10/11/2020
NẾU KHÔNG BIẾT CÁCH DẠY TRẺ THÌ ĐỪNG VỘI ĐẺ CON.
“NÓ BÉ NÓ BIẾT CÁI GÌ”
Đây có thể là câu nói của ông bà nói khi mẹ bố định dạy con.
Đây cũng có thể là câu nói của bố mẹ nào đó khi con họ mắc lỗi sai bị người khác trách phạt.
Nhưng tôi thì muốn nói: 𝐁𝐞́ 𝐤𝐡𝐨̂𝐧𝐠 𝐝𝐚̣𝐲 𝐭𝐡𝐢̀ 𝐥𝐨̛́𝐧 đ𝐞̂́𝐧 𝐛𝐨̂́ 𝐦𝐞̣ 𝐧𝐨́ 𝐜𝐮̃𝐧𝐠 𝐜𝐡𝐮̛̉𝐢 đ𝐮̛𝐨̛̣𝐜.
Có một câu chuyện về cậu nhóc 5 tuổi chơi đồ chơi xong không chịu cất gọn, mẹ cậu bé nhắc nhở cậu bé, cậu bé vùng vằng ném đồ chơi. Bị mẹ phạt úp mặt vào tường và tịch thu đồ chơi, yêu cầu xin lỗi. Cậu bé hét lên và òa khóc. Bà thấy thế chạy ra, dỗ dành cậu bé và mắng người mẹ. : “ 𝐍𝐨́ 𝐭𝐫𝐞̉ 𝐜𝐨𝐧 𝐧𝐨́ 𝐛𝐢𝐞̂́𝐭 𝐜𝐚́𝐢 𝐠𝐢̀ 𝐦𝐚̀ 𝐜𝐡𝐢̣ 𝐩𝐡𝐚̣𝐭 𝐧𝐨́, 𝐜𝐡𝐚́𝐮 𝐭𝐨̂𝐢 𝐤𝐡𝐨̂𝐧𝐠 𝐜𝐚̂́𝐭 đ𝐞̂̉ đ𝐚̂́𝐲 𝐫𝐨̂̀𝐢 𝐭𝐨̂𝐢 𝐜𝐚̂́𝐭”. Người mẹ bất lực còn cậu bé nhìn mẹ với vẻ mặt của người chiến thắng.
__________________
Ở những nơi công cộng, không khó để bắt gặp những đứa trẻ hiếu động chạy nhảy, la hét ồn ào, trêu ngươi người khác, mè nheo khóc lóc để vòi vĩnh đồ chơi hay hành hạ thú cưng của người khác… mà không hề có bất cứ người lớn nào nhắc nhở. Chúng được che chở tuyệt đối và mù quáng, vì cha mẹ chúng sẽ yêu cầu người khác (trong đó có cả những đứa trẻ lớn hơn) nhường nhịn, bỏ qua, bất chấp ứng xử của đứa trẻ đó khó chịu như thế nào.
Những lời như “𝐂𝐡𝐚́𝐮 𝐧𝐨́ 𝐜𝐨̀𝐧 𝐧𝐡𝐨̉” hay “𝐓𝐫𝐞̉ 𝐜𝐨𝐧 𝐭𝐡𝐢̀ 𝐛𝐢𝐞̂́𝐭 𝐜𝐚́𝐢 𝐠𝐢̀” đã trở thành câu cửa miệng để bao che khi trẻ gây rối, và nếu người khác phàn nàn, họ lập tức bị kết tội “𝐤𝐡𝐨̂𝐧𝐠 𝐛𝐢𝐞̂́𝐭 𝐧𝐡𝐮̛𝐨̛̀𝐧𝐠 𝐞𝐦”, “𝐧𝐠𝐮̛𝐨̛̀𝐢 𝐥𝐨̛́𝐧 𝐦𝐚̀ 𝐜𝐡𝐚̂́𝐩 𝐭𝐫𝐞̉ 𝐜𝐨𝐧”, “𝐤𝐡𝐨̂𝐧𝐠 𝐜𝐨́ 𝐜𝐨𝐧 𝐧𝐞̂𝐧 𝐤𝐡𝐨̂𝐧𝐠 𝐛𝐢𝐞̂́𝐭 𝐭𝐡𝐨̂𝐧𝐠 𝐜𝐚̉𝐦"...
______________________
Còn tôi thì muốn nói : 𝐓𝐫𝐞̉ 𝐜𝐨𝐧 𝐜𝐚́𝐢 𝐠𝐢̀ 𝐧𝐨́ 𝐜𝐮̃𝐧𝐠 𝐛𝐢𝐞̂́𝐭 đ𝐚̂́𝐲.
🔹 Nó đặc biệt nhạy cảm với thái độ của người khác. Nó sẽ biết bố mẹ có “đồng lõa” với một hành động nào đó của mình hay không dựa trên nét mặt hoặc cách bố mẹ phản ứng, từ đó, chúng học được cách hành xử phù hợp.
