24/11/2025
CHUỘT RÚT – HẠ CANXI
Và sai lầm trong Biện Luận
Bệnh án: Bn nữ 63 tuổi, có các triệu chứng:
- Đau nhức tất cả các khớp xương, cột sống.
- Đau nhức buốt trong ống chân.
- Chân tay rất lạnh, mùa đông phải đi 2 tất vẫn lạnh.
- Tiểu đêm nhiều lần, mất ngủ trầm trọng.
- Ăn ít, không ăn được thịt, cá, rối loạn tiêu hóa thường xuyên, ngay cả khi ăn cơm rau muối vừng. Phân lúc táo, lúc lỏng, sệt, lổn nhổn…
- Hay hoa mắt chóng mặt, tê bì chân tay, hay ốm vặt.
- Viêm xung huyết dạ dày, đại tràng co thắt đau liên miên.
- Huyết áp lúc cao vọt khoảng 160-180, lúc lại 140,lúc lại 100. Nhịp tim cũng dao động thất thường.
- Đau vùng ngực trái, đau xiên ra sau. Đau đầu thường xuyên, trái gió trở trời thì đau bùng nhùng cả mảng đầu. Tai ù có lúc không nghe thấy gì, mắt nhìn lờ mờ, hay chảy nước mũi trong.
- U tuyến giáp, u xơ tử cung.
- Đứng lâu tại chỗ (nấu nướng, bế cháu) thì tê rần 2 chân, muốn ngã xỉu hoặc nếu mồ hôi vã ra nhiều thì ngã xỉu co rúm lại.
- Vài năm trở lại sau khi tắm xong hoặc sai tư thế thì bị hạ canxi máu, ban đầu không biết chỉ xoa bóp dầu gió, sau phải cấp cứu. Mỗi năm bị khoảng 1-3 lần. Dùng canxi bổ sung không hết bệnh, lại sinh sỏi thận cỡ gần 1cm.
- Chạy chữa Đông y cũng không thấy khá hơn. Đỡ đau xương chút thì rối loạn tiêu hóa nặng.
Gia đình cũng có người làm thuốc, nên biết đơn của các thày như: Độc hoạt tang ký sinh, Hắc Quy Tỳ thang, Thân thống trục ứ thang, Bát vị thận khí hoàn, Toàn chân nhất khí thang… Có 1 đơn là Thiên ma câu đằng ẩm. Khi uống được khoảng 3 thang thì rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy.
Gia đình liên hệ, kể bệnh như trên và muốn chữa đau nhức xương khớp, đau đầu trước. Tôi (Thủy) nghĩ đến Tiêu Bản Hoãn Cấp nên Biên chứng luận trị như sau:
- Bệnh thuộc: Lý, Âm, Hư, Hàn.
- Thuộc chứng: Nội Phong (Can Phong Nội Động).
- Thể: Khí Huyết Hư (Huyết Hư sinh Phong).
- Phép trị: Kiện Tỳ Bổ Khí Huyết.
- Bài thuốc: Thập Toàn Đại Bổ gia giảm.
• Phương:
1. Đảng sâm: 12g
2. Bạch linh: 16g
3. Bạch truật sao: 16g
4. Cam thảo: 6g
5. Khương hoàng: 5g
6. Đương quy sao: 12g
7. Thục địa: 10g
8. Bạch thược sao: 6g
9. Nhục quế: 3g
10. Hoài sơn: 20g
11. Sa nhân: 12g
12. Đại hoàng: 1g
13. Hắc Táo nhân: 10g
14. Hắc Sinh khương: 5g
15. Hồng Táo: 3 quả
• Cách dùng: sắc uống. Điều chỉnh ăn uống đủ dưỡng chất (các loại thịt, cá, tôm, cua, ngao, sò, ốc, hến, rau, củ…).
• Kiêng cữ: Không ăn muối-bột canh có i ốt, quả cà các loại, cá biển khô, không ăn rau-củ-quả có vị đắng.
• Kết quả: sau uống 1 tháng, tác dụng không đáng kể, nhưng tiêu hóa có ổn định hơn. Hết tháng thứ 3 thì mọi chứng đỡ khoảng 30%, ăn uống tiến bộ, ngủ khá hơn, chân tay ấm hơn, ăn được 2 bát cơm đầy…
Từ tháng thứ 3, Thủy bội (tăng) Bạch thược 16g; Đương quy 16g; Thục địa 30g; Đảng sâm 16g. Gia Xuyên khung 15g; Diêm Đỗ Trọng (tẩm nước muối sao) 12g; Độc hoạt 5g. Uống đến tháng thứ 6 đỡ khoảng 80% (các triệu chứng không còn xuất hiện, sỏi thận và u xơ tử cung không còn, u giáp nhỏ đi rất nhiều). Ngừng điều trị, điều chỉnh bằng ăn uống như đã nói trên.
