13/08/2025
🍃 Chuyện kể về loài lá tím giúp cậu bé vượt qua cơn sốt đêm
Ở một làng quê miền Trung, có một cậu bé tên Tý thường xuyên bị cảm sốt, ho khò khè về đêm. Nhà nghèo, không có thuốc men, mẹ chỉ biết chườm khăn ấm và lo lắng nhìn con mê man.
Một buổi chiều, bà ngoại đi chợ về, trên tay cầm một nắm lá xanh lục mặt trên, tím ngắt mặt dưới – gọi là Lẻ bạn. Bà đun nước sắc, vừa cho Tý uống, vừa lau người. Mỗi ngày bà sắc một nắm, chia 2 lần. Sau ba hôm, sốt dịu dần, cơn ho cũng bớt hẳn.
Bà nói:
— “Cây này người xưa gọi là 'lá hai mặt' – mát gan, giải độc, trị cảm, ho, tiểu nóng. Mỗi nhà nên trồng một khóm…”
Từ đó, mỗi khi có người sốt nhẹ, ho khan, người dân trong làng lại tìm đến Lẻ bạn, như tìm đến một người bạn thân quen, không rời rạc cũng chẳng phô trương.
🔍 Tên thường gọi: Lẻ bạn, Lão bạn, Sài đất đỏ, Lão bà (theo dân gian)
🔬 Tên khoa học: Tradescantia discolor (Sw.) Stearn
📚 Họ: Thài lài – Commelinaceae
🌿 Mô tả:
Cây thân thảo, lá mọc hình lưỡi kiếm
Mặt trên lá xanh lục, mặt dưới tím đỏ đậm
Mọc thành cụm ở rìa vườn, ưa ẩm
🎯 Thành phần hoạt chất:
Flavonoid, anthocyanin (chất tạo màu tím – kháng oxy hóa)
Tinh dầu nhẹ, chất nhầy
Các hoạt chất chống viêm tự nhiên
💊 Tác dụng dược lý (dân gian & thực nghiệm):
Thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm
Trị ho, viêm họng, cảm sốt
Lợi tiểu, làm mát gan
Rửa vết thương, mụn nhọt, viêm da nhẹ
🧪 Cách dùng:
Sắc uống: 20–30g lá tươi hoặc 10–15g khô, nấu với 500ml nước, chia 2 lần uống/ngày
Trị viêm họng, ho: kết hợp với sài đất, cam thảo đất
Tắm mát, rửa vết thương: Lá giã nát, nấu nước xông hoặc rửa ngoài
⚠️ Lưu ý:
Không nên dùng quá liều (gây tiêu chảy nhẹ ở người tỳ vị yếu)
Nên chọn cây đúng loài (có mặt dưới tím, không nhầm với thài lài khác)
Không dùng cho phụ nữ mang thai khi chưa rõ liều lượng an toàn
✨ Bạn đã từng thấy loài cây có hai mặt lá – một mặt xanh, một mặt tím – mọc im lìm nơi góc vườn chưa? Có thể đó chính là Lẻ bạn – người bạn thầm lặng của những cơn sốt, những tiếng ho, những ngày nóng bức giữa cuộc đời…