20/11/2025
Bức bối giới - Khi ta lạc trong chính cơ thể mình
Là một người hợp giới (người có giới tính sinh học trùng với bản dạng giới), nếu một buổi sáng thức dậy, nhìn vào gương và thấy mình đang sống trong một cơ thể hoàn toàn xa lạ, với giới tính sinh học khác, bạn sẽ cảm thấy thế nào?
Bất ngờ, hốt hoảng hay hứng thú?
Không dừng lại ở đó, sau khi đi qua những cảm xúc ban đầu ấy, bạn phải đối diện với sự thật rằng bạn sẽ sống với cơ thể không phải mình ấy trong rất nhiều năm tháng sau này. Lúc này đây, bạn sẽ đón nhận cơ thể xa lạ này như thế nào?
Có một cái tên cho cảm giác soi mình trước gương và thấy cơ thể, giới tính của mình trong gương khác với mình trong tâm tưởng - đó là bức bối giới.
Bức bối giới là cảm giác khó chịu, đau khổ do bản dạng giới nội tâm không trùng khớp với giới tính khi sinh và/hoặc cách xã hội nhìn nhận họ.
Nếu câu hỏi trên với người hợp giới là một câu đố vui, một câu hỏi tình huống có yếu tố thử thách thì với người chuyển giới, đó có thể là hiện thực họ cần chung sống mỗi ngày.
Nhiều người chuyển giới (người có giới tính sinh học không trùng với bản dạng giới) mô tả rằng họ lớn lên với cảm giác cơ thể mình không đúng từ rất sớm, dù những người xung quanh không ai thấy họ bất thường.
Đó có thể là cảm giác thấy mình “quá nam” với râu và cơ bắp trong khi bên trong lại là một cô bé. Hay khi ai đó gọi bạn là “bé gái”, điều đầu tiên bạn cảm thấy là có gì đó sai sai, chông chênh, khó chịu không thể tả như khi phải mặc một bộ đồ chật, cởi ra thì không được mà mặc thì không yên. Nhưng sẽ là 1 cảm giác sung sướng khôn tả khi người khác gọi đúng bản dạng của mình, như khi bạn có cơ thể nữ và được gọi là “anh”.
Cảm giác không đúng ấy không phải là một cảm giác nhất thời hay sự khó chịu mơ hồ thoáng qua. Nó là một trạng thái tồn tại kéo dài, là sự lệch pha giữa bản dạng bên trong và cơ thể bên ngoài, khiến người chuyển giới cảm thấy như đang sống trong một lớp vỏ không phải của mình. Không phải vì họ “không thích” cơ thể ấy, mà vì cơ thể ấy phản lại cảm giác sâu nhất của họ về bản dạng, về chính mình. Giống như cầm một chiếc chìa khóa không khớp với bất kỳ cánh cửa nào trong ngôi nhà của chính bạn.
Một số người trải qua bức bối giới nói rằng họ không dám nhìn vào gương quá lâu, họ không muốn nhìn thấy cơ thể mình vì cứ nhìn là lại thấy nhói đau. Một số khác lại cảm thấy cơn căng thẳng trào lên khi nghe giọng của chính mình, một kiểu đau không nằm ở da thịt mà nằm ở cảm nhận về con người mình. Đau vì sự sai biệt, vì cảm giác không ăn khớp, vì cảm thấy bị nhốt trong hình hài mình không muốn.
Dù cố gắng thích nghi, cố thuyết phục bản thân rằng “có lẽ mình sai”, cảm giác ấy chỉ càng rõ hơn, nặng hơn, khó chịu hơn, kéo dài ra với một tiếng vọng âm ỉ trong đầu: “Đây không phải là mình.”
Bức bối giới không phải là nỗi buồn thông thường. Nó không tới rồi đi như bao cảm xúc khác. Bức bối giới cũng không đơn thuần chỉ là sự bất mãn với ngoại hình mà đó cảm giác lạc lõng mang tính bản thể - như một vết nứt giữa tôi là ai và tôi trông như ai. Nhiều người chuyển giới mô tả cảm giác này là một sự xa lạ triền miên, bạn mang theo cơ thể đó, bước đi, ăn uống, sinh hoạt với nó từng ngày, nhưng càng sống trong nó, bạn càng thấy bản thân như người đang ở nhờ trong cuộc đời của chính mình.
Bức bối giới nếu kéo dài cùng với những trải nghiệm thiếu tính nâng đỡ, hỗ trợ từ xã hội có thể gây ra những vấn đề tinh thần nghiêm trọng khác như trầm cảm, rối loạn lo âu, nghiện chất,... Bởi lẽ, khi một người vừa phải liên tục sống trong sự không đồng nhất giữa cơ thể và bản dạng, cùng lúc đó phải gồng mình trước những kỳ vọng, phán xét hay thậm chí là tẩy chay từ môi trường xung quanh, họ rất dễ rơi vào trạng thái kiệt sức về tinh thần.
Cảm giác bức bối vốn đã hiện hữu trước cả khi có bất kỳ lời phán xét nào của xã hội và vì nó đã đau sẵn, nên mọi kỳ thị, mọi ánh nhìn phán xét từ bên ngoài dẫu không trực tiếp tạo ra nó nhưng lại như thêm một lần làm vết thương ấy sâu hơn.
Nhân Tuần lễ về Người Chuyển Giới và ngày Quốc tế Tưởng niệm Người Chuyển Giới, TSC mong những chia sẻ này có thể góp thêm tiếng nói trong hành trình xây dựng một xã hội an toàn, thân thiện và bình đẳng hơn - nơi những câu chuyện được lắng nghe như nó là, những nỗi đau tưởng như vô hình được nhìn thấy, và mọi bản dạng đều có thể sống theo cách trọn vẹn nhất.
-----------------------------------------
🌐Website: touchingsoul.art
✨Đặt lịch Tham vấn / Trị Liệu
☎️ Hotline: 0703.50.58.50 (Quản lý case)
📧 therapy@touchingsoul.art
✨Hỗ trợ Học viên / Hành chính
📧 support@touchingsoul.art
