28/08/2025
🌿 Giúp người cũng phải biết giữ mình: Dành cho ai đang làm dịch vụ: Xông hơi – cạo gió – châm cứu – bấm huyệt ..Nhiều người quen xông hơi, cạo gió, bấm huyệt hay châm cứu cho người thân, cho bệnh nhân. Đây là phương pháp quý của Đông y, giúp tán hàn, hành khí, thông kinh lạc, cân bằng âm dương.
Nhưng có một điều ít ai để ý: người thực hiện thủ pháp cũng có thể bị ảnh hưởng ngược lại.
---
🔎 Vì sao vậy?
Khi xông, cạo gió, bấm huyệt hay châm cứu, tà khí – trược khí trong cơ thể bệnh nhân (hàn, phong, thấp, uất trệ) được dẫn ra ngoài. Nếu người thực hiện chính khí yếu, dương khí hư, thì rất dễ bị trược khí quấn vào, ảnh hưởng qua hơi thở, mồ hôi hoặc ngay qua tiếp xúc tay – huyệt đạo.
Đông y gọi hiện tượng này là “trược khí truyền nhập”. Người xưa dặn thầy thuốc: muốn cứu người, trước hết phải giữ vững chính khí của mình.
🔬 Góc nhìn Tây y
Y học hiện đại coi đó là sự giao thoa trường năng lượng sinh học (biofield).
Khi tiếp xúc gần, đặc biệt trong trị liệu trực tiếp (bấm huyệt, châm cứu, xoa bóp), có sự trao đổi ion, khí dung, vi sinh vật....
Nếu miễn dịch thấp, năng lượng cơ thể yếu, người thầy thuốc dễ bị “nhiễm” cảm giác mệt, chóng mặt, hoặc thậm chí nhiễm bệnh sau trị liệu.
🌿 Phương pháp phòng hộ cổ truyền: Luyện khí công – dưỡng sinh
Người xưa hiểu rõ rằng thầy thuốc thường xuyên tiếp xúc tà khí, nên từ lâu đã truyền dạy cách rèn luyện khí công, điều tức để bảo vệ bản thân.
Khí công giúp chính khí mạnh, thân thể như có “lá chắn” tự nhiên.
Điều hòa hô hấp, giảm việc hít phải trược khí.
Điều tâm an thần, tâm tĩnh thì khí tụ, khí tụ thì thân vững.
Hiện đại chứng minh: khí công – thiền – thở sâu giúp tăng miễn dịch, cân bằng hệ thần kinh tự động, củng cố “trường năng lượng sinh học”.
👉 Một phương pháp đơn giản, dễ áp dụng: thở Đan điền
1. Ngồi thẳng, thả lỏng.
2. Hít vào chậm, nhẹ bằng mũi, đưa hơi xuống bụng dưới (Đan điền).
3. Giữ 1–2 giây.
4. Thở ra từ từ bằng miệng, cảm nhận toàn thân nhẹ dần.
👉 Thực hành 5–10 phút trước khi trị liệu, chính khí sẽ vững vàng hơn.
✅ Cách giữ mình khi giúp người
1. Giữ chính khí: luyện khí công, ăn uống điều hòa, dùng thêm trà gừng, mật ong, sâm tùy thể trạng.
2. Không gian thoáng khí: để tà khí dễ thoát ra, tránh tích tụ.
3. Giữ vệ sinh – bảo hộ: rửa tay sạch, đeo khẩu trang khi cần, lau khô mồ hôi bệnh nhân ngay.
4. Sau trị liệu: rửa tay bằng nước ấm gừng hoặc xà phòng, uống ngụm nước ấm để hóa giải trược khí.
5. Giữ tâm khí an định: khi châm cứu hay bấm huyệt, người thầy thuốc cần giữ tâm tĩnh, vì “tâm động khí tán, tâm an khí tụ”.
🌿 Thuốc thang nâng cao chính khí
Ngoài khí công và giữ vệ sinh, cổ nhân còn truyền dạy những phương dược kinh điển giúp thầy thuốc và người thực hiện thủ pháp nuôi dưỡng chính khí, vệ khí, thận khí:
Bổ Trung Ích Khí Thang: ích khí thăng dương, kiện Tỳ, hợp cho người hay mệt mỏi, khí hư.
Ngọc Bình Phong Tán: ích khí cố biểu, phòng phong hàn xâm nhập, như “chiếc khiên” bảo vệ thầy thuốc.
Hữu Quy Hoàn: ôn bổ Thận Dương, ích tinh huyết, hợp cho người thể hàn, dương khí suy.
Thận Khí Hoàn: bổ Thận khí, trợ dương hóa khí, dùng cho người làm nghề lâu năm, suy yếu dần.
👉 Các bài này chỉ mang tính định hướng. Việc dùng cần có thầy thuốc Đông y chuyên, gia giảm theo thể trạng, không nên tự ý uống theo tên bài.
📌 Xông hơi, cạo gió, châm cứu, bấm huyệt… đều là cách tuyệt vời để giúp bệnh nhân giải tà khí, khôi phục sức khỏe.
Nhưng người thầy thuốc, người thực hiện phải giữ mình:
Khí công – dưỡng sinh để vững chính khí.
Vệ sinh – bảo hộ để tránh trược khí.
Phương dược kinh điển để nuôi thân, bồi khí, giữ “áo giáp chính khí” bền lâu.
Có như vậy, mới thật sự “giúp người mà không tổn mình, cứu bệnh mà chính khí vẫn hưng thịnh”
Stt : Bs Đoàn Phước Hồng
