha
▪️ Mkojo wa manjano au k**a rangi ya Chai
▪️Uchovu au kizunguzungu cha mara kwa mara
▪️ Midomo au mdomo mkavu
▪️Maumivu ya kichwa na uchovu uchovu

Kunywa angalau glasi 8-10 kila siku (zaidi ikiwa ni moto au unafanya kazi).Beba chupa ya maji kila mahali kunywa unapohisi kiu na mda mwingine sukutua tu usimeze hii kufanya midomo yako isiwe mikavu.

Mama, maji ni mojawapo ya dawa za bei nafuu lakini zenye nguvu zaidi wakati wa ujauzito. Usiruhusu upungufu wa maji mwilini ukukusumbue wewe na mtoto wako.

06/11/2025

Kiungulia kwa wajawazito (heartburn) ni hali ya kuchoma au kuwasha kifuani, hasa sehemu ya juu ya tumbo au koo, ambayo ni ya kawaida sana wakati wa ujauzito — hasa miezi ya kati na ya mwisho (trimester ya pili na ya tatu).

Sababu kuu za kiungulia wakati wa ujauzito

▪️Mabadiliko ya homoni (hasa progesterone):
Homoni hii hulegeza misuli ya mwili, ikiwemo ile ya mlango wa tumbo (esophagus sphincter). Hii inasababisha asidi ya tumboni kurudi juu hadi kooni.

▪️Shinikizo la tumbo kutokana na ukuaji wa mtoto:
Kadri mimba inavyokua, mfuko wa mimba (uterus) unakandamiza tumbo na kufanya asidi ipande juu.

▪️Mabadiliko ya mfumo wa mmeng’enyo:
Ujauzito hupunguza kasi ya mmeng’enyo wa chakula, hivyo chakula kubaki tumboni muda mrefu na kuongeza uwezekano wa kiungulia.

Dalili za kiungulia

✅Maumivu au hisia ya moto kifuani (chest burn)

✅Ladha ya asidi au uchungu mdomoni

✅Maumivu yanayoongezeka baada ya kula au unapolala chali

Njia za kupunguza kiungulia bila dawa

▪️Kula mlo mdogo mara nyingi (small frequent meals)
Badala ya kula chakula kingi mara moja.

▪️ Epuka kulala mara moja baada ya kula
Subiri angalau saa 2–3 kabla ya kulala.

▪️Epuka vyakula vinavyosababisha asidi k**a:

Vyakula vya kukaanga

Chakula chenye pilipili

Kahawa, soda, na chocolate

Nyama yenye mafuta mengi

▪️ Lala ukiwa kichwa kimeinuliwa kidogo
Tumia mito miwili au mto maalum wa wajawazito.

▪️Kunywa maji mara kwa mara, lakini siyo mengi kwa wakati mmoja.

▪️Vaa mavazi yasiyobana tumbo

Wakati mwingine daktari anaweza kupendekeza dawa k**a Antacids. Muhimu: Usitumie dawa yoyote bila ushauri wa daktari, kwani si dawa zote ni salama kwa mjamzito.

06/11/2025

Maisha ya Kila Siku kwa Mtoto Tumboni

1️⃣ Kuelea kwa Raha: Mtoto wako hutumia siku zake akielea kwenye maji yanayomzunguka yaani amniotic fluid — nafasi ya joto na ya kupendeza ambayo huwaweka salama na kustarehesha.

2️⃣ Kulala Sehemu Nyingi ya Siku: Watoto wachanga hulala sana — na watoto ambao hawajazaliwa pia! Wanatumia 90–95% ya muda wao wakipumzika ndani ya tumbo.

3️⃣ Kusikiliza vitu vya Ulimwengu: Kufikia wiki ya 18–20, watoto wanaweza kusikia sauti — mapigo ya moyo wako, sauti, na hata muziki au kelele za nje!

