05/06/2023
𝐍𝐡𝐮̛̃𝐧𝐠 𝐧𝐠𝐮𝐲𝐞̂𝐧 𝐧𝐡𝐚̂𝐧 𝐠𝐚̂𝐲 𝐫𝐚 𝐦𝐮̣𝐧 𝐯𝐢𝐞̂𝐦
Mụn viêm là những sẩn hay mụn mủ nhỏ. Chúng thường phát triển ở vùng da tiết nhiều chất bã nhờn, khi bị bít tắc hay nhiễm trùng thì sẽ xuất hiện triệu chứng sưng và đỏ.
Mụn mủ là một dạng biểu hiện trong bệnh cảnh của mụn trứng cá, chúng thường xuất hiện ở tuổi dậy thì nhưng cũng có thể bắt gặp ở mọi lứa tuổi.
Khi dậy thì, sự sản xuất hoocmon có nhiều thay đổi. Điều này làm cho hệ thống nang lông, tuyến bã trở nên tăng tiết quá mức và dẫn đến mụn dễ xuất hiện nhiều hơn khi dậy thì và thời điểm hành kinh đối với phụ nữ.
Mụn viêm thường xuất hiện ở mặt, lưng, ngực, vai vì da các vùng này thường có nhiều tuyến bã nhờn hơn. Mụn trứng cá thông thường là một trong những nguyên nhân thường gặp, tác động đến hơn 80% thanh thiếu niên nhưng sau tuổi 25 thì chỉ tác động đến khoảng 3% đối với nam và 12% đối với nữ.
Mụn sẽ xuất hiện khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi các tế bào da chết và các chất bã nhờn, thỉnh thoảng gây nên tình trạng viêm, nhiễm trùng và hiện nay vẫn chưa lí giải được tại sao tình trạng này lại ảnh hưởng nghiêm trọng đến một số cá thể hơn những người khác.
Những nguyên nhân gây ra mụn viêm
𝗠𝘂̣𝗻 𝘃𝗮̀ 𝘁𝘂𝘆𝗲̂́𝗻 𝗯𝗮̃ 𝗻𝗵𝗼̛̀𝗻
Tuyến bã là những tuyến tiết chất nhờn có kích thước nhỏ trên da. Chúng được tìm thấy ở bên trong các nang lông, trải khắp cơ thể, ngoại trừ lòng bàn tay và lòng bàn chân và đặc biệt nhiều ở vùng mặt và da đầu.
Khi tuyến bã tiết chất nhờn bên trong lỗ chân lông thì các tế bào da không ngừng đổi mới và lớp da ngoài cùng sẽ dần b**g ra. Thỉnh thoảng các tế bào da chết không b**g ra và chúng bị dính lại cùng với chất bã nhờn và gây tắc nghẽn lỗ chân lông. Lỗ chân lông thường bị tắc nghẽn trong giai đoạn thanh thiếu niên vì tuyến bã hoạt động mạnh trong giai đoạn này.
𝑵𝒉𝒊𝒆̂̃𝒎 𝒌𝒉𝒖𝒂̂̉𝒏
Khi bã nhờn và tế bào da chết tích tụ và gây tắc nghẽn lỗ chân lông, điều này sẽ kích thích sự phát triển của vi khuẩn ví dụ như Propionibacterium acnes (P.acnes), một loại vi khuẩn phát triển chậm liên quan đến mụn trứng cá.
Bình thường Propionibacterium acnes sống thường trú trên da nhưng khi điều kiện thích hợp thì chúng phát triển rất nhanh, chúng sẽ ăn chất bã nhờn và kích thích cơ thể sản sinh đáp ứng miễn dịch. Điều này dẫn đến các thương tổn da viêm.
𝐍𝐡𝐚̣𝐲 𝐜𝐚̉𝐦 𝐯𝐨̛́𝐢 𝐭𝐞𝐬𝐭𝐨𝐬𝐭𝐞𝐫𝐨𝐥
Các nhà nghiên cứu tìm thấy mối liên hệ giữa mụn và nồng độ cao testosterol và các androgen khác. Loại hoocmon nam này cũng có ở nữ nhưng với nồng độ thấp hơn. Nồng dộ testosterol cao sẽ kích thích tuyến bã nhờn tăng hoạt động và kết quả là gây tắc nghẽn lỗ chân lông và mụn xuất hiện.
𝑪𝒉𝒆̂́ đ𝒐̣̂ 𝒂̆𝒏
Vai trò của chế độ ăn trong mụn vẫn chưa rõ ràng nhưng chế độ ăn lành mạnh, cân đối sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh hơn, một vài yếu tố trong chế độ ăn cũng gây ảnh hưởng đến tình trạng mụn.
Vitamin A, D, E đóng vai trò quan trọng giúp duy trì làn da khỏe đẹp vì thế cung cấp đầy đủ các loại vitamin này sẽ giúp hỗ trợ giảm mụn.
Sự tiêu thụ sữa có mối liên quan với mụn trứng cá có thể do nồng dộ hoocmon có trong sữa tuy nhiên vẫn chưa có kết luận cuối cùng. Nhiều ý kiến cho rằng đường và sôcôla làm mụn nặng hơn nhưng có vài nghiên cứu không ủng hộ cho quan điểm này. Nghiên cứu cho thấy chế độ ăn ít đường, chỉ số insulin và androgen trong máu thấp sẽ giúp giảm mụn trứng cá. Tuy nhiên nghiên cứu trên vẫn chưa đưa ra kết luận cuối cùng. Hơn nữa nếu khuyến khích chế độ ăn ít đường sẽ dẫn đến tình trạng không cung cấp đủ dinh dưỡng từ các loại hạt và các thực phẩm dinh dưỡng khác.
