17/10/2025
HẠCH VIÊM VÀ HẠCH DI CĂN TRONG UNG THƯ TUYẾN GIÁP – PHÂN BIỆT NHƯ THẾ NÀO?
Khi siêu âm tuyến giáp, nhiều người được bác sĩ thông báo “có hạch vùng cổ”. Điều này khiến không ít bệnh nhân lo lắng vì nghĩ ngay đến di căn ung thư. Tuy nhiên, không phải hạch nào cũng là hạch ác tính — phần lớn thực tế là hạch viêm lành tính.
Việc phân biệt hạch viêm và hạch di căn có ý nghĩa rất quan trọng, giúp bác sĩ quyết định hướng điều trị phù hợp và tránh phẫu thuật không cần thiết.
I. Hạch vùng cổ là gì?
- Hạch là tổ chức miễn dịch bình thường trong cơ thể, có nhiệm vụ lọc bỏ vi khuẩn, virus và tế bào lạ.
- Hạch cổ thường xuất hiện khi:
+ Cơ thể bị viêm họng, viêm amidan, viêm mũi xoang, viêm tuyến giáp.
+ Hoặc khi có sự lan tỏa của tế bào ung thư từ tuyến giáp, hầu họng hay cơ quan lân cận.
Vì vậy, khi phát hiện hạch vùng cổ, cần đánh giá kỹ lưỡng bằng siêu âm và xét nghiệm tế bào học (FNA) để xác định bản chất.
II. Làm sao để phân biệt hạch viêm và hạch di căn khi xem trên kết quả siêu âm
1) Hình dạng:
+ Hạch viêm: thường có hình bầu dục, chiều dài lớn hơn chiều ngang, ranh giới rõ, vỏ hạch đều.
+ Hạch di căn: thường có hình tròn hoặc méo mó, mất tỷ lệ chiều dài/chiều ngang, bờ không đều.
2) Kích thước
+ Hạch viêm: kích thước có thể tăng tạm thời khi viêm nhiễm, sau đó giảm dần khi tình trạng viêm ổn định.
+ Hạch di căn: kích thước thường tăng dần theo thời gian, không giảm, thậm chí lan rộng sang các vùng hạch khác.
3) Cấu trúc bên trong
+ Hạch viêm: còn rốn mỡ (hilum) ở giữa — đây là dấu hiệu đặc trưng của hạch lành tính.
+ Hạch di căn: mất rốn mỡ, cấu trúc bên trong không đồng nhất, có thể thấy các ổ hoại tử nhỏ hoặc vôi hóa.
4) Độ bắt màu khi siêu âm Doppler
+ Hạch viêm: tăng sinh mạch máu chủ yếu ở vùng rốn hạch.
+ Hạch di căn: mạch máu phân bố quanh vỏ hoặc lan tỏa bất thường, không còn dạng trung tâm.
5) Tính chất di động
+ Hạch viêm: thường di động tốt, không dính chặt vào tổ chức xung quanh.
+ Hạch di căn: có thể dính, ít di động hoặc cố định do xâm lấn mô kế cận.
6) Cảm giác khi sờ
+ Hạch viêm: có thể đau nhẹ khi ấn, do phản ứng viêm.
+ Hạch di căn: thường không đau, rắn chắc như “hạt sạn”.
7) Diễn tiến theo thời gian
+ Hạch viêm: có thể biến mất sau khi điều trị ổ viêm (như viêm họng, viêm amidan, nhiễm khuẩn răng miệng…).
+ Hạch di căn: không tự mất đi, thường phát triển đồng thời với nhân ung thư tuyến giáp.
📌 Lưu ý:
Các dấu hiệu trên chỉ mang tính gợi ý, không thể kết luận tuyệt đối.
Để xác định chắc chắn, bác sĩ cần chọc hút tế bào hạch (FNA) để soi dưới kính hiển vi.
III. Mối liên quan giữa hạch di căn và ung thư tuyến giáp
- Ung thư tuyến giáp, đặc biệt là ung thư thể nhú, có xu hướng di căn hạch cổ rất sớm.
- Tuy nhiên, hạch di căn không đồng nghĩa tiên lượng xấu — bởi đa số bệnh nhân vẫn điều trị hiệu quả sau phẫu thuật cắt tuyến giáp và nạo hạch.
- Ngược lại, viêm tuyến giáp Hashimoto hoặc các viêm mạn tính khác cũng có thể khiến hạch cổ to ra, nhưng hoàn toàn không phải ung thư.
Không phải cứ có hạch cổ là di căn ung thư tuyến giáp. Phần lớn các trường hợp là hạch viêm lành tính do cơ thể phản ứng với nhiễm trùng hoặc viêm mạn tính.Vậy nên chúng ta không nên lo lắng hay chủ quan quá đà mà không đi khám hoặc thực hiện điều trị đúng cách