4️⃣ Kucheka na Kulia Tumboni: Ndiyo — ultrasound imeonyesha kuwa watoto wanaweza kutabasamu, kulia, na hata kukunja uso tumboni. Yote ni sehemu ya ukuaji wao wa kihisia na ubongo.

5️⃣ Kufanya Mazoezi ya Miendo: Kuanza kunyoosha hadi kugongana, kumeza, na kunyonya kidole gumba — mtoto wako anafanya mazoezi ya ujuzi muhimu kwa maisha ya nje.

6️⃣ Kuitikia Hali Yako: Unapokuwa mtulivu au mwenye msongo wa mawazo, mtoto wako pia anahisi hivyo. Homoni na mabadiliko ya mapigo ya moyo huathiri mazingira yao madogo.

7️⃣ Kuchunguza Nafasi: Wanagusa ukuta wa uterasi, hucheza na kitovu, na wanaweza hata kushika miguu yao wenyewe - wakichunguza tu ulimwengu wao mdogo!

8️⃣ Kuonja Unachokula: Ladha kutoka kwa milo yako zinaweza kuingia kwenye maji ya amniotiki. Radha chungu? Embe tamu? Mtoto hupata ladha ndogo ya matamanio yako.

9️⃣ Kujiandaa kwa Kuzaliwa: Katika wiki za mwisho, watoto hukaa katika nafasi nzuri, hisia zao huimarika, na huanza kujiandaa kwa ulimwengu wa nje.

Ingawa hawajazaliwa bado, watoto hukua kila mara, hujifunza, huhisi - na kuungana nawe kwa njia zao wenyewe.

05/11/2025

Chips si chakula bora kwa wajawazito, ingawa kula kidogo mara moja moja si hatari sana. Hapa chini kuna maelezo ya kina:

✅ Faida kidogo (ikiwa ni kwa kiasi)

Chanzo cha wanga (carbohydrates): Hutoa nishati kwa mwili wa mama mjamzito.

Inaweza kutuliza hamu au kichefuchefu kwa baadhi ya wajawazito hasa katika miezi ya mwanzo.

Hasara na hatari zake (ikiwa unakula mara kwa mara)

▪️Mafuta mengi: Chips za kukaanga mara nyingi huwa na mafuta yaliyochomwa mara nyingi (reused oil) ambayo yanaweza kusababisha mafuta mabaya mwilini (trans fats) → huongeza hatari ya shinikizo la damu, kisukari cha mimba, na uzito kupita kiasi.

▪️Chumvi nyingi: Huchangia uvimbe wa miguu na mikono, na inaweza kuongeza hatari ya shinikizo la damu (preeclampsia).

▪️Kemikali hatari (Acrylamide): Zinaweza kutokea wakati viazi vinaokwa au kukaangwa kwa joto kali sana, na zina uhusiano na madhara kwa mfumo wa neva na ukuaji wa mtoto tumboni.

▪️Lishe duni: Haina protini, madini, au vitamini muhimu k**a chuma, folic acid, calcium, nk ambazo zinahitajika kwa ukuaji wa mtoto.

Mbadala bora kula

✅Viazi vilivyochemshwa au kuokwa (bila mafuta mengi)

✅Vyakula vya wanga vyenye virutubishi k**a ugali wa dona, wali wa brown, au ndizi za kupika.

✅Kula na mboga mboga na protini (k**a maharage, samaki, mayai, au kuku) ili kupata lishe kamili.

Chips zinaweza kuliwa mara chache sana (mfano mara moja kwa wiki au chini ya hapo), lakini si chakula cha kila siku kwa mjamzito. Afya ya mtoto na mama hupata faida zaidi kutoka kwa chakula halisi, safi, na chenye virutubishi.

Chakula kipi kiligoma kabisa kipindi cha mimba...?

04/11/2025

Bila aibu pia Bila kulinganisha hakuna uzazi bora kuliko mwingine kupush kawaida au kwa upasuaji kote mama hujitoa mhanga wa kufa ama kupona.
Mwisho wa siku — mama ni mama. Kuzaliwa ni kuzaliwa.

