17/08/2023
TỔNG QUAN VỀ VIÊM DA CƠ ĐỊA (Phần 1)
- Bệnh viêm da cơ địa là một tình trạng da viêm nhiễm đặc trưng bởi các biểu hiện da khô, ngứa và tái phát mãn tính.
- Viêm da cơ địa có thể ảnh hưởng đến tất cả các độ tuổi, nhưng nó thường xuất hiện nhiều nhất ở những năm đầu đời (từ 1-5 tuổi) và ảnh hưởng đến 10% đến 20% trẻ em trên toàn thế giới.
- Những người hay bị dị ứng thực phẩm cũng có nguy cơ cao mắc phải căn bệnh này.
1. Triệu chứng viêm da cơ địa cơ bản:
- Xuất hiện ngứa kèm theo thương tổn trên da, dày lên và sần sùi, khi da bị những vết xước hoặc nứt do gãi vi khuẩn sẽ dễ xâm nhập vào da gây viêm nhiễm.
- Càng giác ngứa ngáy khó chịu tăng lên khi về đêm hoặc khi thời tiết hanh khô, lạnh…
- Khi khởi phát bệnh chỉ có xuất hiện vài nốt mụn sẩn đỏ, vùng da đỏ lên gây ngứa, không có vảy da, bệnh nhân có cảm giác ngứa và nóng.
- Bệnh tiến triển nặng sẽ gây phù nề, các nốt mụn chảy dịch, da đóng vảy. Nếu bệnh nhân gãi nhiều các nốt mụn sẽ bị vỡ dịch bên trong ra lây lan đến các vùng da khác.
- Bệnh nhân mắc viêm da cơ địa còn kèm theo các triệu chứng như viêm họng, hen, chán ăn, sốt nhẹ, viêm mũi dị ứng, cơ thể mệt mỏi, viêm kết mạc mắt.
2. Nhận biết các triệu chứng của viêm da cơ địa theo từng giai đoạn
- Giai đoạn bán cấp: da chỉ bị ửng đỏ, không bị phù nề, hơi ngứa, không tiết dịch.
- Giai đoạn cấp tính: vùng da đỏ không ranh giới rõ ràng kèm theo các nốt ban đỏ hình tròn, không có vảy da, da không b**g tróc. Vùng da xung quanh có dấu hiệu phù nề , các nốt mụn nước bị chảy dịch. Các vết xước do gãi sẽ hình thành vết, làn da sần sùi hình thành vảy tiết vàng . Ở giai đoạn này bệnh thường xuất hiện ở vị trí các khớp chi, bàn tay…
- Giai đoạn mạn tính: Xuất hiện vùng da bị viêm cơ địa rõ ràng, xuất hiện các vết nứt đau, da trở nên bị thâm và dày, sưng nề, đóng vảy tiết, chảy mủ vàng. Triệu chứng viêm da cơ địa này thường xuất hiện ở các nếp gấp, lòng bàn tay, ngón tay, bàn chân, cổ, gáy… Trường hợp nặng có thể thể lây lan da toàn thân.
- Giai đoạn tiến triển: bị bệnh từ khi còn nhỏ nhưng kéo dài vài tháng, vài năm hoặc đến tuổi thiếu niên do không điều trị. Thông thường đến tuổi thiếu niên bệnh sẽ khỏi (chiếm 50%) Nhiều trường hợp bệnh kéo dài đến khi trưởng thành phải chung sống cùng bệnh kèm theo các bệnh lý như dị ứng, hen…
3. Triệu chứng bệnh viêm da cơ địa theo từng độ tuổi
- Trẻ nhỏ: Các tổn thương, sẩn mụn, mụn nước thường xuất hiện ở các vị trí như là mặt, mặt duỗi các chi, da đầu…
- Ở trẻ trong giai đoạn tiểu học: Các tổn thương xuất hiện ở các vị trí nếp gấp các chi.
- Người lớn: Đa số các tổn thương xuất hiện ở bàn tay.
4. Tỉ lệ mắc bệnh
- Bệnh viêm da cơ địa chiếm 30% trên tổng số các căn bệnh ngoài da.
- Từ 2 →8 tuổi : chiếm tỉ lệ 95%
- Tuổi Thiếu niên: Chiếm tỉ lệ 10 %
- Tỉ lệ nam mắc viêm da cơ địa nhiều hơn nữ.
