14/08/2025
CÁC MỨC ĐỘ SÂU RĂNG Ở TRẺ 1 - 6 TUỔI & PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ
Sâu răng là một bệnh lý phổ biến ở trẻ nhỏ, có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của răng vĩnh viễn, chức năng nhai và khả năng phát âm. Quá trình sâu răng diễn ra do vi khuẩn lên men carbohydrate từ thực phẩm, tạo ra axit gây hủy khoáng men răng. Dưới đây là ba mức độ sâu răng thường gặp và phương pháp điều trị khoa học.
🟢 GIAI ĐOẠN 1: SÂU MEN (SÂU RĂNG KHỞI PHÁT)
📌 Nguyên nhân:
Sự tích tụ của mảng bám vi khuẩn do vệ sinh răng miệng không đúng cách.
Tiếp xúc thường xuyên với đường từ sữa công thức, nước trái cây, bánh kẹo mà không có biện pháp làm sạch răng kịp thời.
Thiếu fluoride, làm giảm khả năng tái khoáng của men răng.
⚡ Dấu hiệu lâm sàng:
✔️ Xuất hiện đốm trắng đục (white spot lesions) trên bề mặt răng cửa hoặc răng hàm, do mất khoáng men răng, hơi thở có mùi hôi khó chịu do vi khuẩn bắt đầu tích tụ.
✔️ Bé chưa có cảm giác đau hoặc ê buốt, tình trạng chỉ phát hiện khi kiểm tra kỹ.
🛠 Phương pháp điều trị:
✅ Liệu pháp fluoride:
Sử dụng kem đánh răng chứa 1000 - 1000 ppm fluoride theo khuyến cáo của Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (ADA).
Thoa fluoride tại nha khoa để tái khoáng men răng, giúp đảo ngược tổn thương sớm.
✅ Vệ sinh răng miệng đúng cách:
Bé 1 - 2 tuổi: Dùng kem đánh răng bằng hạt gạo, chải răng ít nhất 2 lần/ngày.
Bé 3 - 6 tuổi: Dùng lượng kem đánh răng bằng hạt đậu, khuyến khích tự đánh răng dưới sự hướng dẫn của phụ huynh.
✅ Điều chỉnh chế độ ăn uống:
Hạn chế tiêu thụ đường, đặc biệt là sữa đêm, nước ép trái cây có đường, bánh kẹo dính.
Khuyến khích uống nước lọc sau mỗi bữa ăn để giảm axit bám trên răng.
🟠 GIAI ĐOẠN 2: SÂU NGÀ (SÂU RĂNG TRUNG BÌNH)
📌 Nguyên nhân:
Quá trình hủy khoáng tiếp tục diễn ra, men răng bị phá vỡ, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào lớp ngà răng.
Thói quen ăn uống không hợp lý, đặc biệt là tiếp xúc đường thường xuyên và vệ sinh răng miệng kém.
⚡ Dấu hiệu lâm sàng:
✔️ Hình thành lỗ sâu màu nâu hoặc đen, có thể quan sát bằng mắt thường.
✔️ Bé có biểu hiện đau nhẹ hoặc ê buốt thoáng qua khi ăn thực phẩm ngọt, nóng hoặc lạnh.
✔️ Nếu không điều trị, lỗ sâu sẽ tiếp tục lan rộng, làm suy yếu cấu trúc răng.
🛠 Phương pháp điều trị:
✅ Hàn/trám răng:
Nha sĩ loại bỏ mô răng sâu và trám răng bằng vật liệu composite hoặc glass ionomer cement (GIC) để ngăn ngừa vi khuẩn tiến sâu hơn.
✅ Duy trì vệ sinh răng miệng khoa học:
Đánh răng bằng kem chứa fluoride 2 lần/ngày.
Súc miệng bằng nước muối sinh lý để giảm số lượng vi khuẩn có hại.
✅ Hạn chế thực phẩm gây hại:
Giảm tiêu thụ bánh kẹo dính, nước ngọt có gas, đặc biệt là trước khi đi ngủ.
⛔ Lưu ý:
Không tự ý dùng thuốc giảm đau khi chưa có chỉ định của nha sĩ.
Nếu bé đau răng kéo dài hoặc nhạy cảm nặng, cần thăm khám nha khoa sớm.
🔴 GIAI ĐOẠN 3: VIÊM TỦY - ÁP-XE RĂNG (SÂU RĂNG NẶNG)
📌 Nguyên nhân:
Vi khuẩn tiếp tục xâm nhập vào tủy răng, gây viêm hoặc hoại tử tủy.
Nhiễm trùng lan rộng, hình thành áp-xe răng (mưng mủ), gây sưng viêm nghiêm trọng.
⚡ Dấu hiệu lâm sàng:
✔️ Lỗ sâu lớn, có thể gây vỡ mẻ thân răng.
✔️ Bé đau nhức dữ dội, đặc biệt vào ban đêm.
✔️ Sưng nướu, chảy mủ quanh răng, hơi thở có mùi hôi.
✔️ Trong một số trường hợp nặng, bé có thể bị sốt do nhiễm trùng toàn thân.
🛠 Phương pháp điều trị:
✅ Điều trị tủy răng (pulp therapy):
Nếu tủy bị viêm nhưng chưa hoại tử hoàn toàn, bác sĩ sẽ làm sạch và hàn tủy để bảo tồn răng.
✅ Nhổ răng nếu cần:
Nếu răng bị tổn thương nghiêm trọng, không thể bảo tồn, bác sĩ có thể chỉ định nhổ để ngăn ngừa biến chứng.
✅ Dùng thuốc hỗ trợ:
Trong trường hợp có nhiễm trùng, bác sĩ có thể kê đơn kháng sinh và thuốc giảm đau.
✅ Chườm lạnh vùng sưng:
Hỗ trợ giảm đau tạm thời trước khi đến nha sĩ.
⛔ Cảnh báo:
Nếu bé sốt cao, sưng mặt, đau không kiểm soát được, cần đưa đi cấp cứu ngay để tránh biến chứng viêm mô tế bào hoặc nhiễm trùng huyết.
🦷 PHÒNG NGỪA SÂU RĂNG HIỆU QUẢ Ở TRẺ NHỎ
🔹 Chải răng đúng cách: 2 lần/ngày với kem chứa fluoride.
🔹 Giảm tiêu thụ đường: Hạn chế sữa đêm, nước ép trái cây, bánh kẹo dính.
🔹 Không cho bé ngậm sữa khi ngủ, vì đường trong sữa tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
🔹 Khám nha khoa định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện và điều trị sớm.