11/09/2022
NUÔI TRẺ SƠ SINH
Sơ sinh đủ tháng là trẻ đã có thời gian phát triển trong tử cung từ 38 – 42 tuần (Tính từ ngày đầu tiên của kỳ kinh cuối cùng)- Có tài liệu ghi là từ 39 tuần.
Thời kỳ sơ sinh được tính từ ngay khi sinh đến 1 tháng sau sinh.
Thời kỳ nhũ nhi là 12 tháng đầu. Bài này chỉ nói đến thời kỳ sơ sinh: 1 tháng đầu.
1. MỘT VÀI ĐIỂM CẦN LƯU Ý:
- Tắm nắng: Sau sinh khoảng 1 tuần đến 10 ngày đã có thể cho bé tắm nắng. Tắm nắng để tiền Vitamin D dưới da bé được chuyển thành Vitamin D3, hỗ trợ chuyển hóa canxi giúp bé lớn lên.
Mới đầu, không đặt ngay trẻ trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời. Phải tập dần từ trong bóng râm, nắng chiếu qua cửa kính, nắng nhẹ sáng sớm… với thời lượng từ ít tăng dần. (Nên tìm xem kỹ về hướng dẫn tắm nắng cho trẻ)
- Khứu giác: Đã bắt đầu phân biệt được mùi, dần dần có thể nhận ra hơi mẹ và mùi sữa mẹ.
- Vị giác: Chưa hoàn thiện nhưng có thể phân biệt được vị ưa thích, dễ uống thuốc đắng vì chỉ biết nuốt chưa biết đẩy ra. (Thói quen thích mùi vị ở trẻ là do được tập dần mà hình thành)
- Phản xạ bú: Trẻ sơ sinh luôn tìm kiếm núm vú mẹ để bú sữa. Khi có bất kỳ vật gì chạm vào khóe miệng của bé, bé sẽ quay đầu lại, mở miệng và làm động tác bú.
- Phản xạ mút: Khi môi của bé chạm vào vật gì, bé sẽ có xu hướng mút một cách tự nhiên. Phản xạ này giải thích tại sao bé có thể bú bình ngay sau khi mới sinh. Bé cũng có phản xạ đưa tay lên miệng mút ngón tay hoặc cả bàn tay.
- Các hiện tượng hay gặp như hạ thân nhiệt, hạ đường huyết có thể tránh bằng cách cho bú sớm, ăn đủ no và giữ ấm cho trẻ.
- Cân nặng: 2,5 kg trở lên được coi là sinh đủ cân. Sụt cân sinh lý gặp ở 80% trẻ đủ tháng. Bắt đầu từ ngày thứ 2-3 đến ngày thứ 10 – 12 thì hết. Sụt chỉ dưới 10% trọng lượng sinh. Chỉ cần cho bé ăn sớm và đầy đủ. Theo dõi cân nặng hàng tuần để biết bé được bú đủ hay không: Tăng trung bình 250g/tuần trong tháng đầu.
- Trẻ bài tiết phân su rồi sau đó đi ngoài đều đặn hàng ngày, đặc điểm phân có thể khác nhau tùy mỗi trẻ. Tiểu trung bình 6 bãi lớn/ngày (Nếu tiểu ít hơn có thể do bú chưa đủ).
2. LƯU Ý NUÔI DƯỠNG:
Không được cho trẻ ăn bất cứ thứ gì trước khi cho bú mẹ. (Mật ong, các loại nước …)
Tốt nhất, ngay sau khi sinh trong vòng nửa giờ đầu, người mẹ nên cho trẻ bú, bú càng sớm càng tốt. Vì sữa mẹ tiết ra theo phản xạ, bú sớm có tác dụng kích thích tiết sữa sớm. Trẻ được bú sữa non sẽ phòng bệnh tốt. Khi cho con bú sau sinh, mẹ co hồi tử cung và cầm máu nhanh hơn.
SỮA NON là một loại sữa đặc, dính và có màu từ gam vàng nhạt đến cam. Mặc dù khối lượng ít, nhưng sữa có nồng độ dinh dưỡng cao, rất giàu chất đạm, kháng thể, vitamin A và bạch cầu. Lượng đạm trong sữa non nhiều gấp 10 lần trong sữa trưởng thành. Nhiều thành phần quan trọng khác như immunoglobulin miễn dịch, các yếu tố tăng trưởng, kháng thể, vitamin, khoáng chất, enzyme, axit amin.... Là loại thực phẩm hoàn hảo đầu tiên của trẻ nhỏ.
Cho bé ăn: 8-12 bữa/24giờ. Số lần cho trẻ bú tùy thuộc vào nhu cầu của trẻ. Ban đêm vẫn có thể cho bú nếu trẻ khóc đòi ăn. Ở những bà mẹ ít sữa, nên cho trẻ bú nhiều để kích thích bài tiết sữa tốt hơn.