Bác Sĩ Tâm Thần

06/10/2025

Chủ Nhật rảnh tìm báo đọc nhìn thấy người quen . Người anh – nhân chứng của lịch sử

Anh là một trong những người lính từng đi qua cuộc chiến tranh biên giới năm 1978 – cuộc chiến bảo vệ Tổ quốc và giúp nhân dân Cam-pu-chia thoát khỏi họa diệt chủng. Vợ chồng Mình cũng có lần được nghe anh kể chuyện về cuộc chiến tranh này. Trong ký ức của anh, những tháng ngày khói lửa nơi biên giới vẫn còn in đậm: những đêm hành quân giữa rừng, những đồng đội ngã xuống khi tuổi đời còn rất trẻ, và cả những khoảnh khắc im lặng đến nghẹn lòng sau mỗi trận đánh. Anh ít nói về quá khứ, chỉ kể bằng ánh mắt trầm ngâm và giọng nói nhỏ nhẹ, giản dị như chính con người anh.

Rời quân ngũ, anh trở về Buôn Ma Thuột lập gia đình với đôi bàn tay chai sạn và tấm lòng hiền lành, thật thà. Anh làm nông, ngày hai buổi gắn bó với ruộng rẫy. Chị – người vợ tảo tần – buôn bán ngoài chợ, lúc bán cá, khi bán rau, bán bánh mì. khi nắng gắt cũng như lúc mưa dầm. Hai vợ chồng âm thầm, chịu thương chịu khó, nuôi ba đứa con ăn học thành người. Và rồi, như phần thưởng cho sự nhẫn nại và hy sinh, cả ba đứa con đều bước chân vào ba trường đại học danh giá.

Nhìn anh bây giờ, chẳng ai nghĩ người nông dân lam lũ ấy từng là nhân chứng của một thời oanh liệt. Trong dáng vẻ bình dị ấy là cả một chặng đường đời nhiều thử thách – từ người lính chiến trở về làm nông, từ gian khổ mà vươn lên bằng niềm tin và tình thương của một người cha.

Anh không có huân chương nào lấp lánh, chỉ có đôi mắt hiền, bàn tay nứt nẻ, và một gia đình hạnh phúc – đó chính là phần thưởng quý giá nhất cho một đời người từng đi qua chiến tranh. Anh chính là ĐỖ CHÍ NAM một nhân chứng lịch sử trong câu chuyện sau.

10/09/2025

Một ngày của bác sĩ tâm thần không chỉ có thuốc men và hồ sơ bệnh án. Đó là hành trình lắng nghe những giọt nước mắt, xoa dịu những cơn giận dữ, và nâng đỡ những tâm hồn rạn vỡ. Có lúc mệt mỏi, có lúc nặng trĩu, nhưng cũng có những khoảnh khắc ấm lòng khi thấy bệnh nhân nở một nụ cười sau chuỗi ngày dài tăm tối. Nghề này không nhẹ nhàng, nhưng cho tôi niềm tin rằng: chỉ cần còn được đồng hành, ngày mai của họ sẽ sáng hơn hôm nay.

04/08/2025

04/08/2025

Có những ngày, chiếc áo blouse trắng của chúng tôi không chỉ thấm mồ hôi mà còn nhòe máu, nước mắt và cả nỗi đau vô hình.

Đó là một buổi chiều giữa tuần tưởng như yên bình, nhưng trong khoảnh khắc, tiếng la hét vang lên từ buồng bệnh. Một bệnh nhân rối loạn tâm thần bất ngờ kích động dữ dội, lao vào hành hung cả điều dưỡng và bác sĩ . Những vết thương trên cơ thể đồng nghiệp tôi không đau bằng ánh mắt hoang mang, tủi thân của họ sau biến cố.

Chúng tôi là những người chăm sóc cho bệnh nhân tâm thần – những người thường bị xã hội kỳ thị, xa lánh. Nhưng mấy ai biết rằng chính chúng tôi cũng phải đối mặt với nguy hiểm thường trực trong mỗi ca trực, mỗi lần vào buồng bệnh, mỗi cuộc gọi khẩn cấp.

Điều đau lòng là khi sự cố xảy ra, dư luận thường dễ buông lời phán xét. Ít ai hiểu rằng, bệnh nhân tâm thần không có khả năng kiểm soát hành vi, và những hành động ấy đôi khi là hệ quả của một phút bùng phát, chứ không phải cố ý. Nhưng với những người đang ngày đêm chăm sóc họ – sự hy sinh và chịu đựng là điều quá thật.

Chúng tôi không chỉ là bác sĩ hay điều dưỡng. Chúng tôi là người bạn, người thân, là điểm tựa mong manh giữa lý trí và rối loạn, giữa tỉnh thức và mê man. Nhưng đôi khi, chính chúng tôi cũng cần được bảo vệ, được lắng nghe, được thấu hiểu.

