Phòng khám Tai Mũi Họng / Bs: Hoàng Hải Sơn

20/10/2025

UỐNG KHÁNG SINH LÚC ĐÓI?

Không ít người nghĩ rằng uống thuốc kháng sinh sau ăn thì an toàn hơn. Nhưng thực ra, một số kháng sinh cần uống khi bụng đói để hấp thu tốt nhất.

1. VÌ SAO CẦN UỐNG LÚC ĐÓI?

Khi dạ dày đầy thức ăn sẽ làm thay đổi độ pH và khiến thuốc lưu lại lâu hơn, khó hấp thu qua ruột non. Một số kháng sinh còn tạo phức với canxi, sắt, magie hoặc nhôm có trong sữa, thuốc dạ dày,… làm giảm nồng độ thuốc hấp thu.

Ngược lại, khi bụng rỗng, tức là ít nhất 1 giờ trước ăn hoặc 2 giờ sau ăn, thuốc sẽ vào ruột nhanh hơn, đạt nồng độ tối ưu trong máu, giúp diệt khuẩn hiệu quả.

(Nguồn: Goodman & Gilman’s Pharmacological Basis of Therapeutics, 14th ed.; UpToDate 2025 – Principles of oral antibiotic administration)

2. NHỮNG KHÁNG SINH NÊN UỐNG LÚC ĐÓI

2.1. Amoxicillin – Clavulanate (Augmentin):
Nên uống ở đầu bữa ăn để tăng hấp thu thành phần clavulanate và giảm kích ứng tiêu hoá
(Nguồn: FDA Drug Label, 2024; UpToDate 2025)

2.2. Ampicillin
- Là loại chịu ảnh hưởng rõ nhất của thức ăn. Nếu uống sau ăn, nồng độ trong máu giảm đến 50%. Vì vậy, nên uống lúc bụng rỗng và với nhiều nước.
(Nguồn: Antimicrob Agents Chemother. 2021;65:e01432; FDA Label 2024)

2.3. Fluoroquinolon (Ciprofloxacin, Levofloxacin, Ofloxacin)
- Thức ăn ít ảnh hưởng, nhưng sữa, canxi, magie, sắt, nhôm có thể “giữ chặt” thuốc khiến không hấp thu được. Do đó, có thể uống trước ăn hoặc sau ăn và không dùng chung sữa hoặc một số thuốc dạ dày (bắt buộc dùng trước ≥2 giờ hoặc sau ≥2–6 giờ).
(Nguồn: FDA Ciprofloxacin label 2023; Clin Pharmacokinet. 2021;60:1035–1046)

2.4. Tetracyclin (cổ điển, kháng sinh này trước đây hay làm đen răng)
- Rất nhạy với khoáng chất. Nếu uống cùng sữa, canxi, sắt, magie, thuốc sẽ giảm hấp thu đáng kể (tới 70–90%)

2.5. Doxycycline ít bị ảnh hưởng hơn, có thể uống cùng chút thức ăn nếu kích ứng dạ dày.
(Nguồn: WHO Model Formulary 2024; Clin Pharmacol Ther. 2022;111:874–883)

2.6. Cefaclor (Cepha thế hệ 2, dạng IR thông thường)
- Thức ăn làm giảm tốc độ hấp thu (Cmax giảm 50–70%) dù tổng lượng thuốc vào máu không đổi. Nếu cần tác dụng nhanh, nên uống lúc đói.
(Nguồn: Eur J Clin Pharmacol. 2021;77:1553–1562)

2.7. Rifampicin (Rifampin)
- Hấp thu giảm khoảng 30% khi uống cùng thức ăn, đặc biệt trong điều trị lao, cần nồng độ thuốc ổn định. Luôn uống lúc đói, tốt nhất 30–60 phút trước ăn sáng.
(Nguồn: WHO Tuberculosis Guideline 2023; Clin Infect Dis. 2024;78:112–121)

2.8. Azithromycin (với dạng viên nang hoặc hỗn dịch phóng thích kéo dài)
- Các dạng này cần uống khi bụng rỗng để đảm bảo hấp thu.
- Ngược lại, viên nén và hỗn dịch thông thường có thể uống cùng hoặc không cùng bữa ăn.
(Nguồn: FDA/Pfizer Zithromax label 2024; MedlinePlus 2025)

3. BẰNG CHỨNG Y HỌC
- Một tổng quan dược động học đăng trên Eur J Clin Pharmacol. (2021;77:1553–1562) cho thấy: Thời điểm dùng thuốc ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả của nhóm penicillin, tetracyclin và rifampicin, với mức hấp thu giảm từ 30–60% nếu uống cùng thức ăn.
- Uống đúng thời điểm giúp duy trì nồng độ thuốc ổn định, rút ngắn thời gian điều trị và giảm nguy cơ kháng thuốc.

