07/03/2025
HÀN & TRỤC HÀN
Hai từ này xuất hiện rất nhiều trên mạng ngày nay. Điều đó cho thấy nhiều người bị hàn và có nhiều dịch vụ để đáp ứng nhu cầu, từ các bài viết hướng dẫn đến phương pháp trị liệu và sản phẩm. Ở góc độ chuyên môn thì thấy mọi người vẫn mơ hồ lắm. Mặc dù đã có nhiều người viết nhưng có viết nữa vẫn chưa đủ để làm rõ.
Có nhiều người nghĩ mình bị hàn khi cảm thấy đau nhức mỏi, tay chân lạnh, đại tiện lỏng nát, sợ gió sợ lạnh. Đúng là bị hàn thật. Và mọi người tìm cách trục hàn như xông, đánh gừng, ngâm chân, uống gừng, cạo gió, giác hơi ... Đi cạo gió giác hơi thấy đen sì, nghĩ hàn nặng lắm đây. Cũng không sai. Nhưng vde không đơn giản vậy. Làm vậy thì "lợi thì có lợi nhưng răng chẳng còn". Mọi người nghĩ hàn đơn giản quá, trục ra là được và không mất gì cả, trục là trục đúng cái mình cần trục luôn chứ ko mất mát nhầm lẫn gì. Nên hầu hết mọi ng không có sự đa nghi, phản biện về việc mình làm.
Để trục được hàn hay thải được hàn thì phải biết hàn ở đâu, hàn chỗ nào, tính chất như nào chứ cứ trục tù mù đại khái thì thua. Rồi lại phải xem lợi hại, được mất là gì khi áp dụng. Có nhiều video quay mọi người giác hơi ngay trên bãi biển, thế thì "răng chả còn thật" vì ko nhận thức được hàn nhiễm như nào và tác hại khi giác hơi ngoài biển. Hàn thì có ở da thịt, xương khớp, hàn ở tỳ vị hay ở thận, mỗi nơi mỗi khác, có khi trong người vừa có chỗ hàn vừa có chỗ nhiệt thì áp dụng có được không, vị nhiệt nhưng tỳ thận hàn thì uống gừng được không? Trục thì trục bao lâu, thường xuyên áp dụng & lâu dài được không? Đó là những câu hỏi bạn cần hỏi. Đây là những hiểu biết cơ bản mà tôi nghĩ ai cũng cần phải biết vì ngày nay đến 80% con người bị hàn hay các vde với hàn.
Trước hết cần phân loại hàn. Thường xét theo nguyên nhân gây bệnh thì có Ngoại Hàn & Nội Hàn, phân theo vị trí cũng có Ngoại Hàn & Nội Hàn.
Theo nguyên nhân, ngoại hàn là các yếu tố bên ngoài xâm nhập vào người làm cho cơ thể nhiễm hàn hay hàn ngưng trệ trong cơ thể. Đó là tà khí (phong hàn thử thấp táo hoả) mà ở đây là hàn và phong hàn qua da lông mà nhiễm vào cơ thể. Ngoại hàn là do tà khí ban đầu mới nhiễm thì ở bên ngoài nhưng nếu không giải thì sẽ đi sâu vào trong ảnh hưởng đến bên trong, làm suy yếu tạng phủ, từ đó mà gây ra nội hàn. Nội hàn là chỉ bên trong tạng phủ, sự suy yếu hay hoạt động không tốt của tạng phủ mà gây ra nội hàn, do thức ăn không được tiêu hoá tốt hoặc ăn uống những đồ hàn lạnh mà sinh ra nội hàn.
Theo vị trí thì Ngoại Hàn là bên ngoài biểu, ngoài da thịt, hàn này có nguyên nhân là tà khí mới nhiễm. Nội hàn là bên trong lý, trong lục phủ ngũ tạng như kinh mạch, huyết, can tỳ vị phế thận tâm hay xương cốt.
Nói chung ngoại sẽ thành nội và nội sẽ ảnh hưởng đến ngoại. Phong hàng tà khí mới nhiễm bên ngoài không chữa sẽ làm khí huyết, phủ tạng suy kém, khi suy kém tạng phủ sẽ hoạt động không tốt và khi ăn uống vào từ đó gây ra hàn. Khi phủ tạng khí huyết suy kém thì dương khí, vệ khí không đủ mạnh để bảo vệ cơ thể nên dễ nhiễm tà khí (bị ngoại hàn). Và khi bị ngoại hàn lâu sẽ làm suy yếu phủ tạng ... một vòng xoắn ốc đi xuống. Rất nhiều người đã đi xuống như thế.