Sự việc hôm ấy khiến tôi trằn trọc nhiều đêm. Không phải vì sợ hãi, mà vì câu hỏi đau đáu: “Ai sẽ bảo vệ người bảo vệ bệnh nhân tâm thần?”

Chúng tôi không trách bệnh nhân. Chúng tôi chỉ mong có thêm sự đồng cảm từ xã hội, sự hỗ trợ từ chính sách, sự đầu tư từ hệ thống. Để mỗi bác sĩ, điều dưỡng ở bệnh viện tâm thần không phải làm việc trong nỗi bất an, không phải bước vào ca trực với một lời cầu nguyện thầm lặng: “Mong hôm nay không có chuyện gì…”

21/07/2025

Cầu Chúc tất cả chúng ta được bình an và hạnh phúc

28/06/2025

Tôi đã từng rất sợ… khi về chuyên khoa tâm thần

Năm 2012, vì hoàn cảnh gia đình – chồng công tác xa, con còn nhỏ – tôi xin chuyển công tác về gần nhà. Không còn lựa chọn nào khác, tôi nhận về làm ở bệnh viện tâm thần. Thành thật mà nói, tôi rất sợ.

Sợ bệnh nhân. Sợ những hành vi lạ lẫm, tiếng la hét bất chợt. Sợ mình không đủ kiến thức, không đủ kiên nhẫn. Và sợ cả cái ánh mắt của người đời khi nghe tôi nói: “Tôi làm ở bệnh viện tâm thần.”

Tôi từng nghĩ chỉ làm tạm thời, rồi sẽ tìm cơ hội khác. Nhưng rồi tôi bắt đầu lắng nghe – không chỉ lời nói mà cả nỗi đau trong ánh mắt. Tôi bắt đầu hiểu: phía sau những rối loạn là những mảnh đời nhiều tổn thương. Những người từng là cô giáo, kỹ sư, sinh viên… từng có những giấc mơ, rồi vỡ vụn vì những cú sốc tinh thần.

Tôi đi học thêm chuyên khoa. Tôi gắn bó dần, rồi yêu nghề lúc nào không hay. Mỗi lần bệnh nhân cười khi vui, khóc được khi buồn hay đơn giản chỉ là biết nói lời cảm ơn… sau nhiều ngày im lặng là tim tôi ấm lên.

Giờ đây, sau hơn 10 năm, tôi không còn muốn đi đâu nữa. Nơi từng khiến tôi lo sợ, giờ là nơi tôi thấy bình yên nhất. Là bác sĩ tâm thần, tôi học được cách kiên nhẫn, lắng nghe và tin rằng: ai rồi cũng có thể chữa lành, chỉ cần đủ yêu thương và đồng hành.

26/06/2025

Sáng ra ngắm cũng thấy vui mắt

22/06/2025

Nếu có vấn đề về sức khỏe tâm thần - tôi sẽ giúp bạn!

21/06/2025

Bác sĩ tâm thần và góc nhỏ lặng yên

17/06/2025

Em đến với tôi vào một buổi sáng cuối tuần, khi trời còn âm u như chính gương mặt lạnh lùng và đôi mắt mệt mỏi của em. Em mới ngoài hai mươi tuổi, dáng người gầy rộc, môi khô khốc, và những cơn co giật nhẹ nơi khóe môi như một phần quen thuộc của ngày tháng chìm trong thuốc trắng, khói đá.

Em chẳng nói gì nhiều. Chỉ ngồi cúi đầu. Tôi cũng vậy, ngồi đối diện em một lúc lâu mà không vội hỏi han. Trong phòng khám hôm đó, thứ hiện hữu rõ nhất không phải là tiếng bút viết, không phải những câu hỏi chẩn đoán… mà là sự im lặng nặng nề của một cuộc đời đang rơi xuống vực.

Tôi đã quen với nhiều bệnh nhân nghiện, đã học, đã đọc, đã đối diện. Nhưng mỗi lần gặp một người trẻ như em, lòng tôi vẫn nhoi nhói. Cái tuổi đáng lẽ phải đang học, đang yêu, đang mơ những điều lớn lao… thì lại ngồi trước mặt tôi với một hồ sơ dài về sử dụng ma túy tổng hợp, kích động, hoang tưởng, và mất phương hướng hoàn toàn.

Có lúc tôi tự hỏi, chúng tôi – những người làm ngành y – có đang đến quá muộn trong hành trình của các em không? Khi mà mọi thứ đã đổ vỡ, khi gia đình đã bất lực , và xã hội chỉ còn nhìn các em với ánh mắt dè chừng?