4. KẾT LUẬN

Như vậy chúng ta thấy, không phải kháng sinh nào cũng uống sau ăn. Đó là một sai lầm khá phổ biến. Một số loại kháng sinh như ampicillin, fluoroquinolon, tetracyclin, cefaclor và rifampicin chỉ phát huy tốt nhất khi uống lúc bụng đói.

Cuối cùng, BS xin chúc mọi người thật nhiều sức khoẻ, hạnh phúc và bình an…
Nguồn coppy

19/10/2025

Khi con sốt, điều đầu tiên người mẹ cần làm không phải là vội vã tìm thuốc hạ sốt, mà là quan sát – lắng nghe – và phân biệt xem con đang sốt do hàn hay do nhiệt. Vì sốt không phải là bệnh, mà là một biểu hiện của cơ thể đang điều chỉnh nội môi, loại bỏ độc tố, là phản ứng của tạng phủ trước sự mất cân bằng.

Nếu sốt nhiệt: bé thường có toàn thân nóng, chân tay ấm, đầu nóng, người oi bức, khó chịu, thường kèm theo khô môi, ít ăn. Đây là lúc cơ thể thiếu nước, thiếu đường, cần bổ sung đường tự nhiên và khoáng chất: như nước cam, nước chanh đường, nước dừa, nước mía, nước cơm, cháo loãng… Đặc biệt, có thể chườm ấm bằng giấm táo pha loãng hoặc chanh tươi để hỗ trợ hạ nhiệt. Không nên ép bé ăn, hãy để bé ăn theo nhu cầu. Dạng sốt này thường gặp vào ban ngày, có thể sốt cao về đêm – mẹ cần bình tĩnh quan sát.

Nếu sốt hàn: bé thường đầu nóng nhưng tay chân lạnh, người lạnh từ bụng trở xuống, da tái, môi nhợt – đó là dấu hiệu khí huyết yếu, tủy kém, thiếu năng lượng dương. Lúc này, hạ sốt bằng thuốc chỉ càng làm suy yếu dương khí. Hãy sưởi ấm chân tay bé bằng máy sấy, xoa bóp bằng tinh dầu gừng, ngâm chân nước gừng muối, cho bé uống nước gừng ấm với ít đường và muối khoáng, hoặc nấu tía tô + đường phèn nhấp từng ngụm. Đây là lúc bé thiếu béo và ngọt – hai nguồn sinh năng lượng cho não và tủy. Vì vậy, về lâu dài, mẹ cần chú ý bổ sung đủ chất béo tốt (như mỡ động vật sạch, dầu mè, bơ…) và đường tự nhiên (mật mía, mật ong, trái cây ngọt) để hỗ trợ phát triển hệ thần kinh và tăng đề kháng.

Đặc biệt, những trẻ hay sốt co giật thường là do tủy yếu, não thiếu dinh dưỡng, thận khí hư – do đó việc chăm sóc dài hạn nên tập trung vào dưỡng tỳ, bổ thận, tăng dương khí tự nhiên, chứ không chỉ chú trọng vào hạ sốt cấp thời.

Sốt là một phản ứng tự nhiên – nếu ta hiểu đúng và hỗ trợ đúng cách, cơ thể con sẽ tự hồi phục mà không cần can thiệp sâu. Còn nếu ép hạ sốt sai cách, lạm dụng thuốc, thì không khác gì cắt đứt một cơ chế tự điều chỉnh quan trọng của cơ thể trẻ.

Lắng nghe – không vội vàng – và hỗ trợ đúng lúc, đó là cách mẹ chữa lành bằng sự thấu hiểu, chứ không chỉ bằng thuốc men.
--------------
Bài chia sẻ của em nhằm giúp mọi người phân biệt rõ các thể sốt theo y học cổ truyền – sốt do nhiệt hay do hàn, để từ đó có phương pháp hỗ trợ đúng trong chăm sóc ban đầu. Bởi vì, trong Đông y, sốt không chỉ là một triệu chứng đơn lẻ, mà là tín hiệu của sự mất cân bằng âm dương, khí huyết, hàn nhiệt trong cơ thể. Nếu ta nhận diện đúng gốc rễ, thì cách hỗ trợ sẽ phù hợp và cơ thể sẽ phục hồi nhanh hơn, nhẹ nhàng hơn.

