22/03/2022
💥 Sỏi túi mật, đừng chủ quan #
PHẪU THUẬT CẮT TÚI MẬT NỘI SOI
Phẫu thuật cắt túi mật nội soi là gì?
Phẫu thuật cắt túi mật nội soi là phương pháp được sử dụng phổ biến hiện nay để điều trị sỏi túi mật, polyp túi mật lớn hơn hoặc bằng 10mm và ung thư túi mật không xâm lấn.
Đây là loại phẫu thuật trong đó bác sĩ sẽ đưa dụng cụ nội soi nhỏ qua thành bụng vào ổ bụng cắt bỏ túi mật và lấy ra khỏi cơ thể người bệnh. Túi mật, có hình quả lê, nằm ở mặt dưới thùy gan phải. Chức năng chính của túi mật là dự trữ dịch mật do gan sản xuất, đưa dịch xuống ruột non khi cần để giúp cơ thể tiêu hóa chất béo.
Chỉ định cắt túi mật nội soi khi nào?
Phẫu thuật cắt túi mật nội soi thường được chỉ định để điều trị sỏi túi mật, polyp túi mật lớn hơn hoặc bằng 10mm và ung thư túi mật không xâm lấn. Ngoài ra, bất cứ tình trạng nào ở túi mật gây triệu chứng nghiêm trọng hoặc ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người bệnh cũng đều có thể được cân nhắc điều trị bằng phẫu thuật cắt túi mật nội soi
1. Sỏi túi mật
Một trong những lý do phổ biến nhất trong phẫu thuật cắt túi mật nội soi là điều trị sỏi túi mật có triệu chứng. Sỏi túi mật là những tinh thể rắn được hình thành trong túi mật bởi sự lắng đọng bất thường của các thành phần dịch mật. Chúng có kích thước từ vài milimet đến vài centimet với số lượng từ 1 đến hàng trăm viên.
Sỏi mật túi mật thường không gây triệu chứng, nhưng đôi khi chúng có thể chặn dòng chảy của mật, gây viêm túi mật hoặc tuyến tụy. Lúc này, sỏi mật túi mật có thể khiến người bệnh bị đau bụng đột ngột và dữ dội, buồn nôn, sốt, vàng da… Phẫu thuật nội soi cắt bỏ túi mật là phương pháp điều trị hiệu quả nhất trong hầu hết các trường hợp sỏi mật túi mật có triệu chứng.
Bên cạnh đó, một vài trường hợp sỏi túi mật không triệu chứng cũng có thể được chỉ định phẫu thuật, chẳng hạn như khi sỏi có đường kính trên 2cm, nằm ở những khu vực có nguy cơ cao gây biến chứng cấp tính hoặc nguy cơ gây ung thư túi mật…
2. Polyp túi mật
Polyp túi mật là các sang thương lành tính phát triển trên bề mặt niêm mạc của túi mật. Cắt túi mật nội soi thường được chỉ định để điều trị polyp gây triệu chứng hoặc như một cách để dự phòng, ngăn chúng chuyển thành ác tính. Ung thư túi mật tiến triển có tiên lượng xấu, việc loại bỏ ung thư ở giai đoạn sớm là hy vọng duy nhất để điều trị khỏi và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
3. Ung thư túi mật
Ung thư túi mật xảy ra khi các tế bào ác tính hình thành trong các mô của túi mật. Trong điều trị ung thư túi mật bằng phẫu thuật, ngoài cắt bỏ túi mật, bác sĩ có thể cần cắt bỏ một phần gan xung quanh, đường mật chính và nạo hạch.
Bên cạnh 3 nguyên nhân chính trên, phẫu thuật cắt túi mật nội soi còn được chỉ định trong một số trường hợp khác, ví dụ như phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ có nguy cơ biến chứng sỏi túi mật khi mang thai, với những trường hợp này, phẫu thuật nên được tiến hành trong 3 tháng giữa thai kỳ để đảm bảo an toàn, tránh sinh non và gây dị tật thai nhi...
