25/09/2024
XÉT NGHIỆM GBS
TÌM LIÊN CẦU KHUẨN NHÓM B Ở PHỤ NỮ MANG THAI
Chắc mọi người đã nghe về xét nghiệm (XN) GBS ở phụ nữ mang thai!
Hôm nay mình xin chia sẻ thêm một ít thông tin về xét nghiệm này để mẹ bầu nắm và có quyết định đúng đắn nhằm bảo đảm các thiên thần bé nhỏ của mình được an toàn.
GBS là từ viết tắt tiếng Anh: Group B Streptococcus (liên cầu khuẩn nhóm B) thường có trong cơ thể con người, không gây bệnh, không có triệu chứng gì và thường hiện diện ở khoang miệng, bàng quang, đường ruột – nhất là ruột già và trực tràng (đoạn gần hậu môn), âm đạo người phụ nữ [1], [2], [4]. Ước tính có khoảng 20 – 40% phụ nữ có GBS ở âm đạo và trực tràng [3], [5].
Sự nguy hiểm khi người phụ nữ mang có GBS ở trực tràng, âm đạo là gì?
Là GBS có thể lây cho em bé, khiến bé bị nhiễm GBS và khởi phát bệnh sớm trong 7 ngày đầu sau sinh (chiếm 2/3) hoặc khởi muộn từ 7 - 90 ngày sau sinh. Nếu bé bị bệnh trong giai đoạn sớm thì hậu quả rất nặng nề, có khoảng 10% bé phải tử vong [3], [5], số còn lại có thể bị những di chứng vĩnh viễn như chậm phát triển thể chất và trí tuệ do viêm màng não; những bé bị bệnh GBS giai đoạn muộn tuy có tỷ lệ tử vong thấp hơn nhưng những di chứng do bệnh để lại cũng nặng nề, nhất là di chứng về tinh thần kinh của trẻ [2], [4]. Nhìn chung, nhiễm GBS gây tử vong 1/3 số trẻ ss bị nhiễm trùng [3].
Vậy, có cách nào phòng ngừa cho bé khỏi bị nhiễm GBS không? Câu trả lời là có!
PN mang thai từ tuần thứ 35 – 37 nên làm xét nghiệm truy tìm GBS dịch âm đạo và hậu môn, kỹ thuật lấy mẫu chỉ là dùng tăm bông lấy dịch âm đạo và hậu môn, không xâm lấn, không gây đau đớn hay ảnh hưởng gì đến thai nhi.
Nếu sản phụ có GBS trong dịch âm đạo và/ hoặc hậu môn mà không biết, hoặc biết mà không điều trị dự phòng trước sinh thì khả năng em sẽ bị bệnh do GBS là từ 1/100 – 1/200, ở các trường hợp sinh non, ối vỡ sớm, chuyển dạ kéo dài thì tỷ lệ này còn cao hơn [6]; còn nếu được điều trị dự phòng thì khả năng bé bị bệnh chỉ còn khoảng 1/4000 mà thôi [2], [4].
Đến đây chắc các mẹ bầu đã hiểu về GBS (liên cầu khuẩn nhóm B), sự nguy hiểm và tính cần thiết phải thực hiện xét nghiệm truy tìm GBS khi mang thai rồi phải không!
Với mục tiêu “An toàn cho mẹ, mạnh khỏe cho con” của Phòng khám Sản Phụ khoa chúng tôi, chúng tôi khuyên các mẹ bầu hãy xem xét nghiệm truy tìm GBS là một xét nghiệm thường quy khi thai từ 35 – 37 tuần 6 ngày tuổi (với những trường hợp nguy cơ sinh non cao như đa thai, đa ối, tiền sử sinh non, hở eo từ cung, thực hiện IVF v.v… thì nên thực hiện xét nghiệm này lúc thai 32 – 34 tuần).
Chúc các mẹ bầu một thai kỳ khỏe mạnh, hạnh phúc, mẹ an toàn - con khỏe ngoan!
Cam Ranh, ngày 25/9/2024
BSCKII Lê Quang Vinh
Tài liệu tham khảo
[1] Hướng dẫn QG về các dịch vụ chăm sóc SKSS ban hành kèm QĐ số 4128/QĐ-BYT ngày 29/7/2016 của Bộ trưởng Bộ Y tế, tr 242.
[2] Postgraduate Training and Research in Reproductive Health, Module 8, p 104
[3] Williams Obstetrics 21st edition, p 1471
[4] https://tudu.com.vn/vn/y-hoc-thuong-thuc/suc-khoe-phu-nu/lam-me-an-toan/cham-soc-ba-me-mang-thai/nhiem-lien-cau-khuan-nhom-b-gbs-o-phu-nu-mang-thai/
[5] https://benhvienphusanhanoi.vn/kien-thuc-y-khoa/lien-cau-nhom-b-la-gi-322974.html