▪️ Kujifungua kwa njia ya kawaida si "rahisi" Kusukuma mwanadamu mzima nje ya mwili,
Machozi, maumivu, kushonwa, shinikizo, kushikilia pumzi, kutetemeka siyo kitu chepesi.
Heshimu kila mwanamke anayejifungua kwa njia hii.

▪️Kujifungua kwa Upasuaji si "njia ya mkato" Ni Upasuaji haswa na halisi lakini haifanyi kujifungua kwa njia hii ndiyo uone aliye jifungua kwa njia ya kawaida k**a ameokota mtoto .
Kila mwanamke anahisi maumivu — kwa njia tofauti,
Hakuna kujifungua kusiko na maumivu, Tuache kulinganisha mateso.

▪️Uponaji ni wa kibinafsi — si ushindani Wengine hutembea siku hiyo hiyo.
Baadhi hawawezi kusimama kwa saa nyingi.
Baadhi hupasuka na kuchanika vibaya. Baadhi hupona polepole.
Kila mtu hupitia mapito tofauti tofauti.

▪️Wote wanaweza kuwa na matatizo siyo kujifungua kwa Upasuaji wala kawaida :hupata maambukizi, upungufu wa damu, kilio au machozi, kutokwa na damu nyingi.
Acha kusema "mmoja ni salama kuliko mwingine" — aliye salama zaidi ni yule anayeokoa mama na mtoto.

▪️ Wote wanastahili heshima, usaidizi na wakati wa uponaji , Hakuna haraka na Hakuna aibu.
Iwe ulisukuma au ulikatwa wote mumeleta kiumbe hai na kupambania uhai.
Pumzika, pona, na usiruhusu mtu yeyote akuharakishe uponaji wako.

▪️ Mama mwenye nguvu halinganishwi kwa njia ya kujifungua bali ni upendo, uthubutu kubeba kiumbe kingine ndani yake , kukosa usingizi, machozi na kulia, kufanya Sala wakati wote na ujasiri uliokithiri kithiri.
Nguvu yako iko moyoni mwako, si jinsi mtoto alivyotoka.

Mama mpendwa, kujifungua kwako kulikuwa halali. Safari yako ni ya ujasiri.

03/11/2025

Saa hiyo ya kwanza baada ya kuzaliwa wakati mtoto wako anapowekwa ngozi kwa ngozi kwenye kifua chako mama inaitwa Saa ya Dhahabu. Na kwa kweli ni ya Dhahabu wakati huu, mwili wako na mtoto wako hufanya kazi kwa usawa kamili na baadhi ya mambo hufanyika au kutokea wakati wa saa la Dhahabu ni.. ;

▪️ Hudhibiti mwili wa mtoto: Joto lako humsaidia mtoto wako mchanga kudumisha halijoto kamilifu ya mwili bora kuliko kifaa chochote kile kinavyoweza.
▪️Huimarisha mapigo ya moyo wa mtoto na yako mama wakati wa mgusano wa moja kwa moja kati ya mama na mtoto.
▪️Husaidia mtoto kuanza kunyonya mapema na mama kuanza kunyonyesha mapema: Watoto hutafuta matiti ya mama ndani ya saa ya kwanza na kunyonya mapema husaidia kuongeza uzalishaji wa maziwa na mafanikio ya kunyonyesha baadaye.

▪️Huimarisha uhusiano: Mguso wa ngozi kwa ngozi hutoa hufanya mwili kuzalisha kichochezi au Homoni ya oxytocin ambayo husaidia kuimarisha na kuunda uhusiano wa kihisia wa papo hapo kati yako mama na mtoto wako.

▪️ Hupunguza msongo wa mawazo kwa wote wawili: Mtoto wako anahisi salama anaposikia mapigo ya moyo na sauti yako unayoijua, huku akihisi mtulivu na mwenye ujasiri zaidi k**a mama mpya.

