09/06/2023
⭐ Tai biến đột quỵ : Các dấu hiệu nhận diện và cứu chữa ban đầu ⭐
Tại Việt Nam, mỗi năm đã ghi nhận quá 200.000 ca đột quỵ phát sinh, đồng thời đột quỵ được đánh giá là lý do đứng thứ năm trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong ở Mỹ. Vậy đột quỵ tác động như thế nào đến cơ thể? Phương pháp để sơ cứu ban đầu cho người bệnh đột quỵ? Hãy cùng tìm hiểu nhé! 🧐
🔹 Đột quỵ là gì? 🤔
Đột quỵ hoặc còn gọi là Tai biến mạch máu não. Nhiều người cho rằng đột quỵ phát sinh ở tim nhưng thật ra đột quỵ là tình trạng não bộ bị hại nghiêm trọng do quá trình cấp máu tại não bộ bị gián đoạn hay bị giảm đáng kể. Sự kém hụt máu và lượng oxy đưa vào não làm chết các tế bào não, thời gian đột quỵ càng kéo dài càng giảm số lượng của các tế bào não, do đó dễ dẫn đến tử vong. 💔
Thực tế cho thấy, với những bệnh nhân mặc dù được cấp cứu kịp thời, tuy nhiên sau cơn đột quỵ bệnh nhân vẫn có thể phải đối mặt với những tác động tiêu cực ảnh hưởng lớn đến đời sống hàng ngày như: Liệt người, cử động kém, rối loạn ngôn ngữ, cảm xúc,... 😥
🔹 Dấu hiệu của đột quỵ 😰🏥
- Khó khăn ngôn ngữ: nói không rõ ràng, nói khó hiểu
- Thị lực giảm đi: bệnh nhân có thể mất đi khả năng nhìn rõ, thị lực mờ, không thấy rõ hay nhìn kép
- Đau đầu: cơn đau đầu có thể rất đau và có thể đi kèm với những dấu hiệu chóng mặt, buồn nôn, không tỉnh táo
- Khó khăn vận động: Tê liệt các bộ phận hoặc nửa người, hoa mắt, mất cân bằng và kỹ năng điều chỉnh cơ thể
🔹 Nguyên nhân phát sinh đột quỵ 💡🧩
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây đột quỵ, người ta chia đột quỵ thành:
- Đột quỵ do cung cấp máu không đủ: Nguyên nhân này thường do sự tắc nghẽn các mạch máu cung cấp máu cho não, tình trạng tắc nghẽn có thể hình thành trong một khoảng thời gian lâu dài và âm thầm diễn tiến, thường phát sinh đột quỵ khi nguồn cấp máu cho não bị chặn hoàn toàn. Đột quỵ do thiếu máu não tạo thành khoảng 87% nguyên nhân trong tổng số ca đột quỵ.
- Đột quỵ do xuất huyết: là tình trạng các mạch máu cung cấp máu não bị tổn thương làm xuất hiện tình trạng máu tràn vào các khoang trống ở não. Nguyên nhân chính gây nên xuất huyết là chứng tăng huyết áp không được kiểm soát, chính vì vậy điều chỉnh tốt huyết áp làm thấp nguy cơ xuất hiện đột quỵ.
- Tình trạng thiếu máu não thoáng qua: Đây cũng là nguyên nhân phát sinh đột quỵ, tuy nhiên thời gian kéo dài trong khoảng vài phút nhưng có thể xuất hiện đầy đủ những dấu hiệu của một cơn đột quỵ thông thường, thường được gọi là “cơn đột quỵ nhỏ”. Mặc dù, tỉ lệ hồi phục cao nhưng đây là cảnh báo cho sức khỏe của bạn. 🚨🔍
🔹 Hậu quả sau đột qụy 🏥🌡️
Tuỳ thuộc vào sự thiếu hụt máu lên não như thế nào và điểm ảnh hưởng trên não là ở đâu mà các biến chứng sau đột quỵ sẽ xảy ra khác nhau:
- Tê liệt hoặc yếu cơ: Bệnh nhân có thể bị liệt một phần cơ thể hay khó khăn vận động ở một nửa mặt hoặc một bên cánh tay. Ở lúc này, vật lí trị liệu là phương pháp tốt nhất để giúp người bệnh hồi phục.
