31/10/2025
Thoái Hóa Cột Sống Thắt Lưng – Căn Bệnh Của Mọi Lứa Tuổi Và Hướng Điều Trị Không Dùng Thuốc
1. Khi đau lưng không còn là chuyện “đau mỏi bình thường”
Ngày nay, số lượng bệnh nhân đến khám vì đau vùng thắt lưng ngày càng nhiều, và điều đáng nói là họ không còn là người già.
Từ nhân viên văn phòng, tài xế, giáo viên, cho đến người trẻ làm việc tự do – tất cả đều có thể gặp tình trạng thoái hóa cột sống thắt lưng sớm.
Có bệnh nhân mới 28 tuổi, thường xuyên đau thắt lưng âm ỉ, tê lan xuống mông và chân. Chụp MRI cho thấy đĩa đệm L4–L5 đã thoái hóa, vòng sợi rách nhẹ – điều mà trước đây thường chỉ thấy ở người trên 50 tuổi.
Nguyên nhân chính đến từ lối sống tĩnh tại, ngồi nhiều, sai tư thế, stress kéo dài và thiếu vận động, khiến cột sống phải chịu áp lực sai lệch trong thời gian dài.
2. Cột sống thắt lưng – “trục chịu lực” của cơ thể
Vùng thắt lưng gồm 5 đốt sống (L1–L5) nối giữa khung chậu và lồng ngực. Đây là khu vực chịu tải trọng lớn nhất của cơ thể: mỗi khi chúng ta ngồi, cúi, mang vật nặng, hay thậm chí chỉ đơn giản là đứng, lực dồn lên đĩa đệm thắt lưng có thể gấp 3–5 lần trọng lượng cơ thể.
Cấu trúc đĩa đệm – “bộ giảm xóc sinh học” – gồm nhân nhầy (ở giữa) và vòng sợi (bên ngoài). Khi ta ngồi lâu, cúi gập lưng hoặc bê vật sai tư thế, áp lực dồn ra phía sau làm nhân nhầy bị đẩy lệch, vòng sợi bị rách và quá trình thoái hóa bắt đầu.
Cơ thể phản ứng lại bằng cách co cứng cơ cạnh sống, dày dây chằng và hình thành g*i xương để “cố định” khu vực tổn thương. Nhưng chính sự co cứng và thoái hóa đó lại gây đau, hạn chế vận động, thậm chí chèn ép thần kinh tọa.
3. Triệu chứng điển hình của thoái hóa cột sống thắt lưng
• Đau âm ỉ hoặc nhức mỏi vùng thắt lưng, nhất là sau khi ngồi lâu, đứng lâu hoặc mang vật nặng.
• Cứng lưng buổi sáng, phải xoay nghiêng vài phút mới đứng thẳng được.
• Đau lan xuống mông, mặt sau đùi hoặc bắp chân – dấu hiệu có thể liên quan đến chèn ép rễ thần kinh tọa.
• Một số người có cảm giác tê râm ran, yếu chân, đi lại khó khăn.
• Khi thoái hóa nặng, có thể cong vẹo nhẹ cột sống hoặc thay đổi dáng đi.
4. Vì sao thuốc chỉ là giải pháp tạm thời
Nhiều bệnh nhân sau khi đã uống thuốc giảm đau, kháng viêm, thậm chí tiêm giảm đau nhiều lần nhưng vẫn tái phát liên tục.
Lý do là bởi thuốc chỉ làm giảm tín hiệu đau, chứ không giải quyết sai lệch cơ học – nguyên nhân gốc gây ra thoái hóa.
Nếu đốt sống bị lệch nhẹ, cơ mất cân bằng, dây chằng co rút – thì dù có giảm đau, vùng tổn thương vẫn chịu áp lực bất thường, và tình trạng sẽ quay lại sau một thời gian ngắn.
Vì vậy, muốn điều trị hiệu quả và bền vững, phải phục hồi cơ học và thần kinh của cột sống – đây chính là nguyên tắc của liệu pháp tác động cơ học không dùng thuốc.
5. Phương pháp điều trị không dùng thuốc – phục hồi tự nhiên cho cột sống
5.1. Nắn chỉnh cột sống (Chiropractic/Manual Therapy)
Đây là phương pháp điều trị chuyên sâu bằng tay, nhằm điều chỉnh sai lệch nhẹ của các đốt sống (subluxation) – nguyên nhân làm chèn ép thần kinh và gây đau.
Bác sĩ sẽ dùng lực chính xác, nhẹ nhàng để tác động lên vị trí lệch, giúp:
• Giải phóng chèn ép lên dây thần kinh tọa và rễ thần kinh L4–L5, L5–S1.
• Khôi phục chuyển động linh hoạt của khớp cột sống.
• Giảm co cứng cơ và cải thiện tuần hoàn tại chỗ.
Sau điều chỉnh, nhiều bệnh nhân cảm thấy nhẹ lưng, giảm đau rõ rệt, dáng đi thẳng hơn và vận động linh hoạt hơn.
