01/12/2025
👂NGHE KÉM Ở TRẺ EM: NHẬN THỨC SỚM – CAN THIỆP KỊP THỜI
Thính giác giữ vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển ngôn ngữ, giao tiếp và tư duy của trẻ nhỏ. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 34 triệu trẻ em trên toàn cầu bị nghe kém, trong đó 60% trường hợp có thể điều trị được nếu được phát hiện sớm. Tuy nhiên, trẻ em là nhóm khó tự mô tả triệu chứng, việc nhận biết bất thường về “nghe” phụ thuộc phần lớn vào cha mẹ và người chăm sóc. Điều này khiến nhiều trẻ bị bỏ sót, dẫn đến can thiệp muộn và mất đi “cơ hội vàng” để nghe – nói – phát triển toàn diện.
𝟏. 𝐍𝐠𝐡𝐞 𝐤𝐞́𝐦 𝐨̛̉ 𝐭𝐫𝐞̉: 𝐇𝐢𝐞̂̉𝐮 đ𝐮́𝐧𝐠 đ𝐞̂̉ 𝐩𝐡𝐨̀𝐧𝐠 – 𝐩𝐡𝐚́𝐭 𝐡𝐢𝐞̣̂𝐧 𝐬𝐨̛́𝐦
Nghe kém có thể xảy ra ở một hoặc cả hai tai, với nhiều nguyên nhân:
🔷Nguyên nhân bẩm sinh:
+ Dị dạng tai ngoài, tai giữa hoặc tai trong;
+ Cholesteatoma bẩm sinh;
+ Các khối u vùng tai giữa;…
🔷Nguyên nhân mắc phải:
+ Viêm tai giữa dai dẳng;
+ Di chứng viêm màng não, viêm não;
+ Chấn thương vùng đầu, chấn thương âm thanh (nổ, pháo…);
+ Dị vật tai ngoài, tai giữa;…
Dựa trên vị trí tổn thương, nghe kém được chia thành ba nhóm chính:
🔷Nghe kém dẫn truyền (tai ngoài và tai giữa) - thường gặp nhất:
+ Ráy tai, dị vật tai ngoài
+ Viêm tai ngoài do nấm, do nhọt ống tai,..
+ Viêm tai giữa ứ dịch, thủng màng nhĩ, có cholesteatoma,..
+ Dị dạng bẩm sinh tai ngoài hoặc tai giữa hoặc phối hợp của cả tai ngoài giữa
+ Xốp xơ tai
+ Khối u tai giữa
🔷Nghe kém tiếp nhận (tai trong):
+ Nhiễm Cytomegalovirus (CMV) bẩm sinh
+ Dị dạng tai trong bẩm sinh (thiểu sản dây VIII, thiểu sản ốc tai, giãn cống tiền đình,..)
+ Khối u dây VIII
+ Điếc đột ngột
+ Bệnh lý tự miễn
🔷Nghe kém hỗn hợp (tai ngoài và tai giữa) - sự kết hợp cả nghe kém dẫn truyền và tiếp nhận.
𝟐. 𝐕𝐢̀ 𝐬𝐚𝐨 𝐩𝐡𝐚̉𝐢 𝐩𝐡𝐚́𝐭 𝐡𝐢𝐞̣̂𝐧 𝐬𝐨̛́𝐦? – “𝐆𝐢𝐚𝐢 đ𝐨𝐚̣𝐧 𝐯𝐚̀𝐧𝐠” 𝟎–𝟑 𝐭𝐮𝐨̂̉𝐢
Từ 0–3 tuổi là thời điểm não bộ phát triển mạnh mẽ nhất về ngôn ngữ. Nếu trẻ không nghe được, trẻ sẽ không thể bắt chước âm thanh, học nói, tương tác và hình thành tư duy ngôn ngữ. Phát hiện muộn khiến trẻ gặp khó khăn lâu dài trong giao tiếp, học tập và hòa nhập xã hội.
𝟑. 𝐃𝐚̂́𝐮 𝐡𝐢𝐞̣̂𝐮 𝐧𝐡𝐚̣̂𝐧 𝐛𝐢𝐞̂́𝐭 𝐧𝐠𝐡𝐞 𝐤𝐞́𝐦 𝐭𝐡𝐞𝐨 𝐭𝐮̛̀𝐧𝐠 đ𝐨̣̂ 𝐭𝐮𝐨̂̉𝐢
🔶Trẻ 0-3 tuổi:
+ Không phản ứng với tiếng động, tiếng gọi tên;
+ Không giật mình trước âm thanh lớn;
+ Không bập bẹ khi 6 tháng tuổi;
+ Chưa nói từ đơn, chưa chỉ trỏ/vẫy tay khi 12 tháng;…
🔶Trẻ 4-5 tuổi (giai đoạn trẻ đi học mẫu giáo, nên phối hợp với giáo viên để đánh giá biểu hiện của trẻ):
+ Gặp khó khăn hoặc không làm theo chỉ dẫn khi được yêu cầu;
+ Thường xuyên lặp lại “hử” “hả” khi nói chuyện;
+ Xem tivi, nghe nhạc với âm lượng lớn hơn bình thường;…
🔶Trẻ 6-12 tuổi:
+ Thu mình, ngại giao tiếp và các hoạt động tập thể;
+ Tiếp thu chậm, điểm số giảm;
+ Than khó chịu hoặc đau tai;…
Ngoài ra, bất thường về mốc phát triển hoặc hành vi khác lạ cũng có thể liên quan đến nghe kém.
