10/10/2021
SỐT XUẤT HUYẾT và MƯA
Mấy ngày này Hà Nội nưa nhiều quá! Thưởng thức 1 ly ca cao nóng, nghe tiếng mưa và hít hà mùi hoa sữa quả là một sự hạnh phúc đặc biệt, một sự an yên đến lạ kỳ! Và rồi mình lại suy nghĩ miên man. Làm việc ở bệnh viện đầu ngành truyền nhiễm của thành phố, trùng hợp lấy chồng và sống ở nơi có dịch sốt xuất huyết lưu hành nên mình quyết định phải làm điều gì đó. Đó là lí do về sự có mặt của topic này. Topic có thể hơi dài nhưng mình nghĩ khá hữu ích cho mọi người trong bối cảnh số lượng người mắc sốt xuất huyết dengue và số người tử vong vì nó cũng ngày càng tăng. (Sự thật là số người đến viện mình khám sàng lọc vì sốt giờ đa phần là người bệnh sốt xuất huyết mn ạ)
📌Sốt xuất huyết là gì?
- Sốt xuất huyết Dengue là bệnh truyền nhiễm gây dịch do vi rút Dengue.
- Bệnh xảy ra quanh năm, thường gia tăng vào mùa mưa. Bệnh gặp ở cả người lớn và trẻ em.
- Đặc điểm của bệnh là sốt, xuất huyết và thoát huyết tương, có thể dẫn đến sốc giảm thể tích tuần hoàn, rối loạn đông máu, suy tạng, nếu không được chẩn đoán sớm và xử trí kịp thời dễ dẫn đến tử vong.
📌📌 Giai đoạn bệnh??
Bệnh thường khởi phát đột ngột và diễn biến qua 3 giai đoạn: giai đoạn sốt; giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn hồi phục.
* GIAI ĐOẠN SỐT
- sốt cao đột ngột, liên tục
- Chán ăn, buồn nôn, nôn
- Đau cơ, đau khớp , nhức hai hố mắt, nhức đầu
- Da xung huyết, phát ban
- Xuất huyêtd dưới da( thường dạng chấm) hoặc dấu hiệu dây thắt (+), chảy máu chân răng hoặc chảy máu mũi
- Cận lâm sàng:
+ Hematocrit (Hct) bình thường
+ Số lượng tiểu cầu bình thường hoặc giảm dần (nhưng còn trên 100 G/l)
+ Số lượng bạch cầu bình thường hoặc giảm
** GIAI ĐOẠN NGUY HIỂM: thường vào ngày thứ 3-7 của bệnh
- Bệnh có thể còn sốt hoặc đã giảm sốt ( MỌI NGƯỜI THƯỜNG CHỦ QUAN VÌ THẤY GIẢM SỐT)
- Có thể có các dấu hiệu như:
+ Vật vã, lừ đừ, li bì.
+ Đau bụng nhiều và liên tục hoặc tăng cảm giác đau vùng gan
+ Nôn nhiều (>= 3 lần/1 giờ hoặc >= 4 lần/6 giờ)
+ Xuất huyết dưới da, niêm mạc: chảy máu răng, mũi, lợi, nôn ra máu, đi ngoài ra máu, xuất huyết âm đạo, tiểu ra máu...các mức độ từ nhẹ đến nặng
+ Gan to >2 cm, ấn vùng gan có thể đau
+ Biểu hiện thoát huyết tương: tràn dịch màng phổi, mô kẽ, màng bụng, phù mi mắt.... tiểu ít, thoát nhiều dẫn đễn sốc ( mình sẽ không đề cập triệu chứng sốc ở đây vì khi có dấu hiệu cảnh báo là đã có chỉ định nhập viện theo dõi rồi nhé)
+ Biểu hiện suy tạng: tổn thương gan nặng/ suy gan cấp, men gan tăng cao; tổn thương/suy thận cấp; rối loạn tri giác; Viêm cơ tim, suy tim......
- Cận lâm sàng:
+ Hct tăng >20% so với giá trị ban đầu của người bệnh
+ Số lượng tiểu cầu giảm (60 tuổi)
- Bệnh mạn tính đi kèm: tim, gan, thận, COPD...
📢📢 Điều trị triệu chứng:
- Sốt cao >= 38,5°C chỉ được dùng hạ sốt paracetamol đơn chất, liều dùng 10-15mg/kg/ lần, cách nhau mỗi 4-6 giờ kết hợp nới lỏng quần áo, lau mát bằng nước ấm khi sốt >=40°C.
* Chú ý: tổng liều paracetamol không quá 60mg/kg/24 giờ.
Không dùng hạ sốt dòng ibuprofen, aspirin....
- Bù dịch sớm bằng đường uống: khuyến khích uống nhiều oresol, nước trái cây (cam, chanh, dừa)
📢📢📢 THEO DÕI
Tái khám và làm xét nghiệm hàng ngày. Nếu có các dấu hiệu cảnh báo cho nhập viện hoặc tái khám ngay khi:
- Người thấy khó chịu hơn dù sốt giảm hoặc hết sốt.
- Không ăn, uống được
- Nôn nhiều( như mô tả ở trên)
- Đau bụng nhiều
- Tay chân lạnh, ẩm
- Mệt lả, bứt rứt
- Chảy máu mũi, miệng, xuất huyết âm đạo
- Không tiểu trên 6 giờ
- Biểu hiện thay đổi hành vi: lú lẫn, kích thích, vật vã, li bì
🛡🛡🛡💉 Để giúp mọi người trong việc theo dõi bệnh hàng ngày, phòng khám triển khai dịch vụ làm XÉT NGHIỆM MÁU TẠI PHÒNG KHÁM HOẶC TẠI NHÀ ( nếu mọi người có nhu cầu).
☏📞: 0395972490- bs Sinh hoặc 0347827238 -bs Toàn.