• Bàn luận:
- Người bệnh đã mắc bệnh từ rất nhiều năm (vài chục năm), ăn uống kém dần… Rồi xuất hiện đau lưng, nhức xương, đi khám và dùng thuốc kháng viêm giảm đau theo chỉ định. Sau 1 thời gian xuất hiện tác dụng phụ: viêm, xung huyết, phù nề dạ dày và rối loạn tiêu hóa kéo dài, làm cơ thể suy sụp. Khi cơ thể thiếu máu trầm trọng thì phát sinh rất nhiều bệnh khác.
- Có rất nhiều tên bệnh cho người bệnh này như: Mệnh môn hỏa suy, phong hàn thấp nhập cốt, thiếu máu cơ tim (đau tức ngực do co thắt mạch vành), thiếu máu não (đau đầu do co thắt mạch máu não), vị nhiệt, can phong nội động, hậu sản, thiếu máu (bần huyết)…
- Tóm lại bệnh chứng là do Thiếu Máu, mà chủ ở 2 tạng Can (can tàng huyết) và Tâm (tâm chủ huyết). Nhưng Tỳ cũng liên quan rất nhiều, bởi Tỳ chủ vận hóa thủy cốc (chất dinh dưỡng) nuôi khắp cơ thể. Tỳ tổn thương thì cơ thể không hấp thu được dinh dưỡng dẫn đến phát sinh nhiều chứng bệnh khác.
- Vậy tại sao khi dùng Hắc Quy Tỳ lại không tác dụng? Quy Tỳ thang chỉ chữa được thiếu máu nhẹ, còn đây bệnh đã rất nặng, tỳ vị đã tổn thương nghiêm trọng.
- Bệnh nặng như vậy chữa bởi tiên thiên là rất dùng, sao Bát vị hoàn lại không tác dụng? Đúng là bệnh cơ thuộc Tiên Thiên Bất Túc, Mệnh môn hỏa suy, nhưng nguyên nhân chính là tổn thương Tỳ vị, không phải Thận.
• Phân tích bài thuốc:
- Tứ Quân chuyên Bổ Tỳ Khí, tăng cường sự kiện vận của hệ tiêu hóa, lại được Hoài Sơn tăng sức Kiện Tỳ (tăng cường men tiêu hóa cho hệ tiêu hóa). Nếu chỉ dùng vậy lâu cũng khỏi bệnh, nhưng sẽ rất lâu.
- Gia thêm Sa Nhân để hành khí, kiện tỳ, chống đầy hơi, đầy bụng, trợ giúp tiêu hóa.
- Gia Đại Hoàng để dập Hỏa Nhiệt ở Vị, nhưng do đây là Chân Hàn Giả Nhiệt nên dùng lượng ít, chỉ Hạ về mức cân bằng. Là chất Bổ Đắng giúp tăng cường hệ tiêu hóa, lại chống viêm-xung huyết-phù nề dạ dày (kết hợp YHHĐ).
- Đương quy bổ huyết, nhưng có tinh dầu sẽ ảnh hưởng đến Tỳ Vị đang tổn thương, nên sao hơi xém cạnh để diệt tinh dầu, tránh kích thích.
- Người thiếu máu giống như dòng sông cạn nước, rác rưởi sẽ gây tắc dòng chảy, nguy cơ cao gây đột quỵ do tắc mạch máu não. Nên dùng Khương hoàng để Hoạt Huyết, Phá Huyết chống huyết khối, nhưng dùng lượng ít chỉ để Hoạt huyết (hành huyết, lý huyết). Lại kích thích tiêu hóa do tác dụng Lợi Mật, Thông Mật.
- Bạch thược để Thư Cân, nhưng dùng lượng ít và sao để tránh kích thích (vị chua sẽ gây tiêu chảy, khi hệ tiêu hóa đang tổn thương).
- Thục địa dùng lượng ít để tránh đầy bụng và tránh táo bón, cũng bồi Âm Thủy để sinh Can Mộc.
- Nhục Quế dẫn Hỏa quy Nguyên, đưa Hư Hỏa đang leo lét, hư tàn lơ lửng về cội nguồn nguyên phát (quy nguyên, tức về mệnh môn). Vì vậy làm ấm chân tay, nên huyết áp sẽ tụt xuống ở mức ổn định.
- Hắc táo nhân: táo nhân đem sao đen vừa để an thần, dễ ngủ và để Thư Cân.