𝟒. 𝐍𝐡𝐮̛̃𝐧𝐠 𝐬𝐚𝐢 𝐥𝐚̂̀𝐦 𝐤𝐡𝐢𝐞̂́𝐧 𝐭𝐫𝐞̉ 𝐦𝐚̂́𝐭 “𝐆𝐢𝐚𝐢 đ𝐨𝐚̣𝐧 𝐯𝐚̀𝐧𝐠” 𝐜𝐡𝐨 𝐩𝐡𝐚́𝐭 𝐭𝐫𝐢𝐞̂̉𝐧 𝐧𝐠𝐨̂𝐧 𝐧𝐠𝐮̛̃
🔺Nhầm lẫn với tự kỷ, tăng động, giảm chú ý,…: Trẻ nghe kém thường không đáp ứng khi gọi tên, ít giao tiếp mắt, không làm theo hướng dẫn – dễ bị hiểu nhầm là rối loạn tâm bệnh. Can thiệp sai hướng khiến tình trạng chậm ngôn ngữ kéo dài.
🔺Cho rằng trẻ “mải chơi, thiếu tập trung” là bình thường;
🔺Tin vào kinh nghiệm dân gian: “Đến tuổi sẽ tự nói” hoặc tự áp dụng mẹo chữa… khiến chậm trễ chẩn đoán.
𝟓. 𝐂𝐡𝐚̂̉𝐧 đ𝐨𝐚́𝐧 𝐧𝐠𝐡𝐞 𝐤𝐞́𝐦: Đ𝐮̛̀𝐧𝐠 𝐭𝐫𝐢̀ 𝐡𝐨𝐚̃𝐧 𝐧𝐞̂́𝐮 𝐜𝐨́ 𝐧𝐠𝐡𝐢 𝐧𝐠𝐨̛̀
Theo khuyến cáo của Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP):
🔻Sàng lọc thính giác cho trẻ sơ sinh ngay trong vài ngày đầu sau sinh bằng các test đo OAE, AABR;
🔻Kiểm tra thính giác định kỳ khi 6,12 và 24 tháng tuổi cho trẻ (nhĩ lượng, phản xạ cơ bàn đạp, OAE (TE, DP), ABR, ASSR);
🔻Sàng lọc thính giác hàng năm từ 3-18 tuổi cho trẻ (đo thính lực đơn âm).
𝟔. Đ𝐢𝐞̂̀𝐮 𝐭𝐫𝐢̣ 𝐧𝐠𝐡𝐞 𝐤𝐞́𝐦: 𝐓𝐮̀𝐲 𝐭𝐡𝐞𝐨 𝐭𝐮̛̀𝐧𝐠 𝐧𝐠𝐮𝐲𝐞̂𝐧 𝐧𝐡𝐚̂𝐧
🔰Với nguyên nhân tai ngoài:
+ Lấy ráy tai, lấy dị vật;
+ Điều trị viêm tai ngoài do nấm/nhọt;
+ Phẫu thuật chỉnh hình ống tai ngoài (dị dạng hoặc chít hẹp ống tai ngoài).
🔰Với nguyên nhân tai giữa:
+ Phẫu thuật nạo VA +/- và đặt ống thông khí (trường hợp viêm tai giữa ứ dịch);
+ Phẫu thuật loại bỏ sạch bệnh tích viêm/u và chỉnh hình xương con (viêm tai giữa có cholesteatoma, xơ nhĩ, khối u tai giữa);
+ Phẫu thuật chỉnh hình xương con, cấy ghép tai giữa (trường hợp dị dạng);
+ Phẫu thuật thay thế xương bàn đạp với xốp xơ tai;
+ Điều trị không phẫu thuật: Đeo máy trợ thính
🔰Với nguyên nhân tai trong:
+ Phẫu thuật lấy u dây VIII;
+ Phẫu thuật cấy điện cực ốc tai, cấy thiết bị trợ thính đường xương,..
+ Điều trị không phẫu thuật: Đeo máy trợ thính.
Sau điều trị, trẻ cần được can thiệp âm ngữ trị liệu để phục hồi và phát triển ngôn ngữ tối ưu.
📌Thính giác không chỉ là một giác quan, đó là cánh cửa để trẻ kết nối với thế giới, hình thành ngôn ngữ và phát triển tư duy. Bất kỳ sự chậm trễ nào trong phát hiện và can thiệp đều có thể tạo ra những rào cản âm thầm, ảnh hưởng lâu dài đến tương lai của trẻ. Do đó, khi nhận thấy những dấu hiệu bất thường về thính giác của con, gia đình cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa uy tín để được thăm khám và điều trị kịp thời, tránh những hệ lụy đáng tiếc.
Nguồn: Khoa Tai - Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương
-----------------***-----------------
🏥BỆNH VIỆN TAI MŨI HỌNG TRUNG ƯƠNG
Địa chỉ: Số 78 Giải Phóng - Kim Liên - Hà Nội (cạnh ngõ 78 Giải Phóng)
❗Quý khách nên đặt hẹn trước khi tới khám để tiết kiệm thời gian chờ đợi. Hãy liên hệ đặt lịch từ 7h30 đến 21h00 các ngày, theo lịch khám cập nhật hàng tuần trên Fanpage Bệnh viện.
☎Tổng đài tư vấn và đặt lịch khám: 1900 561 500
🌐Website: https://noh.vn/
