02/12/2022
THIỀN THỞ 4 THÌ
Hòa thượng Thích Thông Bửu có bài thơ như sau để mô tả cách thở này:
"Hít hơi vào chầm chậm
Hơi dưới rốn thật sâu
Giữ hơi lại lâu lâu
Thở hơi ra nhè nhẹ
Ngưng hơi ngoài khe khẽ
Rồi mới hít hơi vào..."
Tập kiên trì sẽ cảm thấy người nhẹ nhàng, thanh thản, an lạc, minh mẫn... rõ rệt. Tập lâu dài thì những tính xấu như nóng nảy, giận hờn, tham lam, si mê... sẽ dần dần biến mất. Từ đó trí tuệ sẽ dần khai mở! Trí tuệ khai mở ít hay nhiều là do tập kiên trì đến đâu.
Cách tập này không phải là tham thiền. Nhưng “thiền” mà không thiền, đó mới thật là thiền!
-------------------------------------
Trường hợp điển hình, là bác sĩ Nguyễn Khắc Viện:
Tốt nghiệp bác sĩ tại Pháp năm 1941. Năm 1942 ông bị lao phổi nặng. Trong thời gian từ 1943 đến 1948 ông phải mổ bảy lần, bị cắt bỏ tám xương sườn, cắt bỏ hoàn toàn lá phổi phải và một phần ba lá phổi trái. Các bác sĩ Pháp tiên lượng ông chỉ sống đượchai năm nữa là cùng.
Trong thời gian nằm chờ chết, ông đã tìm đến phương pháp thở để tự cứu mình. Kết quả là, ông đã sống thêm năm mươi năm nữa và hoạt động rất năng nổ, tích cực, hiệu quả trong nhiều lĩnh vực như Y học, Giáo dục, Triết học... Ông qua đời năm tám mươi lăm tuổi (1997)!
Phương pháp thở của bác sĩ Nguyễn Khắc Viện là sự tổ hợp của khí công, thiền, yogar, dưỡng sinh của Đông phương từ ngàn xưa dưới góc nhìn của sinh lý học hô hấp ở một bác sĩ Tây y. Bài tập được trình bày trong bài vè mười hai câu của ông như sau:
Thót bụng thở ra
Phình bụng hít vào
Hai vai bất động
Chân tay thả lỏng
Ém chậm sâu đều
Tập trung theo dõi
Luồng ra luồng vào
Bình thường qua mũi
Khi gấp qua mồm
Đứng ngồi hay nằm
Ở đâu cũng được
Lúc nào cũng được!
Bài vè trên, bác sĩ Nguyễn Khắc Viện nhấn mạnh đầu tiên đến “thở ra”. Vì nó sẽ tống hết các khí dơ uế tồn đọng ở đáy, và các hốc phổi. Thở ra triệt để có vai trò đặc biệt quan trọng đối với những người bị bệnh suyễn, phổi bị tắc nghẽn mãn tính... Mà không đả động đến ngực như nhiều người vẫn nghĩ (“hai vai bất động”)!
Phương pháp thở bụng không chỉ giúp chữa khỏi một số bệnh về hô hấp, tim mạch, tiêu hóa... mà còn làm cho Tâm được bình an, chống stress, vì vậy nó có ý nghĩa vô cùng to lớn trong đời sống hiện đại ngày nay.
Có thể nói không quá đáng rằng, thở đúng và làm chủ nhịp thở sẽ làm chủ Tâm trí và thân thể mình,là cách giúp ta giải phóng nguồn năng lực dự trữ bên trong để đạt được trạng thái tinh thần tốt nhất, người làm chủ hơi thở là người tỉnh thức!
Hơn thế nữa, ai muốn tác động tích cực đến các trung tâm của cơ thể mình thì đầu tiên phải luyện hơi thở. Thở nhịp nhàng, hòa điệu, êm sâu... một thời gian thì người đó sẽ có kinh nghiệm về sự thay đổi đặc biệt bên trong bản thể mình!
(Trích sách "Hiểu Biết Chính Mình" - Ngô Đức Vượng)
cre: Tiến Sĩ - Lương Y Ngô Đức Vượng