Tôi cố gắng nhẹ nhàng hỏi em về lý do bắt đầu dùng ma túy. Em ngẩng lên, đôi mắt lờ đờ nhìn tôi:
“Không biết nữa. Ban đầu là thử cho biết. Sau đó là để quên. Giờ thì nó điều khiển con rồi…”

Câu trả lời đơn giản, mà đủ làm Cho tất cả chúng ta chạnh lòng – những người lớn, những người đi trước. Có phải chúng ta chưa đủ gần, chưa đủ thấu hiểu, chưa đủ kịp thời để cứu một đứa trẻ khi nó mới chỉ bắt đầu bước lệch?

Khám xong, tôi ghi chỉ định điều trị, sắp lịch theo dõi, và báo với thân nhân về phương án can thiệp cai nghiện kết hợp điều trị rối loạn tâm thần. Nhưng trong lòng tôi không thôi day dứt: Có bao nhiêu cuộc đời trẻ như em sẽ còn lạc lối? Và chúng tôi có đủ sức níu kéo bao nhiêu em quay trở lại?

Tôi không bao giờ gọi các em là “con nghiện”, tôi vẫn gọi là bệnh nhân – bởi vì trong mỗi em, dù xộc xệch và vỡ vụn đến đâu, vẫn còn đâu đó một phần người, một phần hy vọng, một phần đáng được cứu rỗi.

Và vì điều đó… tôi vẫn tiếp tục ngồi ở đây – một bác sĩ tâm thần, giữa những khúc quanh tối tăm của đời người, lặng lẽ làm công việc của mình, làm chiếc cầu giữa vực thẳm và sự sống- Tương lai.

11/06/2025

Tôi còn nhớ gặp em vào một buổi chiều thứ Hai, thời tiết âm u như chính vẻ mặt của em lúc bước vào phòng khám. Em khoảng ngoài ba mươi, gầy gò, nét mặt sạm đi vì nhiều đêm mất ngủ. Ánh mắt em lơ đãng, lúc nào cũng như đang dõi theo một điều gì đó vừa vụt mất.

Em đến không phải vì em thấy mình “bệnh”, mà vì người nhà thấy em khác đi. “Tôi không biết mình bị gì. Chỉ là dạo này tôi không còn thấy điều gì đáng để cố gắng. Cứ sáng dậy là thấy tim đập nhanh, thở không nổi, đầu nặng trịch. Tôi sợ ra khỏi nhà, sợ nói chuyện với người khác, sợ cả chính mình.”

Em từng là một giáo viên, yêu nghề, có gia đình êm ấm. Nhưng biến cố bắt đầu khi con trai em mất vì tai nạn giao thông hai năm trước. Từ đó, em dần thu mình, bỏ việc, mất ngủ, ăn kém, tâm trạng luôn buồn bã, tội lỗi và đầy lo lắng mơ hồ. “Tôi cảm giác nếu tôi ra khỏi nhà, sẽ có chuyện gì đó khủng khiếp xảy ra. Có khi chỉ nghe tiếng xe máy chạy qua cũng giật mình run rẩy.”

Kết hợp giữa triệu chứng trầm cảm (buồn bã, mất hứng thú, ăn ngủ kém, ý nghĩ tự trách) và lo âu lan tỏa (căng thẳng mạn tính, dễ hoảng sợ, hồi hộp, mất tập trung), Tôi chẩn đoán : rối loạn lo Âu- trầm cảm – một bệnh phổ biến nhưng hay bị bỏ sót hoặc đi điều trị tại nhiều chuyên khoa khác.

Điều trị không dễ. Em thường xuyên bỏ liều vì “sợ tác dụng phụ” – một nỗi lo lắng không lý do điển hình. Tôi mất nhiều buổi để xây dựng lòng tin nơi em , kiên nhẫn giải thích về tác dụng chậm và an toàn của thuốc ức chế tái hấp thu serotonin. Song song đó, chúng tôi thực hành liệu pháp nhận thức – hành vi (CBT): giúp em nhận diện và điều chỉnh suy nghĩ tiêu cực, tập dần các hoạt động từng tránh né.

Đến nay hơn 2 tháng em đã tự đi bộ buổi sáng. Chồng Em kể: “Hôm qua vợ em nấu được một bữa cơm cho chồng và con gái. Lâu lắm rồi em mới nghe tiếng cười trong bếp nhà mình.”

Câu chuyện của em nhắc tôi nhớ rằng, nhiều bệnh nhân rối loạn lo âu - trầm cảm không gào khóc, không đập phá, không tìm đến cái chết. Họ chỉ âm thầm mất dần màu sắc của cuộc sống. Công việc của chúng tôi, đôi khi, không phải là “chữa lành”, mà là nhẹ nhàng nâng họ dậy từ vùng xám xịt đó, đi từng bước về phía ánh sáng.

07/06/2025