Cắt túi mật bằng phẫu thuật nội soi
Hầu hết phẫu thuật cắt túi mật được tiến hành qua nội soi. Bác sĩ sẽ rạch một vài đường mổ nhỏ trên bụng người bệnh, dùng ống soi có camera ở đầu để soi vào trong ổ bụng và cắt bỏ túi mật bằng các dụng cụ nội soi chuyên dụng.
Phẫu thuật cắt túi mật nội soi có nhiều ưu điểm so với phương pháp truyền thống. Vết mổ nhỏ hơn, tăng tính thẩm mỹ, người bệnh ít đau, khả năng hồi phục nhanh hơn và ít gặp biến chứng sau mổ. Dù vậy, không phải người bệnh nào cũng phù hợp với phương pháp mổ nội soi. Trong một số trường hợp cần thiết, bác sĩ sẽ chuyển mổ mở để đảm bảo an toàn cho người bệnh.
Quy trình phẫu thuật nội soi cắt túi mật
1. Cần chuẩn bị gì trước khi phẫu thuật?
Trước khi tiến hành phẫu thuật, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh thực hiện một số xét nghiệm, bao gồm:
• Khám tiền mê và thực hiện một số xét nghiệm máu để kiểm tra tình trạng gan, thận, đông máu…
• Siêu âm bụng để kiểm tra sỏi túi mật, polyp túi mật hoặc ung thư túi mật và các tình trạng khác như giãn hoặc tắc ống mật trong và ngoài gan. Nếu có viên sỏi làm tắc ống mật chủ, bác sĩ sẽ đề nghị nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP) hoặc mổ kết hợp để lấy ra.
• Bác sĩ sẽ kê thuốc kháng sinh dự phòng đường tĩnh mạch để giảm nguy cơ nhiễm trùng sau mổ.
• Tắm bằng dung dịch sát trùng Chlorhexidine 4% trước mổ
Bên cạnh đó, bác sĩ sẽ xem xét bệnh sử và các loại thuốc điều trị (nếu có) mà bệnh nhân đang sử dụng. Người bệnh cần khai báo đầy đủ các loại thuốc (kê đơn và không kê đơn) cũng như các chất bổ sung hoặc thực phẩm chức năng đang dùng. Bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh ngưng một vài loại thuốc trước khi mổ.
2. Quá trình phẫu thuật
Người bệnh được gây mê trước khi mổ.
Phẫu thuật viên sẽ rạch một vài vết rạch nhỏ trên bụng bệnh nhân, đưa các dụng cụ phẫu thuật nội soi chuyên dụng vào và tiến hành cắt túi mật. Trong quá trình mổ, nhóm phẫu thuật sẽ duy trì việc bơm carbon dioxide vào ổ bụng để việc quan sát dễ dàng hơn. Thời gian phẫu thuật nội soi có thể kéo dài từ khoảng 20 phút đến khoảng 2 giờ, nó phụ thuộc vào tình trạng bệnh lý cụ thể của túi mật
Trong quá trình mổ nội soi, nếu có vấn đề phát sinh, phẫu thuật viên có thể quyết định chuyển từ mổ nội soi sang mổ mở để đảm bảo an toàn cho người bệnh.
3. Sau khi phẫu thuật và kết quả
Sau khi phẫu thuật, người bệnh sẽ được chuyển đến phòng hồi tỉnh. Tại đây, bệnh nhân được theo dõi sát về tình trạng hô hấp, tim mạch sau mổ. Khi tình trạng ổn định, điều dưỡng sẽ đưa bệnh nhân về phòng bệnh.
Thông thường, sau mổ khoảng 6 – 8 giờ, người bệnh có thể ăn uống trở lại. Bên cạnh đó, bệnh nhân được khuyến cáo vận động đi lại sớm, hít thở sâu để phòng ngừa biến chứng viêm phổi và tắc mạch do cục máu đông sau mổ.
Phẫu thuật nội soi, bệnh nhân thường ít đau hơn, hồi phục nhanh hơn và thời gian nằm viện ngắn hơn. Người bệnh có thể mất khoảng 1 đến 3 tuần sau mổ để có thể quay lại các hoạt động bình thường.
