10/12/2025
Bạn có biết tại sao bác sĩ thường khuyên người Tiểu Đường phải luôn vận động đủ đầy, đặc biệt là phải tập các bài tập kháng lực?
- Bởi vì cơ thể có thể đưa đường vào tế bào mà không cần insulin. Nhưng, chỉ trong một số điều kiện đặc biệt. Và cơ chế này gọi là: GLUT4 – Insulin independent glucose uptake (nạp glucose không cần insulin nhờ vận động)
*** Phần 1:
1. Cơ thể có 2 cách đưa đường vào tế bào cơ bắp:
- CÁCH 1: Nhờ insulin (bình thường)
• Khi ăn, đường trong máu tăng
• Tụy tiết insulin
• Insulin mở “cửa vận chuyển” tên là GLUT4
• Glucose đi vào tế bào để tạo năng lượng
- Đây là cơ chế phổ biến nhất, chi phối 90% lúc cơ thể nghỉ ngơi.
- CÁCH 2: KHÔNG cần insulin – Nhờ VẬN ĐỘNG
Khi tập thể dục (đặc biệt là tập kháng lực, HIIT, chạy, đi bộ nhanh):
• Cơ co bóp
• Calci trong tế bào tăng
• AMPK hoạt hoá
>>> GLUT4 được đưa lên bề mặt mà không cần insulin.
Kết quả là cơ hấp thụ đường trực tiếp dù insulin thấp.
>>> Đây là món quà mà Tạo Hóa để con người sống sót khi thiếu thức ăn, stress, chạy trốn, chiến đấu.
2. Tại sao điều này tốt cho người TIỂU ĐƯỜNG?
Vì người tiểu đường có insulin nhưng tế bào KHÔNG nhạy (kháng insulin). Hoặc thiếu insulin.
- Vận động giúp :
• Tế bào cơ hút đường trực tiếp
• Hạ đường huyết tự nhiên
• Không cần insulin hỗ trợ
• Giảm kháng insulin dần dần
Đó là lý do bác sĩ luôn khuyên người tiểu đường phải vận động hằng ngày. Đặc biệt phải tập những bài tập kháng lực ít nhất 3 lần/ tuần
Tóm lại cả insulin và vận động đều là hai chìa khoá mở cửa cho glucose. Nhưng vận động là chìa khoá dự phòng, chỉ hoạt động khi cơ co bóp.
Tạo hoá không chỉ trao cho cơ thể insulin để đưa đường vào tế bào.
Khi vận động, đặc biệt là luyện tập kháng lực, cơ bắp có thể hấp thu glucose mà không cần insulin nhờ cơ chế kích hoạt GLUT4 độc lập với insulin.
*** Phần 2: Tập Kháng Lực là gì?
- Tập kháng lực (tiếng Anh: Resistance Training – RT) là các bài tập khiến cơ bắp phải “chống lại một lực” để tạo ra sự co cơ mạnh hơn bình thường. Hay nói cách khác Cơ của bạn phải làm việc để “đẩy – kéo – nâng – giữ” chống lại một lực nào đó.
- Mục đích của tập kháng lực:
• Tăng sức mạnh cơ bắp
• Tăng khối cơ (muscle mass)
• Tăng độ săn chắc
• Hỗ trợ xương khớp
• Điều chỉnh đường huyết (rất quan trọng cho tiểu đường)
• Giảm mỡ nội tạng
• Tăng trao đổi chất
- Vì sao tập kháng lực tốt cho tiểu đường?
Vì khi cơ bắp co mạnh, cơ thể kích hoạt GLUT4 giúp hấp thu glucose vào tế bào mà KHÔNG cần insulin. Giúp hạ đường huyết tự nhiên, giảm kháng insulin, và giảm HbA1c
- Những bài tập kháng lực hiệu quả, dùng trọng lượng cơ thể: Squat, Plank, Chống đẩy tường, nâng hông,...
*** Isometric (giữ căng cơ): Ép gối, giữ gồng bụng,...
- Dùng tạ nhẹ hoặc dây kháng lực: Kéo dây, Nâng tạ tay, Rowing với dây