29/09/2025
[RỐI LOẠN LO ÂU XÃ HỘI]
__________________
📚 Album này tập hợp lại những bài viết của CLB Tâm lý USTH La Lisière Club – nơi các bạn sinh viên tìm hiểu về khoa học tâm trí.
Album này không thuộc về USTHappy, mà là dấu ấn riêng của CLB do sinh viên sáng lập và vận hành.
__________________
Từ xưa, chứng rối loạn lo âu xã hội (SAD) đã được xem là một trong những rối loạn lo âu phổ biến, với khoảng 7% dân số toàn cầu mỗi năm gặp phải tình trạng này. Vậy SAD là gì? Liệu khi mắc bệnh thì chúng ta sẽ có những biểu hiện gì ta? Nếu các bạn cũng đang có chung những câu hỏi như vậy thì hãy cùng “cú tím” tìm hiểu về SAD qua bài viết này nha.
Theo DSM-5, Rối loạn lo âu xã hội hay còn gọi là Social Anxiety Disorder - SAD được định nghĩa là nỗi sợ hãi hoặc lo âu dai dẳng, quá mức khi phải đối diện với một hoặc nhiều tình huống xã hội có nguy cơ bị đánh giá, bị quan sát hoặc bị phán xét. Nỗi sợ này thường kéo dài ít nhất 6 tháng, vượt quá mức nguy cơ thực tế và dẫn đến suy giảm đáng kể khả năng học tập, làm việc hay duy trì mối quan hệ.
Nguyên nhân hình thành SAD được bắt nguồn từ cả 2 yếu tố sinh học lẫn tâm lý - xã hội. Ở khía cạnh sinh học, nghiên cứu chỉ ra vai trò của yếu tố di truyền và sự bất thường trong hoạt động của hạch hạnh nhân – vùng não liên quan đến xử lý cảm xúc sợ hãi. Trong khi đó, về mặt tâm lý – xã hội thì những đứa trẻ từng trải qua sang chấn xã hội, lớn lên trong môi trường gia đình quá khắt khe hoặc thường xuyên bị phê phán, đánh giá tiêu cực sẽ có nguy cơ cao phát triển rối loạn lo âu xã hội.
Vậy làm thế nào để chúng ta biết được bản thân đang mắc SAD nhỉ? Bên cạnh những dấu hiệu theo DSM-5 thì người mắc bệnh này cũng sẽ có những biểu hiện rõ rệt về mặt thể chất lẫn tinh thần. Về mặt thể chất, họ thường sẽ dễ đỏ mặt, đổ mồ hôi, run rẩy, tim đập nhanh hoặc thậm chí là buồn nôn khi phải tham gia hoạt động xã hội. Những biểu hiện đó có lẽ bắt nguồn từ việc họ luôn có trong mình một nỗi sợ hãi rằng bản thân sẽ bị đánh giá hay trở thành tâm điểm chú ý. Từ những nỗi lo như vậy mà khi giao tiếp, họ sẽ thường có xu hướng tránh né việc giao tiếp bằng mắt, luôn giữ tư thế cứng nhắc và nói chuyện rất nhỏ, hoặc thậm chí là né tránh hoàn toàn những tình huống đông người.
Hiện nay, chứng bệnh này đã có thể được điều trị theo Liệu pháp nhận thức - hành vi (Cognitive Behavioral Therapy). Đây là một liệu pháp tâm lý tối ưu, giúp người bệnh nhận diện, điều chỉnh suy nghĩ tiêu cực, và rèn luyện kỹ năng xã hội để có thể đối diện dần với các tình huống gây lo âu. Bên cạnh đó, khi chúng ta đi khám để chữa trị bằng liệu pháp dược lý, bác sĩ cũng có thể chỉ định thuốc hỗ trợ để làm giảm bớt các triệu chứng lo âu của người bệnh.
Vậy nếu chúng ta không đủ điều kiện để chữa trị theo các liệu pháp trên thì sao? Câu trả lời là chúng ta hoàn toàn có thể tìm sự hỗ trợ từ những người thân của mình như gia đình, bạn bè. Còn nếu bạn vẫn còn ngần ngại không dám chia sẻ với họ thì cũng đừng quên rằng chúng mình - La Lisière vẫn luôn ở đây sẵn sàng lắng nghe bạn và đồng hành cùng bạn trên hành trình chữa lành này nhé.
Nguồn tham khảo:
✏️Brook, C. A., & Schmidt, L. A. (2008). Social anxiety disorder: a review of environmental risk factors. Neuropsychiatric Disease and Treatment, 4(1), 123-143.
✏️Association, A. P. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) (5th ed.). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing.
✏️Brühl, M., Delsignore, T., & Weidt, F. (2021). Neurobiology of social anxiety disorder. Current Psychiatry Reports, 23(6), 45-52.
✏️Spence, E., & Rapee, R. (2022). Childhood risk factors for social anxiety disorder. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 63(9), 1024–1036.
✏️Altai, T., Chaudhry, Q., & Moukaddam, N. (2023). Social anxiety disorder: An underappreciated entity. Psychiatric Times.
✏️Baldwin, P., & Stein, J. (2022). Pharmacotherapy for social anxiety disorder: an updated review. The Lancet Psychiatry, 9(3), 235-247.