Nếu có các triệu chứng bất thường sau đây, người bệnh cần gọi ngay cho bác sĩ:
• Sốt hoặc lạnh run
• Vết mổ sưng, đỏ
• Buồn nôn, nôn ói
• Đau bụng dữ dội
• Đầy hơi chướng bụng
• Vàng da vàng mắt
• Nước tiểu sậm màu.
Lợi ích và rủi ro của phẫu thuật cắt túi mật nội soi
• Lợi ích sau khi cắt bỏ túi mật
Cắt túi mật nội soi là tiêu chuẩn vàng trong điều trị sỏi túi mật, làm mất các triệu chứng của sỏi mật như đau bụng, sốt, đầy bụng, không tiêu… Đồng thời, đây cũng là phương pháp điều trị triệt căn với các tình trạng polyp túi mật, ung thư túi mật giai đoạn đầu.
• Biến chứng và rủi ro
Phẫu thuật cắt túi mật nội soi được đánh giá là loại phẫu thuật có mức độ an toàn cao. Biến chứng sau mổ rất hiếm gặp. Để giảm thiểu tình trạng biến chứng, người bệnh sẽ được kiểm tra sức khỏe và thực hiện các xét nghiệm cần thiết trước khi làm phẫu thuật.
Những biến chứng và rủi ro có thể gặp khi phẫu thuật cắt túi mật nội soi bao gồm:
• Gặp phải phản ứng dị ứng hoặc tác dụng phụ của thuốc gây mê hoặc các loại thuốc khác trong quá trình phẫu thuật
• Chảy máu
• Nhiễm trùng
• Hình thành các cục máu đông
• Tổn thương ruột, đường mật ngoài gan, rò mật
• Các vấn đề về tim: Chẳng hạn như nhịp tim nhanh, đau tim hoặc suy tim
• Viêm tụy
• Sỏi rơi vào ống mật chủ (sẽ cần tiến hành nội soi mật tụy ngược dòng sau mổ).
Nếu có bất kỳ lo lắng gì về rủi ro hoặc biến chứng sau mổ cắt túi mật nội soi, người bệnh nên trao đổi trực tiếp với bác sĩ.
Chăm sóc người bệnh sau mổ cắt túi mật nội soi
Chế độ ăn uống và sinh hoạt sau mổ có vai trò rất quan trọng trong việc phục hồi sức khỏe của người bệnh sau phẫu thuật. Sau khi cắt túi mật, dịch mật sẽ không còn nơi dự trữ mà đổ trực tiếp xuống tá tràng. Điều này khiến người bệnh dễ bị tiêu chảy, đầy hơi, chướng bụng… Để cơ thể dễ dàng thích nghi với thay đổi sau mổ, tránh tình trạng rối loạn tiêu hóa, người bệnh sau mổ cắt túi mật nên và không nên ăn các loại thực phẩm sau:
1. Sau phẫu thuật cắt túi mật nội soi nên ăn gì?
Những ngày đầu sau mổ, người bệnh nên bắt đầu với thức ăn dạng lỏng, dễ tiêu hóa như cháo, súp… dần dần mới chuyển qua dạng thức ăn đặc. Đồng thời, người bệnh nên uống 1 – 1,5 lít nước mỗi ngày để cơ thể đào thải nhanh chóng lượng thuốc mê còn sót lại trong cơ thể.
Trong những tuần tiếp theo, khi cơ thể ổn định, người bệnh có thể ăn đa dạng thức ăn hơn nhưng vẫn cần theo nguyên tắc ăn từ ít đến nhiều, chia thành nhiều bữa nhỏ để dễ hấp thu. Người bệnh nên chọn các thực phẩm chứa chất béo tốt (chất béo chưa bão hòa) như dầu cá, dầu oliu, dầu thực vật hoặc các loại hạt như hạt óc chó, hạnh nhân… Đồng thời, bệnh nhân nên bổ sung các loại thực phẩm giàu chất xơ như các loại ngũ cốc, đậu nguyên hạt, dâu tây, súp lơ xanh, rau xanh, táo, lê, bắp,…
Đối với sữa và các chế phẩm từ sữa, người bệnh nên ăn sữa chua, sữa ít béo, phô mai ít béo hoặc sữa đậu nành thay vì sữa nguyên chất.
