16/06/2022
Chăm sóc trẻ sơ sinh
1. Chăm sóc trẻ sơ sinh trong 7 ngày đầu đời
Đối với trẻ sơ sinh, 7 ngày đầu tiên sau khi chào đời là khoảng thời gian rất quan trọng, đây là khoảng thời gian trẻ có nguy cơ tử vong cao nếu không được chăm sóc cẩn thận và đúng cách. Tỷ lệ trẻ tử vong trong thời gian này do không được chăm sóc là khá cao, khoảng 50%.
1.1. Chú ý giữ ấm cho trẻ
Trong thời gian này, thần kinh sọ não của trẻ sẽ bị ức chế nên trẻ sẽ ngủ rất nhiều và chỉ thức dậy khi đói hoặc tã bị ướt. Với trẻ dưới 1 tháng tuổi, điều quan trọng nhất đó là giữ ấm cho trẻ. Nếu trẻ sơ sinh bị lạnh, bé có thể bị tấn công bởi các loại vi khuẩn gây bệnh.
Nếu như không có vấn đề gì thì nên để trẻ nằm cùng với người mẹ, việc này sẽ giúp trẻ luôn ấm áp nhờ có hơi ấm từ người mẹ và trẻ cũng luôn được quan sát để kịp thời xử lý sự cố không mong muốn nếu có.
1.2. Cho trẻ bú thường xuyên khi bé đói
Khi rời xa môi trường ấm áp, đầy đủ dinh dưỡng trong bụng mẹ, trẻ rất có thể bị đói và rét do cần nhiều năng lượng để chống chịu với môi trường bên ngoài. Các bậc cha mẹ cần lưu ý, trẻ sơ sinh có nhu cầu ăn rất cao nên mẹ cần đáp ứng trẻ ngay sau khi chào đời.
Sau đó cũng cần đáp ứng nhu cầu bú sữa của trẻ bất cứ lúc nào trẻ thấy đói chứ không thể cho trẻ sơ sinh bú theo giờ ấn định được.
1.3. Tầm quan trọng của sữa non đối với sự phát triển của trẻ
Trong vòng 7 ngày sau khi sinh, lượng IgA trong sữa mẹ cao gấp hàng nghìn lần so với sữa thông thường. 1cm3 sữa non có chứa đến 4.000 bạch cầu, uống sữa non sẽ giúp trẻ có sức đề kháng tốt để tiêu diệt các vi khuẩn có hại trong đường ruột.
Các bé được bú sữa non ngay sau khi sinh có tỷ lệ mắc viêm phổi và tiêu chảy thấp hơn nhiều so với trẻ không được dùng sữa mẹ. Chính vì thế, các bà mẹ không nên vắt sữa non bỏ đi mà nên tận dụng triệt để lượng sữa non này cho trẻ.
1.4. Một số biểu hiện sinh lý bình thường của trẻ sơ sinh
Với trẻ sơ sinh chưa đầy tháng thường gặp một số biểu hiện như đi ngoài phân su, phân thường có màu xanh thẫm, không có mùi hoặc đặc quánh,... Tuy nhiên, nếu hơn 2 ngày mà trẻ không đi ngoài phân su hoặc có những biểu hiện bất thường như giảm cân, vàng da, bị sặc khi bú, tím tái, khó thở, khóc nhiều, cứng hàm hoặc ngủ li bì thì cha mẹ cần đưa ngay bé đến các cơ sở y tế để kiểm tra.
Một số trường hợp đầu của bé có xuất hiện bướu huyết thanh thì cha mẹ không nên chọc hút tránh gây nhiễm trùng nguy hiểm. Trường hợp này chỉ cần theo dõi và nghe theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Một số trẻ sơ sinh có thể bị nhẹ cân, thiếu tháng nhưng nếu không có bất cứ biểu hiện bất thường nào thì trẻ có thể xuất viện sau vài ngày. Khi đưa trẻ về nhà cần chăm sóc và theo dõi cẩn thận, đưa trẻ tới gặp bác sĩ ngay khi có những dấu hiệu bất thường.
