11/12/2025
CHOLESTEROL “TỐT” VÀ “XẤU”: HIỂU ĐÚNG ĐỂ BẢO VỆ TIM MẠCH
🧬 Cholesterol là chất béo thiết yếu giúp cơ thể tạo hormone, vitamin D và xây dựng màng tế bào. Vì cholesterol không tan trong máu, cơ thể phải “đóng gói” chúng trong các hạt vận chuyển gọi là lipoprotein.
Phân loại:
🧫 LDL-cholesterol (“xấu”): mang cholesterol từ gan ra mô. Khi dư thừa, LDL có thể tích tụ trong thành mạch.
🩸 HDL-cholesterol (“tốt”): thu gom cholesterol dư thừa từ mô và mạch máu, đưa ngược về gan để xử lý.
👉 Cách gọi “tốt/ xấu” chỉ là cách nói dễ hiểu. Cả 2 loại đều cần thiết, nhưng mất cân bằng mới gây hại.
⚠️“Cholesterol xấu”: Khi LDL-C dư thừa, cholesterol thấm vào thành động mạch, bị oxy hóa và kích hoạt viêm mạch máu, hình thành mảng xơ vữa – khiến lòng mạch hẹp và cứng. Nếu mảng này vỡ, sẽ tạo cục máu đông, gây nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.
📊 Theo JAMA, 2016: Giảm 1 mmol/L (~38,7 mg/dL) LDL-C → nguy cơ biến cố tim mạch lớn giảm 22–25%.
The Lancet, 2020: LDL càng thấp, nguy cơ tim càng giảm, mối quan hệ tuyến tính bền vững.
ACC/AHA & ESC/EAS: xem LDL-C là mục tiêu điều trị chính trong rối loạn mỡ máu.
❤️ Tóm lại: giảm LDL-C càng nhiều (trong giới hạn an toàn) → tim càng được bảo vệ.
💎 “Cholesterol tốt”: HDL-C có vai trò làm sạch cholesterol dư khỏi mạch máu và đưa về gan. Tuy nhiên, HDL quá cao không luôn tốt.
🔬Theo JAMA Cardiology, 2022: HDL-C > 80 mg/dL có thể tăng nguy cơ tử vong tim mạch, đặc biệt ở nam giới và người tiểu đường.
Theo NEJM, 2017: Thuốc tăng HDL (niacin, CETP inhibitor) không làm giảm bệnh tim.
💡 Điều cần nhớ:
→ Đừng cố “nâng HDL bằng mọi giá”.
→ Hạ LDL và duy trì HDL bình thường (40–60 mg/dL) mới là chiến lược tối ưu.
🍳 “Thực phẩm chứa cholesterol tốt/xấu” – hiểu đúng nhé!
Không có thực phẩm nào “chứa HDL hay LDL” cả! HDL và LDL là “hạt vận chuyển” do gan tạo ra, nhưng chế độ ăn ảnh hưởng mạnh đến LDL-C.
Chế độ ăn làm tăng LDL-C:
🥩 Thịt mỡ, bơ, phô mai béo, sữa nguyên kem
🥥 Dầu dừa, dầu cọ
🍟 Thức ăn nhanh, bánh kẹo công nghiệp chứa trans fat
Chế độ ăn giúp cải thiện mỡ máu:
💧 Dầu olive, dầu cải, dầu đậu nành
🐟 Cá béo (cá hồi, cá thu, cá trích)
🌰 Hạt (óc chó, hạnh nhân), bơ, yến mạch, đậu, trái cây
🌿 Thực phẩm tăng cường phytosterol (~2 g/ngày)
🍤 Cholesterol trong trứng hay tôm chỉ ảnh hưởng nhỏ
Cách tự nhiên để giảm “cholesterol xấu”
Ăn uống lành mạnh:
Giảm chất béo bão hòa (mỡ động vật, dầu cọ, dầu dừa)
Tránh hoàn toàn transfat (thức ăn nhanh, bánh công nghiệp)
Tăng chất xơ hòa tan (yến mạch, đậu, trái cây)
Ưu tiên dầu thực vật không bão hòa như dầu olive, dầu cải
Vận động thường xuyên:
Tối thiểu 150 phút/tuần (đi bộ nhanh, bơi, đạp xe)
Giúp giảm LDL, tăng HDL, ổn định huyết áp
Kiểm soát cân nặng: Giảm 1 kg → LDL giảm trung bình ~1,3 mg/dL (Circulation, 2021)
Bỏ thuốc lá: Giúp tăng HDL-C và phục hồi mạch máu
👩⚕️ Lời nhắn của chuyên gia
🧠 LDL cao → tăng xơ vữa → tăng nguy cơ tim mạch
📉 Giảm LDL càng nhiều (trong ngưỡng an toàn) càng tốt
💎 HDL có lợi, nhưng đừng cố nâng bằng thuốc
🥗 Ăn uống lành mạnh, 🏃 vận động, ⚖️ giữ cân, 🚭 bỏ thuốc lá
💊 Dùng thuốc hạ mỡ máu nếu được bác sĩ chỉ định
Nếu có bệnh tim mạch, đái tháo đường, bệnh thận mạn, tiền sử đột quỵ hoặc LDL-C ≥ 190 mg/dL➡️ Hãy đi khám chuyên khoa tim mạch sớm để được kiểm tra và cá nhân hóa điều trị.
📚 Tài liệu tham khảo
JAMA Cardiology (2016, 2022)
The Lancet (2020)
Circulation (2021)
NEJM (2017)
European Heart Journal, Nature Reviews Cardiology
ACC/AHA & ESC/EAS Guidelines (2019 – 2024)
___________
Catani – Cửa hàng thể thao chính hãng & phân phối Hector đông trùng hạ thảo toàn quốc
🏢 Địa chỉ:
📍 72 Phan Châu Trinh, Đà Nẵng
📍 02 Trần Hữu Tước – Sân 6 Point Pickleball, ĐN
📍 Ngã tư Nguyễn Phước Lan,Minh Mạng - Sân Hợp Thành Phát Pickleball, ĐN
📞0935 455 667 – 0905 39 8811
*Sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.
