14/09/2020
👍👍👍CORTICOSTEROID👍👍👍
NGHIỆN CORTICOSTEROID LÀ GÌ VÀ BIỂU HIỆN:
Nghiện corticosteroid lần đầu được bác sĩ Kligman đưa ra năm 1979, nói về các tác dụng phụ xảy ra khi sử dụng thuốc bôi có chứa chất Corticosteroid trong 1 thời gian dài, gồm có:
- Hiện tượng teo da tại vùng bôi
- Sự suy giảm chức năng của hệ miễn dịch
- Sự suy giảm chức năng hoạt động của tuyến thượng thận, phát triển thành suy tuyến thượng thận.
- Và hiện tượng nghiện Corticosteroid dạng bôi: Tức là nếu ngừng sử dụng Corticosteroid , cơ thể phát sinh một số triệu chứng viêm, dị ứng trầm trọng
Nghiện Corticosteroid là việc cơ thể ngày càng đòi hỏi phải được bôi nhiều Corticosteroid hơn, nếu không thì nó sẽ xảy ra các hiện tượng sau:
1. XẢY RA TRƯỚC KHI NGỪNG SỬ DỤNG CORTICOSTEROID DẠNG BÔI:
a. Bùng phát da đỏ ở giữa các lần bôi. Tức là sau khi bôi 1 thời gian, da bị đỏ rực lên, cho đến khi người sử dụng phải bôi lại corticosteroid thì nó mới hết đỏ
b. Phát ban lan rộng ra từ vùng bôi, sang các vùng khác của cơ thể
c. Ngứa, rát, đau nhức dữ dội
d. Cơ thể không còn chấp nhận các phương pháp điều trị nào khác để xoa dịu tình hình, nó yêu cầu 1 liều Corticosteroid dạng bôi nhiều hơn thì mới dịu cơ thể được
e. Phản ứng dị ứng của cơ thể tăng cao.
2. XẢY RA SAU KHI NGỪNG SỬ DỤNG CORTICOID DẠNG BÔI (TRONG LÚC CAI NGHIỆN)
a. Da đỏ ửng (như bị cháy nắng)
b. Da b**g tróc thành từng mảng như các hạt tuyết bám lên bề mặt da
c. Da chảy dịch vàng, bốc mùi khó chịu
d. Da gặp tình trạng luẩn quẩn : Hết đỏ thì b**g tróc, hết b**g tróc thì chảy dịch, hết chảy dịch thì đỏ...
e. Cánh tay bị đỏ, viêm, nhiễm trùng
f. Cảm giác nóng lạnh trong cơ thể bị rối loạn (Cảm thấy quá lạnh hoặc quá nóng)
g. Da phản ứng quá mẫn với: Nước, chuyển động, dưỡng ẩm, vải, nhiệt độ... rất dễ dị ứng và viêm nhiễm với các tác nhân bên ngoài
h. Đau dây thần kinh
i. Phì đại hạch Lympho
j. Mắt bị khô, kích ứng mắt
k. Teo da (da nhăn nheo giống da voi ở vùng mắt voi, hay còn gọi là hội chứng da voi)
l. Rụng tóc, lông trên cơ thể
m. Mất ngủ, thay đổi đồng hồ sinh học
n. Mệt mỏi, chán ăn
o. Rối loạn cảm xúc, thường xuyên căng thẳng, hồi hộp, stress.
NGUYÊN NHÂN
- Trên thế giới, người ta nghiện Corticosteroid là do họ phải dùng dạng bôi của chất này để điều trị một bệnh mãn tính nào đó của da. Corticosteroid làm cho các triệu chứng bệnh bị biến mất trong quá trình sử dụng thuốc. Chính vì hiệu quả thần kỳ này mà ở Việt Nam, rất nhiều nơi sản xuất ra một thứ gọi là “kem trộn” làm trắng da, trị mụn, làm đẹp da đã cho Corticosteroid vào trong kem dưỡng. Khi sử dụng kem trộn này, da mặt sẽ đạt được những vẻ đẹp rực rỡ của da như:
o Không còn bất kỳ vấn đề mụn nào trên da đến từ năng lực chống viêm của Corticosteroid
o Da căng mọng – đến từ tác dụng phụ trữ nước trên da của Coticosteroid
Và khi người dùng kem trộn đủ lâu, họ sẽ bị nghiện Corticosteroidgiống như trường hợp trên thế giới nghiện Corticosteroid (mặc dù lý do của 2 trường hợp này là khác nhau)
- Người bị các bệnh như: Viêm da cơ địa, viêm da tiết bã, vảy nến, chàm (eczema), hoặc các bệnh về da mãn tính khác được bác sĩ kê toa sử dụng thuốc bôi Corticosteroid trong một thời gian dài. Và khi cơ thể sử dụng Corticosteroid dạng bôi trong một thời gian dài như vậy, sẽ bị nghiện Corticosteroid
- Nghiện Corticosteroid là 1 phản ứng âm thầm, khó thấy, mặc dù nó rất phổ biến vì hay bị nhầm lẫn với hiện tượng tăng năng của bệnh. Nhưng khi quan sát kỹ sẽ thấy nó có những biểu hiện khác so với bản thân bệnh về da ban đầu: Nứt da, mẩn đỏ dữ dội.
