06/12/2025
CHÂN TAY MIỆNG – LOÉT MIỆNG, NỔI BÓNG NƯỚC Ở TRẺ, DỄ NHẦM SANG LỞ MIỆNG THƯỜNG
1️⃣ Chân tay miệng là gì?
- Là bệnh do virus Enterovirus (hay gặp nhất là Coxsackie A16, EV71) gây ra.
Lây qua đường hô hấp – phân – tiếp xúc đồ chơi, bề mặt, hoặc do trẻ dùng chung đồ.
- Gặp nhiều ở trẻ 1–5 tuổi, nhất là khi giao mùa.
2️⃣ Dấu hiệu nhận biết:
👉 Sốt (có thể sốt nhẹ, nhưng đôi khi sốt cao 39–40°C)
👉 Loét miệng – trẻ bỏ ăn, chảy dãi, quấy khóc
👉 Bóng nước ở: lòng bàn tay – bàn chân – mông – gối
👉 Có thể nổi hồng ban dạng chấm đỏ ở thân mình
👉 Mệt mỏi, biếng ăn
❎️ Dấu hiệu cảnh báo nặng:
❗ Giật mình chới với
❗ Mệt nhiều, ngủ li bì
❗ Run tay chân
❗ Thở nhanh, thở mệt
❗ Sốt không hạ sau 48 giờ
→ Đưa trẻ đi viện ngay, có thể do chủng EV71 (nguy hiểm hơn).
3️⃣ Điều trị đúng – không có thuốc đặc hiệu, chủ yếu là chăm sóc:
✅️ Hạ sốt đúng cách:
💊 Paracetamol 10–15 mg/kg/lần, mỗi 6 giờ
Không dùng ibuprofen khi trẻ đang loét miệng sâu hoặc mất nước.
✅️ Giảm đau, giảm loét:
💊 Xịt họng/gel giảm đau tại chỗ chứa benzalconium, lidocain (dùng theo hướng dẫn – tránh lạm dụng)
💊 Có thể dùng oxit kẽm bôi vùng hăm mông hoặc vị trí phát ban
✅️ Bù nước:
– Uống Oresol đúng cách
– Cho uống nhiều lần, từng ngụm nhỏ
– Tránh nước có gas hoặc đồ chua → đau hơn
✅️ Chăm sóc khi trẻ loét miệng:
– Ưu tiên đồ mềm: cháo, súp, sinh tố mát
– Tránh đồ nóng – cay – chua – cứng
– Không cố ép ăn nếu trẻ đau
4️⃣ Xử trí bóng nước – phát ban:
☑️ Không chọc bóng nước
☑️ Tắm nước ấm nhẹ, không kiêng tắm
☑️ Bôi hồ nước hoặc kẽm để làm dịu
☑️ Nếu chảy dịch vàng → nghi bội nhiễm → cần khám để dùng thêm kháng sinh (Fucidin/Mupirocin) theo chỉ định Bs
5️⃣ Kiêng gì?
❌ Không bôi lá/thuốc nam
❌ Không bôi thuốc corticoid khi chưa có chỉ định
❌ Không tự ý dùng kháng sinh uống
❌ Không kiêng ăn kiêng tắm quá mức – khiến trẻ dễ nhiễm trùng
6️⃣ Bao lâu thì khỏi?
– Thường 5–7 ngày sẽ đỡ sốt
– Bóng nước khô sau 7–10 ngày
– Da b**g vảy nhẹ, tự lành
– Trẻ có thể lây cho người khác trong 1–2 tuần đầu
7️⃣ Phòng bệnh – điều cực kỳ quan trọng:
☑️ Rửa tay bằng xà phòng cho trẻ & người chăm
☑️ Vệ sinh đồ chơi, bề mặt thường xuyên
☑️ Tránh cho trẻ đến nơi đông người khi đang bệnh
☑️ Che miệng khi ho – hắt hơi
☑️ Tránh dùng chung khăn, cốc, bát
8️⃣ Vì sao chân tay miệng dễ bùng phát theo mùa?
– Virus tồn tại lâu trên bề mặt
– Trẻ hay đưa đồ chơi vào miệng
– Miễn dịch yếu, thay đổi thời tiết
– Trẻ đi nhà trẻ tiếp xúc nhiều bạn
Nguồn: DS Nguyễn Chung Thành