- Hắc sinh khương: sinh khương có tác dụng làm tăng huyết áp, ấm cơ thể, nhưng lại làm xuất mồ hôi, vì vậy nướng đen vỏ ngoài, trong ruột còn vàng để trợ giúp cho Nhục Quế để mạnh Chân Hỏa, lại không gây thoát dưỡng khí (phát hãn). Không dùng Hắc Can Khương vì tính nóng, gây khó chịu ở dạ dày, nhất là đang bị tổn thương (viêm xung huyết).
- Táo vị ngọt cũng để trợ Tỳ thêm mạnh.
- Trường hợp này nếu thêm Hắc Phụ Tử sẽ đi ngoài ngay, vì người thiếu máu nặng thường chất độc cũng tiềm tàng trong cơ thể, chỉ cần ăn uống bất thường (đồ ăn ôi thiu...) sẽ tiêu chảy ngay. Vì vậy không dùng Hắc Phụ...
• Thực ra Thủy chuyên dùng phép “Đối Chứng Lập Phương” và “kết hợp Y học hiện đại”, nhưng thấy có tương đồng với Thập Toàn Đại Bổ Hoàn nên lấy tựa đề vậy.
• Sai lầm trong biện chứng luận trị:
- Đại đa số các thày thuốc Đông Y ngày nay (cả gia truyền lẫn Bs ĐY) chủ yếu nhìn vào triệu chứng trội (triệu chứng chính) hoặc theo ý bệnh nhân nên không phát hiện thấy cái gốc của bệnh. Như trường hợp trên khi thấy bệnh nhân bị đau nhức xương khớp rất nặng, nên thường dùng các bài thuốc chữa xương khớp để chữa trị, dẫn đến sai lầm.
- Biện chứng luận trị là kiến thức sơ cấp căn bản nhất của Đông Y, nhưng thiếu kiến thức này thì cũng giống như xây nhà trên nền đất yếu, móng nhà lại làm sơ sài vậy. Các kiến thức Tứ Chẩn, Bát Cương, Bát Pháp, Phương Dược, Tính Dược… tuy là sơ cấp, nhưng lại toàn dùng từ Hán Việt, nên ẩn chứa rất nhiều ý tứ sâu xa, nếu không được sự chỉ dạy đúng cách (Chân Truyền) hoặc nhãng ý khi học tập, dẫn đến ‘Mất Gốc”, điều này sẽ gây khó khăn trong điều trị. Học ĐY cũng giống như khi học Văn Hóa vậy, kiến thức mới học hàng ngày rất dồn dập, chưa kịp nhớ sang bài mới, nên kiến thức bị rỗng. Ngày xưa đi học có thày cô nào giảng Ngũ pháp, hóa học, sinh vật, hóa học, vật lý… là gì đâu.
• Nếu bạn đang bị hổng kiến thức hoặc chưa nắm bắt được Bí quyết của Đông Y, hoặc bạn chữa trị (bằng ĐY, châm cứu, bấm huyệt) kém hiệu quả, hiệu quả hẹp hoặc phải mở sách vở khi châm cứu… Hoặc bạn cần nâng cao tay nghề về một lĩnh vực bệnh (sở trường) hãy liên hệ:
Vũ Thủy, đt, zl, mess: 0986234966
Đông Y Sao Khôi – 28 Nguyễn Văn Tố, p. Bắc Kạn, Thái Nguyên.
- Lớp nâng cao về Y lý căn bản gồm: phương pháp Thiết Chẩn, bắt mạch dễ hiểu, dễ thực hành; Vấn Chẩn khi người bệnh ở xa; Cách phân biệt Hư Thực, Hàn Nhiệt, Âm Dương, Biểu Lý chính xác; Áp dụng phương pháp chữa bệnh. Thời gian học: 2-3 buổi online. Học phí 3 triệu.
- Lớp Dược Lý chuyên ngành: 2 triệu.
- Lớp bài thuốc điều trị: 3 triệu/1 bệnh.
- Các buổi học online qua điện thoại, messenger, zalo. Giáo trình học được tổng kết, cô đọng dưới dạng bí quyết nghề nghiệp nên dễ hiểu, nắm bắt được ngay. Có hỗ trợ, giải đáp đến khi nhuần nhuyễn.
- Do là lớp học nâng cao, nên chỉ nhận học viên đã biết nghề, đang làm nghề. Đặc biệt lớp học về Y Lý sẽ giúp các bạn nắm bắt được bí quyết nghề nghiệp. Khi có bí quyết, bạn không cần phải mua thêm sách vở, mọi thứ đã nằm gọn trong lòng bàn tay.
Bắc Kạn 24/11/2025
Vũ Thủy
Send a message to learn more