- Tỉ lệ di truyền khi bị viêm da địa khi có bố hoặc mẹ bị bệnh là 60%, nếu cả 2 người cùng bị thì tỉ lệ di truyền sang cho con là 80 %.
5. Nguyên nhân gây bệnh:
- viêm da cơ địa có thể do yếu tố di truyền, gia đình.
- xuất hiện ở những người có bệnh tự miễn hay dị ứng khác như hen phế quản, viêm mũi dị ứng.
- tiếp xúc hóa chất (sơn, nhựa,..), phấn hoa, bọ nhà, khói,..;
- tiếp xúc với các yếu tố gây dị ứng (mặc quần áo dày hoặc quá bó sát, tắm nước quá nóng, ngồi quá gần lò sưởi…);
- dị ứng một số loại xà phòng, nước hoa, lông động vật;
- do thay đổi thời tiết bất thường (từ nóng sang lạnh hoặc từ lạnh sang nóng đột ngột, thời tiết quá khô, nhiều gió hay quá lạnh…);
- bị nhiễm virus hoặc một số bệnh nhiễm khuẩn;
6. Biến chứng của viêm da cơ địa
- Hen suyễn và dị ứng phấn hoa: một số nghiên cứu cho thấy, đa phần trẻ bị viêm da cơ địa cũng mắc hen suyễn và dị ứng phấn hoa.
- Ngứa mãn tính và b**g tróc da: việc gãi nhiều các vùng da ngứa làm da dày và cứng lên, thậm chí chảy máu, nhiễm trùng da, có thể gây nhiễm khuẩn huyết.
- Viêm da tiếp xúc kích ứng: thường gặp ở những người hay phải tiếp xúc với hóa chất như xà phòng, nước tẩy rửa mạnh hay các chất diệt khuẩn,…
- Các vấn đề liên quan đến giấc ngủ: việc ngứa và gãi liên tục ảnh hưởng rất nhiều đến giấc ngủ của người bệnh (rối loạn giấc ngủ, thay đổi hoạt động, dễ kích ứng, tự kỷ…).
7. Cách chăm sóc da và phòng tránh bệnh viêm da cơ địa
- Đeo găng tay khi tiếp xúc với hóa chất như nước rửa chén, xà bông giặt đồ.
- Ngâm rửa tay bằng nước muối pha loãng để làm sạch tay rồi lau khô bằng khăn mềm.
- thoa kem làm mềm da, kem dưỡng ẩm nhất là khi thời tiết khô lạnh.
- Vệ sinh tay da bằng các loại xà phòng có độ pH trung tính. Nên cắt móng tay để đề phòng trường hợp gãi nhiều làm trầy xước da.
- Mặc quần áo thoáng mát, thấm hút mồ hôi, không nên mặc quần áo len, lông tua, quần áo bó sát vào da vì dễ khiến da bị kích ứng thêm
- Giữ nhà cửa sạch sẽ, thường xuyên giặt giũ chăn, ga, gối nệm phơi ngoài ánh nắng mặt trời để rệp cũng như các vi khuẩn khác không có trỗ trú ngụ.
- Tắm rửa, gội đầu sạch sẽ, để tránh da bị kích ứng người bệnh có thể tắm hoặc giã nát các loại lá khế, lá lốt ra đắp trực tiếp lên vùng tổn thương.
- Ở trẻ em nếu nguyên nhân lúc đầu gây bệnh là do dị ứng với trứng, sữa, cá, bột mì, đậu tương… thì không nên cho bé ăn lại những loại thức ăn này.
- Ở người lớn nếu có hệ miễn dịch yếu thì cũng không nên ăn tôm, cua, ốc, cá biển, thịt bò, các chất kích thích, dầu mỡ động vật.
- Muốn phòng bệnh quay trở lại cho cả người lớn và trẻ em chính là ăn nhiều rau xanh. Rau củ quả màu đỏ như cà rốt, bí đỏ, củ rền…
- Hàng ngày khi vệ sinh cơ thể nên tắm nước mát hoặc nước ấm chứ không nên tắm bằng nước nóng vì dễ làm khô da.
- tránh ngâm tay và chân quá lâu trong nước
- Hàng ngày nên uống nhiều nước lọc, tốt nhất là 2 lít nước mỗi ngày.