Muwe na usiku mwema... Niliwamiss

30/10/2025

Pray for Tanzania... Dear God be with with us.. 🙏♥️

30/10/2025

Mnaendeleaje...!? 🖐️✋

29/10/2025

Kunyonyesha kunaweza kuchoma takriban kalori 500 hadi 700 kwa siku, ingawa hii inatofautiana kulingana na mambo k**a vile umeng'enyaji wa chakula wa mama, lishe, na umri wa mtoto. Kuungua huku kwa kalori zaidi hutokana na nishati inayohitajika ili kutoa maziwa ya mama, ambayo yana vitamini, mafuta, na protini ili kusaidia ukuaji wa mtoto.

▪️ Maziwa yako yanaweza yasitoke mara moja au maziwa yanaweza kutotoka kwa wingi mara tuu baada ya kuanza kunyonyesha.
Kwa baadhi ya wanawake, inachukua siku 2-5 kabla ya maziwa kujaa. Endelea kumnyonyesha mtoto — hivyo ndivyo mwili wako unavyopata ishara.

▪️ Matiti yako yanaweza kuuma mwanzoni
Siku chache za kwanza zinaweza kuwa chungu maana matiti yanaweza kuuma wakati mtoto ananyonya. Usikate tamaa mambo yatakuwa sawa kadri unavyoendelea kunyonyesha, usiache kunyonyesha kwakuwa usiponyonyesha utapata uvimbe, utapata jipu hali ambayo kitalaam Mastitis.

▪️ Matiti yako yanaweza kuvuja maziwa mda mwingi mtoto akilia, akiwa hajanyonya au yakijaa maziwa.
Ndiyo mama weka pedi za matiti karibu, hasa ukiwa matembezi ya nje na nyumbani haswa hadharani.

▪️Matiti yako utahisi yamejaa, mazito, au magumu
Mnyonyeshe mtoto wako maziwa, fanya masaji na kitambaa chenye joto unapoanza kunyonyesha na mnyonyeshe mtoto mara nyingi hii itakusaidia.

▪️ Utahisi njaa na utahisi kiu wakati wote
Kunyonyesha kuna tumia nguvu (calories) ndo maana utahisi uchovu, utahisi njaa na mda mwingine kiu kabisa. Jitahidi kula na kunywa maji ya kutosha mwili wako unafanya kazi ngumu ambayo mwingine awezi kuona nguvu inayotumika.

▪️ Unaweza kuhisi huzuni hata mfadhaiko kihisia kwakuwa vichochezi au Homoni zina nguvu sana . Baadhi ya akina mama hulia wakati wa kunyonyesha kutokana na kupata hisia ya "kukata tamaa". Hauko peke yako.

Kunyonyesha kutakuwa rahisi zaidi kadri muda unavyosonga
Wiki za kwanza zinaweza kuwa ngumu, lakini hivi karibuni wewe na mtoto wako mtapata sahau maumivu yote.

Je ulipata changamoto gani wakati unaanza kunyonyesha..!?

28/10/2025

Watoto wachanga hupata kwikwi (hiccups) mara nyingi, na hili ni jambo la kawaida kabisa lisilo na hatari. Kwikwi hutokea pale ambapo misuli ya kupumua (diaphragm) inakaza ghafla bila hiari, na hewa inapopita haraka kwenye koo, ndipo sauti ya “hik!” hutokea.

Sababu kuu za kwikwi kwa watoto wachanga ni hizi👇

▪️ Kumeza hewa wakati wa kunyonya au kula – Mtoto anapokunywa haraka au akiwa kwenye mkao usio sahihi, huingiza hewa tumboni pamoja na maziwa. Hewa hii inaweza kuchochea diaphragm kusinyaa ghafla na kusababisha kwikwi.

▪️ Tumbo kujaa sana kutokana kushiba (overfeeding) – Kunyonya au kulishwa kupita kiasi kunaleta shinikizo tumboni, na hilo linaweza kusababisha diaphragm kujikaza.