- Khó khăn trong phát âm và nuốt: Do sự tác động lên các cơ điều khiển vùng miệng và hầu họng làm bệnh nhân có khó khăn khi nuốt chửng và phát âm. Trong trường hợp trầm trọng hơn, sự rối loạn ngôn ngữ có thể xảy ra, để có thể nghe, nói, đọc, viết đối với bệnh nhân đều khó khăn.
- Mất trí nhớ: Do sự tác động lên não bộ ở vùng lưu trữ thông tin, sau cơn đột quỵ bệnh nhân có thể mất trí nhớ nếu vùng này bị ảnh hưởng.
- Khó kiểm soát cảm xúc: Những người chịu đựng cơn đột quỵ thường khó điều chỉnh cảm xúc của bản thân và có thể dẫn đến tình trạng tâm lý tồi tệ.
- Đau: các cơn đau, tê liệt và một số cảm giác không thoải mái khác có thể xuất hiện ở những phần của cơ thể bị cơn đột quỵ ảnh hưởng. Bệnh nhân còn có thể xuất hiện sự nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ, đặc biệt là cảm giác lạnh, hội chứng này thường xuất hiện sau cơn đột quỵ vài tuần và tăng lên theo thời gian.
🔹 Yếu tố nguy cơ 🧬📈
- Tuổi: Đột quỵ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên người lớn tuổi có nguy cơ cao hơn. Từ 55 tuổi, cứ 10 năm thì nguy cơ đột quỵ lại tăng gấp đôi.
- Giới tính: Phái mạnh có nguy cơ đột quỵ cao hơn phái đẹp.Lịch sử gia đình: Những người có người thân bị đột quỵ thì tỉ lệ xuất hiện đột quỵ cao hơn.
- Thói quen sống: Thói quen sử dụng rượu bia, thuốc lá, thức khuya, sử dụng các chất kích thích,…làm tăng nguy cơ đột quỵ.
- Lịch sử đột quỵ: những người từng bị đột quỵ có nguy cơ đột quỵ lại cao hơn, đặc biệt là vài tháng đầu. Tuy nhiên, nguy cơ này kéo dài trong vòng 5 năm và giảm dần theo thời gian.
- Mắc một số bệnh lí: Tim mạch, đái tháo đường, cao huyết áp,… đây được coi là các bệnh lý cơ bản và làm tăng nguy cơ đột quỵ ở người bệnh.
- Thừa cân béo phì: Quá cân làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lí nên vừa nêu trên, từ đó tăng nguy cơ xuất hiện cơn đột quỵ.
🔹 Cứu trợ ban đầu dành cho người bệnh đột quỵ 🚑🆘
- Điều đầu tiên, nên gọi cấp cứu càng sớm càng tốt.
- Ghi chép thời gian xảy ra cơn đột quỵ.
- Giữ cho người bệnh ở tư thế phù hợp với sức khoẻ hiện tại:
Trong trường hợp bệnh nhân bất tỉnh hoặc lơ mơ: Đặt bệnh nhân nằm nghiêng theo tư thế hồi sức cấp cứu, nhằm tránh tình trạng bị kẹt đường thở do lưỡi tụt làm người bệnh hít vào chất nôn có thể gây ra suy hô hấp.
Trong trường hợp bệnh nhân còn ý thức: Đặt bệnh nhân ở tư thế an toàn và dễ chịu, theo dõi phản ứng của bệnh nhân. Điện thoại cho bác sĩ ngay và sớm chuyển người bệnh đến bệnh viện.
- Không cho bệnh nhân ăn hay uống bất kì thứ gì.
- Đảm bảo kiểm tra liên tục bệnh nhân một cách tỉ mỉ và chặt chẽ.
🔹 Biện pháp ngăn ngừa đột quỵ ⛔🚫
- Lối sống sạch sẽ: Hạn chế việc tiêu thụ các thức uống chứa cồn, chất kích thích, tránh thức đêm và nên ngủ đủ giấc.
- Chế độ ăn uống hợp lý: Tránh tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều cholesterol, dầu mỡ, đồ chiên xào, hãy ăn thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất như: rác thực vật và rau củ quả.
- Đảm bảo áp huyết và cân nặng ở mức tốt
- Tập luyện thể dục, thể thao thường xuyên)