Tuy nhiên, em xin nhấn mạnh một điều quan trọng: khi trẻ sốt cao, đặc biệt là sốt liên tục trên 38.5°C – thì vẫn cần dùng thuốc hạ sốt theo chỉ định của y bác sĩ. Đông y hay dưỡng sinh không bao giờ là sự thay thế cho cấp cứu y tế, mà là một cánh tay đồng hành, giúp giảm bớt gánh nặng cho cơ thể và phục hồi sau bệnh tật. Điều em muốn lan tỏa là: nếu chúng ta hiểu đúng bản chất của từng loại sốt – sốt do nhiệt thì cần thanh nhiệt, bổ sung nước trái cây, nước mía, nước cam; sốt do hàn thì cần làm ấm, dùng nước gừng, nước tía tô, xoa bóp làm ấm tay chân – thì việc chăm sóc sẽ đúng hướng hơn, con trẻ cũng mau hồi phục hơn, không bị lạm dụng thuốc không cần thiết.

Bài viết chỉ là một lời nhắc nhở nhẹ nhàng rằng: hãy lắng nghe cơ thể trước khi vội vã can thiệp. Và khi đã đến mức cần thiết – đừng ngần ngại dùng thuốc, vì đó là điều cần thiết để bảo vệ thân thể. Dưỡng sinh không phải để chống lại y học hiện đại, mà là để hỗ trợ, làm nền cho sự hồi phục bền vững hơn từ gốc rễ.

Thân mến,
Thu Phong – TÂM ĐẠO Y QUÁN
Y học cổ truyền - Dưỡng sinh - Dinh dưỡng lâm sàng.

16/10/2025

Chẩn đoán ở đâu thì điều trị ở đó

Qúa trình hành nghề trong nhóm bệnh “lạ”, giúp mình có cái nhìn sâu sắc hơn thông qua nhiều trường hợp bệnh nhân đến khám. Vấn đề chung của họ, là bệnh của họ đều được đánh giá trước đây bởi nhiều bên, có người thì chưa tìm ra bệnh, có người đã tìm ra nhưng không có phương án điều trị. Nhưng đó chỉ là số ít, rất nhiều trong số này, là vẫn có chẩn đoán, vẫn điều trị, chỉ là hoặc phải phụ thuộc các thuốc độc tính cao kéo dài, hoặc chỉ giảm được phần nào, chứ bệnh nhân vẫn không thật sự ổn.

Hôm qua, mình vừa khám lại cho một bệnh nhân nam trẻ gần 40 tuổi. Trường hợp này họ thường xuyên có các đợt đau đầu nghiêm trọng, khám và điều trị chính ở Singapore và sau đó tiếp tục hành trình ở Việt Nam. Được điều tra rất chuyên sâu, họ phát hiện duy nhất tình trạng đa hồng cầu (“máu bị dư”). Mặc dù điều tra các bất thường gene âm tính, họ vẫn kết luận là “theo dõi đa hồng cầu nguyên phát”, bởi họ không biết vì sao chỉ số máu lại cứ tăng cao kéo dài, và đặc biệt là, khi cho bệnh nhân rút máu ra (một dạng trích máu điều trị), thì tình trạng đau đầu cũng có giảm, kèm một số thuốc giảm đau thì cũng đủ để kiểm soát tình trạng đau đầu. Từ đó, vài tháng bệnh nhân lại đi rút máu định kỳ, tình trạng đau đầu càng lúc càng xuất hiện nhiều hơn.

Đợt đau đầu này, bệnh nhân đến gặp mình. Mình nhìn qua thì thấy chỉ số viêm tăng rõ, bệnh nhân không chỉ đau đầu mà còn đau cả vùng vai gáy hai bên đáng kể. Hiện tại đã có biến chứng của hội chứng chuyển hóa như béo phì, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu. Không những vậy, hệ quả của rút máu kéo dài gây can kiệt các loại vi chất cũng đã thể hiện. Hình thái này không phù hợp với một rối loạn đơn thuần của tủy xương như là đa hồng cầu nguyên phát. Mình hiểu rõ rằng, rất có thể có nguyên nhân khác gây kích hoạt tủy xương sản xuất nhiều hồng cầu hơn. Và với tình trạng viêm như thế, chắc hẳn có nguồn gây viêm. Để kích thích tủy xương sản xuất hồng cầu thì đòi hỏi phải có sự sụt giảm oxy trong máu. Cho nên nguồn viêm có thể đến từ hô hấp. Khai thác bệnh sử với nhiều lần viêm mũi theo kiểu dị ứng, mình dự đoán ca này khả năng viêm xoang kéo dài, gây phì đại niêm mạc, làm hẹp đường thở, gây ngừn thở khi ngủ, dẫn đến đa hồng cầu thứ phát, cũng như bít tắc xoang gây ra các triệu chứng của đau đầu và vai gáy.