▪️Mabadiliko ya ghafla ya joto la mwili – Kwa mfano, mtoto akitoka sehemu ya joto kwenda baridi, mwili wake unaweza kuitikia kwa kusinyaa au kujikaza (contraction) kwa diaphragm.

▪️Ukosefu wa udhibiti kamili wa misuli – Kwa kuwa mfumo wa fahamu ( neva) wa mtoto mchanga bado haujakomaa, diaphragm inaweza kusinyaa bila mpangilio.

Jinsi ya kusaidia mtoto mwenye kwikwi:

✅Muweke mtoto wima kidogo baada ya kunyonyesha ili acheue (burp) mhimu kumfanyia masaji katika mgongo wake, mda mwingine mweke begani au mlaze kifudifudi katika mapaja yako huku ukimfanyia masaji mgongoni .(angalia kwenye picha)

✅Mlishe au mnyonyeshe ila usipite kiasi au toa mapumziko mafupi wakati wa kunyonyesha.
Wakati mwingine, kwikwi huisha zenyewe baada ya dakika chache bila msaada wowote.

➡️ Ikiwa kwikwi zinatokea mara nyingi sana, zinadumu zaidi ya dakika 15–20, au mtoto anaonekana kukosa pumzi au kupumua kwa shida , kutapika sana, au kukosa raha, ni vyema kumwona daktari ili kuangalia k**a kuna tatizo la reflux (kurudi kwa maziwa kutoka tumboni kwenda kwenye koo).

Vipi unafanyaje mtoto wako anapopatwa na kwikwi..!?

27/10/2025

Pale mwanaume anapotafuta mke... Muwe na usiku mwema... 😂♥️🙏

26/10/2025

Mambo 7 Hatari Ambayo Haupaswi Kufanya Wakati wa Ujauzito, Makosa haya yanaonekana madogo, lakini yanaweza kukudhuru wewe na mtoto wako:

▪️ Kutumia dawa bila ushauri wa daktari - Hata "dawa za kawaida" zinaweza kusababisha mimba kutoka au kasoro za kuzaliwa.

▪️Kupuuza mienendo ya mtoto - Harakati za za mtoto kucheza, Kupigwa Mateke na mtoto wako ni ishara kwamba yupo hai . Yakipungua, usingoje hadi upigiwe firimbi kwamba nenda hospital, unachotakiwa kufanya ni kuchukua hatua stahiki na kwa haraka.

▪️ Kuruka ruka au kutohudhria kliniki kipindi cha ujauzito - Matatizo yanaweza kuwa kimya. Uchunguzi wa mara kwa mara huokoa maisha ya mtoto na wewe kwakuwa Maudhurio ya kliniki yanasaidia kutambua matatizo ambayo yanaweza kuepukika.

▪️Jifanyie kazi kupita kiasi -kupata mda wa Kupumzika si uvivu, ni ulinzi kwako na mtoto wako.

▪️Kula vyakula visivyo salama - Mayai mabichi, matunda ambayo hayajaoshwa, kafeini nyingi, au pombe humfanya mtoto wako awe katika hatari ya matatizo ya kuzaliwa nayo, mimba kutoka kujifungua kabla ya wakati.

▪️ Kulala chali badala ya kulala upande - Hupunguza mtiririko wa damu kwa mtoto. Kulala upande ni salama zaidi.

▪️ Kuamini kila ushauri kutoka kwa watu - Sio kila mila ni salama. Mwamini daktari wako au mtaalam wako wa afya.

Muwe na weekend njema.. ♥️🙏

AFYA YAKO NA LUCAS

07/11/2025

06/11/2025

06/11/2025

05/11/2025

04/11/2025

03/11/2025

30/10/2025

30/10/2025

29/10/2025

28/10/2025

27/10/2025

26/10/2025

Address

Website

Alerts

Contact The Practice

Shortcuts

Share

Category