2. Sau khi cắt túi mật nên kiêng gì?
Một số loại thực phẩm có thể gây rối loạn tiêu hóa và ảnh hưởng đến quá trình hồi phục sau mổ. Sau mổ, người bệnh nên hạn chế các loại thực phẩm nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, đồ uống có ga, thực phẩm giàu cholesterol như trứng, sữa, thịt mỡ, nội tạng, đồ uống có chứa cafein, rượu, bia, thuốc lá… Các loại thức ăn này có thể làm người bệnh cảm thấy không thoải mái sau khi ăn và tăng nguy cơ dẫn đến biến chứng.
3. Chế độ sinh hoạt phòng ngừa biến chứng sau mổ
Để phòng tránh biến chứng sau phẫu thuật cắt túi mật nội soi, ngoài chế độ ăn uống hợp lý, người bệnh cần lưu ý những vấn đề sau:
• Vận động nhẹ nhàng, thường xuyên để ngăn ngừa hình thành cục máu đông.
• Không khuân vác vật nặng trong 4 – 6 tuần sau phẫu thuật.
• Thay băng vết thương theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ.
• Mặc quần áo rộng, thoải mái để tránh cọ xát vào vết thương.
• Không nên để vết thương tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, nó có thể làm vết sẹo sẫm màu.
Các câu hỏi thường gặp về phẫu thuật cắt túi mật nội soi
1. Phẫu thuật cắt túi mật nội soi bao lâu thì hồi phục?
Phẫu thuật cắt túi mật nội soi, người bệnh có thể xuất viện sau 1 – 2 ngày nếu ổn định và không có biến chứng gì xảy ra. Quá trình hồi phục hoàn toàn sau phẫu thuật cắt túi mật có thể mất khoảng 4 đến 6 tuần.
2. Chi phí mổ nội soi cắt túi mật
Chi phí cho một ca phẫu thuật cắt túi mật nội soi sẽ tùy thuộc vào nhiều yếu tố, như mức độ hiện đại của máy móc, thiết bị, các loại thuốc được sử dụng và các dịch vụ chăm sóc sức khỏe khác. Người bệnh cần nắm rõ các chi phí cần thanh toán cho cuộc mổ cũng như lựa chọn các cơ sở y tế có uy tín, có áp dụng chi trả bảo hiểm y tế để đảm bảo về chuyên môn và giảm chi phí.
Phẫu thuật cắt túi mật nội soi là loại phẫu thuật có độ an toàn cao và tác dụng lớn trong điều trị các bệnh lý liên quan đến túi mật. Tuy vậy, bất kỳ cuộc mổ nào cũng tiềm ẩn những rủi ro nhất định. Để đảm bảo an toàn, người bệnh nên tìm đến các cơ sở y tế uy tín, chuyên môn cao về ngoại tiêu hóa để được thăm khám, chẩn đoán và thực hiện phẫu thuật.
Khoa phẫu thuật theo yêu cầu bệnh viện trung ương quân đội 108 a. Nơi quy tụ các bác sỹ đầu ngành trong lĩnh vực ngoại tiêu hóa, phẫu thuật nội soi xâm lấn tối thiểu bệnh lý đường tiêu hóa, thực hiện thành công hàng ngàn ca mổ, điều trị khỏi và cải thiện chất lượng cuộc sống cho nhiều bệnh nhân mắc bệnh lý tiêu hóa nguy hiểm.
Hỗ trợ đắc lực cho các bác sỹ không thể không kể đến hệ thống máy móc hiện đại bậc nhất như hệ thống phẫu thuật nội soi 3D/4K ICG Rubina Karl Storz,… Việc chú trọng đầu tư trang thiết bị hiện đại giúp quá trình chẩn đoán chính xác hơn, điều trị hiệu quả hơn, giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục và trở lại cuộc sống thường nhật sớm hơn.