🔹 Nó biết nếu nó khóc nháo nhào thì người lớn sẽ làm theo ý nó, và lần sau nó lại khóc để đòi được những thứ nó muốn. Và tần suất ăn vạ sẽ ngày càng nhiều lên, cho đến khi ông bà, bố mẹ của chúng không còn nhân nhượng với những đòi hỏi của con.
🔹 Nó biết ông bà sẽ bênh nên nó sẽ bướng bỉnh, và chẳng để những lời dạy của bố mẹ vào đầu. Mẹ mắng mình thì bà sẽ mắng mẹ.
🔹 Chúng sẽ tự cho mình cái quyền lấy đồ đạc của người khác, nghịch phá nơi công cộng, có làm hỏng làm vỡ đồ thì cũng không sao. Mẹ sẽ bênh mình, sẽ không ai làm gì mình.
🆘 Và rồi chúng ta sẽ có những đứa trẻ tự coi mình là ông trời, những đứa trẻ không biết đúng sai, những đứa trẻ ngỗ nghịch hỗn láo. Đến một ngày chính ông bà, bố mẹ - những người luôn chiều chuộng chúng cũng phải bất lực.
__________________________
Trên thực tế, trẻ con có thể chưa nhận thức được mình có hành động sai hay không, hành động ấy sẽ gây ra những phiền toái và rắc rối gì. Với chúng, tất cả những chạy nhảy, cười đùa, khóc lóc ồn ào chỉ là thể hiện cảm xúc cá nhân, muốn được bố mẹ chú ý. Không một đứa trẻ nào biết rằng mình phải làm điều gì đúng, điều gì sai, nên chúng mới cần được dạy dỗ.
Trẻ con thì không biết nhưng người lớn thì phải biết. Trẻ con có thể sai lầm nhưng người lớn thì phải nhận ra sai lầm. Việc của người lớn là phải uốn nắn cho chúng hiểu chuyện và dần học được cách sống hài hòa trong xã hội, tôn trọng người khác, chứ không phải nấp sau váy mẹ để mẹ chiến đấu với cả thế giới.
✅ Không nhượng bộ trước sự mè nheo, đòi hỏi của con. Dạy cho chúng lựa chọn điều mình cần chứ không phải điều mình muốn. Điều con muốn sẽ chỉ là phần thưởng khi con ngoan. Ví dụ “ Con sẽ được chơi đồ chơi nếu như con làm bài tập xong”
✅ Không thỏa hiệp khi con ăn vạ. Kể cả con có nằm ra đất, giãy dụa lăn lộn thì các bố mẹ cũng sẽ không đồng ý với các yêu cầu của con. Khi chúng thấy việc ăn vạ không có hiệu quả thì sẽ tự dừng lại.
✅ Phân tích cho trẻ đâu là hành vi đúng, đâu là việc làm sai. Nếu trẻ lặp lại một lỗi sai hãy phạt chúng. Trẻ con cần có kỉ luật, và chúng buộc phải biết đâu là giới hạn mà chúng không thể vượt qua.
✅ Cho phép trẻ được tự do làm theo ý mình, nhưng trong khuôn khổ và giới hạn cho phép. Con sẽ được chạy chơi, nhưng chỉ ở khu vực bàn ăn của chúng ta. Con sẽ được xem YouTube, nhưng chỉ 15 phút và sau đó phải trả lại máy cho mẹ...
✅ Dạy con nói xin lỗi khi làm sai, và cảm ơn khi nhận được sự giúp đỡ.
✅ Dạy con không được tùy tiện động vào đồ của người khác khi chưa được cho phép.
_______________________________
Có một sự thật là không phải đứa trẻ nào cũng được sinh ra khi bố mẹ chúng đã trưởng thành, đã sẵn sàng tâm thế, tài chính và kiến thức để làm bố mẹ, cũng không có cha mẹ nào thực sự hoàn hảo. “Sinh con rồi mới sinh cha, sinh cháu đầy nhà rồi mới sinh ông” – Câu nói của các cụ tưởng là nói ngược nhưng lại vô cùng có lí. Khi có con, người ta mới bắt đầu hành trình học cách làm cha mẹ. Nhưng đây tuyệt đối không phải lí do cho sự xuề xòa của chúng ta trong cách dạy con.
Cuối cùng tôi muốn nói YÊU CON THÌ ĐÚNG NHƯNG BÊNH CON THÌ SAI.
Hãy để đứa trẻ thấy sự nghiêm khắc của bố mẹ, và chúng phải biết sợ sự nghiêm khắc ấy. Yêu thương đi kèm với sự nghiêm khắc sẽ uốn nắn nên những đứa trẻ hiểu chuyện và kỉ luật.