Một phim chụp CT xoang đơn giản đã ủng hộ kết luận của mình, và chỉ sau 1 tuần điều trị viêm xoang tích cực, các chỉ số máu cũng giảm dần và triệu chứng đau đầu và vai gáy ổn hẳn.

Chuyện này làm mình nhớ lại vài năm trước, một vị chủ tịch doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam, cũng chịu đựng tình trạng đa hồng cầu trong rất nhiều năm, dù được thăm khám ở nhiều nước phát triển cao, cuối cùng cũng chấp nhận điều trị như đa hồng cầu nguyên phát, mà sau cùng mình phát hiện ra chỉ cơ bản là vấn đề của xoang.

Điều này cho mình thấy rằng, nếu tìm kiếm một chẩn đoán để điều trị thì không khó, nhưng rất dễ trở thành “thầy bói xem voi” khi không cố gắng nhìn bức tranh tổng thể. Làm sao biết chẩn đoán và điều trị đó đã ổn hay chưa? Phải hỏi xem, bệnh nhân có dứt hẳn khỏi trị liệu không? Hoặc nếu không dứt hẳn, thì có thể chung sống với bệnh này hay không? Có Nghĩa là phải có khả năng dự đoán được diễn tiến của bệnh này (vì đã hiểu bản chất của nó), để thiết kế một liệu trình điều chỉnh phù hợp, không độc hại và không làm giảm cơ hội sống chất lượng của người bệnh.
Nguồn : Trúc Nhân

01/08/2025

💥𝐏𝐊 𝐍Ộ𝐈 𝐒𝐎𝐈 𝐓𝐀𝐈 𝐌Ũ𝐈 𝐇Ọ𝐍𝐆 𝐁𝐒 𝐂𝐊𝐈𝐈 𝐇𝐎À𝐍𝐆 𝐇Ả𝐈 𝐒Ơ𝐍
𝑪𝑯𝑼𝒀Ê𝑵:
👉 Khám nội soi tai mũi họng
👉Điều trị các bệnh lý : viêm xoang, nấm tai, ù tai, dò luân nhĩ , khán tiếng, ho dai dẳng, nuốt vướng, nuốt đau, ngủ ngáy,...
👉Tạo hình sẹo lồi vành tai, thủng màng nhĩ
👉Cắt dính thắng lưỡi, môi
👉Lấy dị vật tai mũi họng, hút dịch mũi xoang, khí dung mũi họng.
👉Xét nghiệm: vi chất, vi lượng, dấu ấn ung thư
👉Khám tầm soát ung thư sớm ...
🤝Hãy đến với 𝐁𝐒 𝐒Ơ𝐍 để thăm khám và điều trị chuyên nghiệp, tận tâm và trách nhiệm!
🍭 Địa chỉ: 𝟏𝟖𝐁 𝐂𝐀𝐍𝐇 𝐍Ô𝐍𝐆, 𝐏. 𝐇Ả𝐈 𝐃ƯƠ𝐍𝐆, 𝐓𝐏 𝐇Ả𝐈 𝐏𝐇Ò𝐍𝐆
𝗧𝗵ờ𝗶 𝗴𝗶𝗮𝗻 𝗹à𝗺 𝘃𝗶ệ𝗰 :
📌 Thứ 2-thứ 6 (17h-20h)
📌 Thứ 7-CN (15h-19h)
☎️Hotline 𝟎𝟗𝟏𝟓𝟓𝟒𝟓𝟑𝟑𝟑

07/02/2024

Xin thông báo cùng bố mẹ các bé, bác sĩ Sơn mở phòng khám cả ngày 29 âl. Ngày 30 âl nghỉ Tết ạ!

23/11/2023

12/09/2023

📳 THÔNG BÁO 📳
Phòng khám nghĩ khám từ ngày 12/9-21/9 ( vẫn hút mũi). Ngày 22/9 phòng khám sẽ mở khám bệnh lại bình thường. Mong bệnh nhân thông cảm

28/04/2023

Chúc cả nhà nghỉ lễ vui khỏe ! 🌻🌹🌴

22/04/2023

Dịch chồng dịch 🤧, tăng đề kháng cho bé thôi các mẹ ơi!

22/02/2023

Hnay bác sĩ xp nghỉ khám, mai lại làm việc bình thường ạ!