Ban đầu, cơ thể sinh ra khỏe mạnh, có 2 nguyên nhân dẫn đến cơ thể yếu đi hay bị hàn, một là nhiễm phong hàn tà khí bên ngoài, hai là ăn các thức hàn lạnh làm hại tỳ thận. Cả 2 thứ bên trong và bên ngoài sẽ ảnh hưởng lẫn nhau. Thường bây giờ mọi người bị cả 2, hàn cả bên trong bên ngoài, hàn cả do nhiễm tà khí và ăn đồ hàn lạnh.
Với mỗi loại nguyên nhân hay vị trí sẽ có cách chữa khác nhau. Hàn bên ngoài biểu do tà khí thì dùng phương pháp phát hãn như xông, đánh cảm, cạo gió, xông và uống bài giải cảm. Về hàn do ngoại tà (phong hàn) thì cần kết hợp cả bên ngoài (đánh cảm, cạo gió, xông, ngâm chân) và bên trong (uống giải cảm) thì mới hiệu quả. Tất nhiên chữa thì không thể giải hết 100% tà khí, phần còn lại khí huyết hay nhiệt sẽ phải đẩy ra và tự chứa lành. Nhưng khi có sự hỗ trợ của các pp giải cảm thì cơ thể đỡ tốn sức, đỡ hại hơn rất nhiều. Những ng thuận tự nhiên mà cứ để cơ thể chiến đấu mà không hỗ trợ là sai lầm.
Dấu hiệu hàn bên ngoài hay cơ thể bị nhiễm hàn là đau mỏi vai gáy cấp, tay chân nhức mỏi cấp, ngạt mũi, sụt xịt ... nói chung là dấu hiệu của cảm cúm. Đọc thêm các bài trong app.
Hàn bên trong phủ tạng là do phủ tạng suy yếu thì phải ôn bổ để làm cho khoẻ lên, hàn là do yếu. Cần phải xem chỗ nào bị hàn hay phủ tạng nào kém thì chữa chỗ đó và mỗi chỗ sẽ có thuốc riêng. Hàn ở thận khác hàn ở tỳ hay ở vị. Và cần phải cân đối hài hoà giữa các tạng, ko phải bổ cái này mà lại hại cái kia.
Tỳ có hàn
Tỳ bị hàn, khí cơ bất túc dẫn đến tiêu hóa kém. Người bệnh dễ tiêu chảy, tay chân uể oải, ăn uống không tiêu, phân loãng. Ban đêm ngủ dễ chảy nước miếng
Vị có hàn
Khả năng tiêu hóa ảnh hưởng, trào ngược, ợ hơi, đầy bụng.
Gan có hàn
Hàn nhập can mạch, khí huyết không thông, dẫn đến đau bụng, nhức khớp, nhất là khi trời lạnh. Người bệnh có thể trở nên nhút nhát, móng tay lõm, yếu ớt. Trường hợp nặng, can khí suy kiệt dẫn đến dương khí không đủ, gây liệt dương.
Phổi có hàn
Phế bị hàn, phế khí không thông, chức năng tuyên giáng ảnh hưởng dẫn đến ho. Người bệnh khó đi đại tiện, nước mũi trong, đờm nhiều, cơ thể mỏi mệt, mất sinh lực.
Tim có hàn
Hàn tà nhập tâm, gây tổn thương dương khí của tâm. Người bệnh thường đau tức ngực, khó thở, môi tím tái, mồ hôi lạnh toát, dễ hồi hộp, lo âu.
Thận có hàn
Hàn nhập thận khiến dương khí không đủ để ôn dưỡng cơ thể. Người bệnh có biểu hiện đau lưng, lạnh vùng thắt lưng, tay chân lạnh, tiểu đêm nhiều lần, ham muốn suy giảm, thậm chí xuất hiện phù nề.
Nói chung hàn là trạng thái nguy hiểm, vạn bệnh bắt đầu từ hàn, thập bệnh cửu hàn (Mười phần bệnh thì chín phần do hàn). Ung thư, u kết đột quỵ cũng do hàn. Khi hàn thì mọi thư ứ đọng ngưng tụ.
Nói về hàn nói chung, tiêu chí chung trong vấn đề này hay mốc để căn cứ mà hành xử, chữa trị là Khí Huyết. Chung quy, thấy lạnh hay các vde về hàn là do khí huyết không đủ, khí huyết suy mới bị. Người hay bị cảm, tay chân lạnh, sợ lạnh ... là do khí huyết suy. Một pp chữa hàn hay trục hàn nào đó mà ko quan tâm đến khí huyết là sai lầm, vd uống gừng hoặc đánh gừng, xông quá nhiều gây tán khí huyết thì là hại. Không thể nào trục hết hàn hay hết cảm giác hàn nếu khí huyết hư nhược, nơi đâu thiếu khí huyết nơi đó có hàn.
Chủ đề này còn dài, phần sau nói về những sai lầm mọi người thường mắc.
Bí Mật Thực Dưỡng