5.2. Giải phóng mô mềm – cân cơ – kéo giãn cơ học
Trước khi nắn chỉnh, vùng cơ cạnh sống, cơ mông, cơ gân kheo thường bị co cứng và mất đàn hồi.
Thông qua kỹ thuật giãn cơ (Muscle Energy Technique), xoa bóp sâu, trigger point, myofascial release, bác sĩ giúp:
• Làm mềm và kéo giãn các dải cơ bị co thắt.
• Tăng lưu thông máu, giảm viêm, giảm chèn ép.
• Giúp cơ thể sẵn sàng cho quá trình điều chỉnh khớp.
Cân bằng cơ là nền tảng để duy trì hiệu quả sau trị liệu.
5.3. Kéo giãn cột sống (Spinal Decompression)
Kỹ thuật kéo giãn thắt lưng bằng tay hoặc bằng máy chuyên dụng giúp tạo áp suất âm trong đĩa đệm, nhờ đó nhân nhầy có thể dịch chuyển về vị trí trung tâm, giảm áp lực lên rễ thần kinh.
Phương pháp này đặc biệt hữu ích trong thoái hóa kèm lồi/thoát vị đĩa đệm nhẹ – trung bình, giúp:
• Giảm đau thần kinh tọa.
• Tăng khoảng cách giữa các đốt sống.
• Tăng khả năng nuôi dưỡng đĩa đệm.
5.4. Vận động trị liệu và chỉnh dáng
Điều trị không dừng lại ở việc giảm đau. Sau khi đã phục hồi vận động, bệnh nhân cần được hướng dẫn tập luyện đặc hiệu để duy trì kết quả:
• Tăng sức mạnh cơ core (cơ bụng – lưng sâu): các bài tập như plank, bird-dog, bridge giúp ổn định cột sống.
• Kéo giãn cơ mông và gân kheo: giảm lực kéo ngược lên cột sống thắt lưng.
• Chỉnh sửa tư thế sinh hoạt: ngồi thẳng lưng, màn hình ngang tầm mắt, đứng dậy vận động mỗi 45–60 phút.
Nhờ đó, cơ thể sẽ học lại “thói quen vận động đúng”, giảm tái phát đau lưng lâu dài.
5.5. Các phương pháp hỗ trợ
• Nhiệt trị liệu (hồng ngoại, paraffin, siêu âm trị liệu): giúp tăng lưu thông máu, giãn cơ, giảm đau.
• Điện xung, sóng ngắn, laser công suất thấp: hỗ trợ giảm viêm và phục hồi mô tổn thương.
• Bấm huyệt – châm cứu y học cổ truyền: kết hợp để thư giãn hệ thần kinh, giảm co cứng cơ.
6. Phòng ngừa thoái hóa thắt lưng – bảo vệ cột sống từ thói quen hàng ngày
Cột sống thắt lưng là “trụ cột” của cơ thể, nên bảo vệ nó cần bắt đầu từ thói quen sống đúng cách:
1. Duy trì tư thế chuẩn khi làm việc – lưng thẳng, vai mở, không cúi gập lưng lâu.
2. Vận động nhẹ mỗi 45 phút khi ngồi lâu.
3. Không mang vật nặng lệch một bên.
4. Tập luyện đều đặn: đi bộ, bơi, yoga trị liệu, Pilates.
5. Kiểm soát cân nặng và stress, vì cả hai yếu tố này đều ảnh hưởng trực tiếp đến cơ – thần kinh – đĩa đệm.
Đặc biệt, nếu có dấu hiệu đau lưng kéo dài trên 2 tuần, lan xuống chân, hoặc tê yếu, nên đến bác sĩ chuyên khoa cơ xương khớp – thần kinh cột sống để được thăm khám và điều chỉnh sớm.
7. Kết luận
Thoái hóa cột sống thắt lưng không chỉ là dấu hiệu lão hóa, mà là hệ quả của lối sống hiện đại thiếu vận động và sai tư thế kéo dài.
Điều trị hiệu quả không nằm ở việc “uống thuốc giảm đau” mà ở chỗ phục hồi cơ học cột sống, cân bằng cơ và giải phóng thần kinh.
Các phương pháp tác động cơ học – nắn chỉnh cột sống – giãn cơ – kéo giãn – vận động trị liệu mang lại hiệu quả lâu dài, an toàn và giúp cơ thể tự phục hồi mà không phụ thuộc vào thuốc.
Chăm sóc cột sống không chỉ là điều trị khi đã đau, mà là đầu tư cho chất lượng sống, khả năng vận động và sự tự do của chính bạn.
🌱 "Sức khoẻ của bạn là giá trị của chúng tôi."
🌱 Inbox cho LCC Chiropractic để được giải đáp mọi thắc mắc về cơn đau của bạn.
📱Zalo: 02873068369 & 0966115423
🎉 https://lccchiropractic.com/
🎉 FB: https://www.facebook.com/HelloLcc567
🎉 Youtube: https://www.youtube.com/