- Corticoid là 1 loại thuốc chống viêm được kê toa điều trị cho rất nhiều bệnh lý của da. Corticosteroid là 1 hormone được tổng hợp trong phòng thí nghiệm, hoặc do cơ thể tự sản sinh ra từ tuyến thượng thận. Chức năng của hormone này là giảm viêm (tấy đỏ, sưng), ức chế hệ thống miễn dịch, thu hẹp mạch máu trên da. Nó tồn tại trong cơ thể, do cơ thể sinh ra với vai trò giảm viêm da, giảm kích thích da. Và khi được đưa vào từ bên ngoài bởi thuốc bôi, nó cũng có tác dụng tương đương hormone này khi tự sinh ra trong cơ thể.
- Corticosteroid được hấp thụ vào các tế bào của da, và cơ chế hoạt động chống viêm của chúng nói chung là không rõ ràng lắm. Người ta tin rằng, Corticosteroid ngăn chặn tế bào sản xuất các hoạt chất gây viêm (những hoạt chất mà thường được cơ thể giải phóng khi phản ứng với các chất gây dị ứng, kích ứng)
HẬU QUẢ
Hậu quả của việc sử dụng Corticosteroid lâu dài xảy ra khi bạn ngừng sử dụng Corticosteroid . Nó gồm các triệu chứng khi nghiện corticosteroid bên trên và các hậu quả sau, được chia thành hậu quả cho toàn cơ thể và hậu quả tại vùng bôi.
1. HẬU QUẢ CHO TOÀN CƠ THỂ:
a. Tác dụng phụ toàn thân xảy ra vì Corticosteroid được hấp thụ vào máu, ảnh hưởng đến tất cả các bộ phận khác của cơ thể, ví dụ như tuyến thượng thận.
b. Hội chứng Cushing (khi tiếp xúc với nồng độ Corticoid cao trong 1 thời gian dài)
c. Suy giảm hoạt động của Trục hồi hãi mã - tuyến yên - tuyến thượng thận (HPA axis suppression): Có thể suy giảm mình tuyến thượng thận, hoặc leo lên tuyến yên, hoặc leo lên cả Hồi hải mã. Suy giảm đến đâu thì các chức năng của các bộ phận đó bị yếu đi, và bệnh lý sẽ xuất hiện đến đó.
d. Tăng đường huyết/ dễ gây bệnh tiểu đường loại 2: Corticosteroid gây tăng kháng Insulin (Insulin Resistance), làm đường huyết tăng và duy trì ở mức cao gây tiểu đường
e. Tăng huyết áp
f. Tăng tốc độ mọc tóc, mọc lông, phụ nữ dễ mọc thêm lông trên cơ thể
g. Thay đổi ở vùng mắt: Đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp
h. Loãng xương: Xương trở nên yếu hoặc gion
i. Trẻ em chậm lớn
j. Hội chứng da đỏ - Red Skin Syndrome (còn được gọi là Nghiện Corticosteroid tại chỗ (TSA), hoặc cai Corticosteroid tại chỗ (TSW)). Đặc trưng bệnh này gồm màu da đỏ, ngứa, cháy da, chảy dịch, b**g tróc xuất hiện sau khi ngừng bôi corticosteroid hoặc thậm chí xảy ra giữa 2 đợt điều trị Corticosteroid
2. HẬU QUẢ CHO VÙNG BÔI CORTICOSTEROID
a. Đỏ da, nhức cơ và da nhạy cảm
b. Viêm da quanh mắt: Đỏ, sưng, b**g tróc kèm ngứa rát.
c. Bị mụn trứng cá đỏ (Rosacea)
d. Dễ nhiễm trùng da do vi khuẩn hoặc nấm xâm nhập
e. Viêm da tiếp xúc nếu da chạm vào: Chất bảo quản, lanoin hoặc các hoạt chất độc hại khác
f. Vết thương trên da khó lành.
g. Thay đổi sắc tố da, da không đều màu
h. Teo da, da mất màu, da mỏng, dễ bầm tím
i. Da rạn
j. Giãn mạch máu trên da, gây các vùng da nhìn rõ mạch máu màu đỏ hoặc tím.
k. Các hậu quả này xảy ra ở trên mặt nếu dùng kem trộn