2. Chăm sóc trẻ dưới 1 tháng tuổi
Trong 28 ngày đầu, trẻ đang ở trong thời kỳ chu sinh, các nguy cơ nguy hiểm cho trẻ sẽ giảm dần nếu như cha mẹ chăm sóc trẻ đúng cách. Các bậc cha mẹ hay đọc và tham khảo cách chăm sóc trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi sau đây để chăm sóc trẻ đúng cách.
2.1. Chăm sóc trẻ khi bú sữa
Phản xạ của trẻ sơ sinh còn rất non nớt, nếu không có sự hỗ trợ từ mẹ thì bé rất dễ bị ọc sữa hay nôn trớ rất nguy hiểm. Để khắc phục vấn đề này, khi cho trẻ bú, mẹ cần thực hiện đúng thao tác, bế đứng và khum tay vỗ nhẹ phía sau lưng sau khi ăn để trẻ không bị sặc.
Khi ngủ, nên để phần đầu của trẻ cao hơn một chút hoặc cho trẻ nằm nghiêng để tránh trường hợp bị sặc. Tuyệt đối không để trẻ nằm sấp vì trẻ có thể bị ngạt thở.
2.2. Chăm sóc trẻ khi tắm
Trước khi đi tắm, bạn nên chuẩn bị đầy đủ khăn, tã, quần áo, nước tắm, thuốc nhỏ mắt, mũi,... để đảm bảo trẻ được giữ ấm ngay sau khi tắm xong. Nơi tắm cũng phải kín gió và không nên tùy tiện sử dụng các loại lá để tắm cho trẻ. Nếu trời lạnh, không cần tắm cho trẻ hàng ngày.
Rốn là bộ phận rất dễ nhiễm trùng với trẻ sơ sinh, nên cha mẹ cần chăm sóc rốn cho trẻ hàng ngày. Mỗi khi tắm xong, chỉ cần vệ sinh rốn bằng nước muối sinh lý rồi lau khô là được. Nếu muốn trẻ mau rụng rốn thì cần để rốn thông thoáng, không nên bôi hay sử dụng hóa chất để rửa rốn cho trẻ.
2.3. Quấn tã và đội mũ cho trẻ
Không nên quấn tã quá chặt vì điều này sẽ khiến trẻ bị nóng, khó chịu và bí bách. Quấn tã chặt con khiến khớp háng của trẻ bị buộc phải duỗi thẳng và hướng về phía trước làm ảnh hưởng đến sự phát triển chân sau này.
Cha mẹ cũng không nên đội mũ cho trẻ cả ngày lẫn đêm dù là trời lạnh. Trẻ sơ sinh thường thoát nhiệt qua da đầu, việc đội mũ thường xuyên sẽ khiến trẻ bị nóng, ngứa ngáy và quấy khóc. Nếu trời nóng thì bạn chỉ cần đội mũ che phần thóp của bé vào ban đêm khi ngủ hoặc khi ra ngoài.
2.4. Chăm sóc da, mắt, mũi, lưỡi
Các giác quan của trẻ sơ sinh còn rất non nớt, chính vì thế chúng cần được bảo vệ và chăm sóc cẩn thận. Cần chú ý:
- Không để trẻ sơ sinh tiếp xúc với mỹ phẩm, xà phòng thô.
- Thay tã ngay khi trẻ làm ướt.
- Sử dụng các sản phẩm dịu nhẹ cho trẻ sơ sinh để tránh làm da bé bị hăm đỏ do phân, nước tiểu kích thích.
- Giữ cho làn da trẻ có độ ẩm phù hợp.
- Không để mắt trẻ tiếp xúc với hóa chất, nếu trẻ bị chảy nước mắt, xuất hiện ghèn thì chỉ cần vệ sinh bằng nước muối sinh lý.
- Dùng khăn mặt riêng và sạch sẽ để lau mặt cho bé.
- Vệ sinh các bộ phận như mũi, lưỡi hàng ngày bằng nước muối sinh lý.
Việc chăm sóc trẻ sơ sinh có thể sẽ rất khó khăn, bỡ ngỡ với nhiều gia đình lần đầu sinh con. Sự chăm sóc đầu đời sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến sự phát triển của trẻ sau này.
St
