01/12/2025
🔥🔥KIM CHỦ, “HỢP ĐỒNG NGẦM”, PHÍ BẢO KÊ GIÁ TRÊN TRỜI… ĐÂY MỚI LÀ “KINH TẾ HỌC” CHÂN THẬT CỦA GIỚI GIẢI TRÍ HOA NGỮ.
✨ Gần đây, tôi có một cuộc trò chuyện sâu với một người bạn “lúc trong lúc ngoài” giới giải trí, từng thấy đủ loại chuyện. Lượng thông tin thu được cực lớn.
1️⃣ Sự thật về “quy tắc ngầm”: Một cuộc đầu tư mạo hiểm mang tính “tự nguyện”
Nhiều người tưởng “quy tắc ngầm” là một giao dịch đen tối, bị ép buộc. Nhưng sự thật phổ biến hơn trong giới là: đây là một dạng “đầu tư mạo hiểm” mà chính người trong cuộc chủ động tính toán, rủi ro cao nhưng lợi nhuận cũng cao.
Tại sao lại gọi là “đầu tư”? Vì đằng sau nó tồn tại một mô hình kinh tế lạnh lùng đến tàn nhẫn.
Đối với một diễn viên mới không có hậu thuẫn, con đường thông thường nghĩa là gì? Tự mình chạy đoàn thử vai, một năm nhiều lắm là 100 lần, và phần lớn sẽ nhận được những vai phụ cực nhỏ với thù lao rất thấp. Trừ hết chi phí, số thực nhận có khi chỉ khoảng 50.000 tệ.
Nhưng nếu đi một “đường tắt” nào đó để kết nối với nguồn lực trọng yếu thì sao? Có thể lập tức nhảy thẳng lên vai nam phụ/nữ phụ trong dự án S+, thù lao khởi điểm 500.000 tệ, kèm theo nguồn tài nguyên tuyên truyền và hợp đồng thương mại, mô hình thu nhập hằng năm có thể tăng lên 700.000 tệ hoặc hơn.
Chưa hết, sự hấp dẫn thật sự nằm ở hiệu ứng “quả cầu tuyết”. Chỉ cần dùng một lượng “đầu tư ban đầu” có thể tính toán được để mở ra cánh cửa nguồn lực cấp cao, thì thù lao, đại ngôn và mức độ xuất hiện sau đó sẽ tăng theo cấp số nhân.
Từ một vai quan trọng của webdrama cấp S, thù lao có thể từ 500.000 tệ/1 phim tăng vọt lên 8 triệu tệ/phim, còn hợp đồng đại diện từ mức vài chục nghìn lên đến hàng triệu.
Về bản chất, đây là dùng một “con chip” ngắn hạn có thể tính được để đòn bẩy lấy lợi ích dài hạn có thể lên đến hàng trăm triệu.
Không sợ bị phanh phui sao? Không có đánh giá rủi ro à? Họ tính còn kỹ hơn ai hết. Rủi ro thật sự không nằm ở “việc đã làm”, mà nằm ở xác suất và chi phí bị lộ. Một ngôi sao top đầu, dù dính đầy tin đồn, chỉ cần giá trị thương mại của họ vẫn lớn hơn chi phí PR để bảo vệ hình tượng, thì tư bản sẽ không bỏ họ.
Họ sẽ chọn hợp tác với đối tượng “an toàn” (như các bên tư bản có thế lực mạnh), đạt được những “thỏa thuận ngầm”, và luôn chuẩn bị sẵn phương án PR. Những vụ “sập nhà” hiếm khi vì “đã làm điều gì”, mà thường vì: chi phí để bảo vệ bạn đã lớn hơn giá trị bạn đem lại.
2️⃣ Phe phái giang hồ: Không biết “chọn phe” thì có nổi đến đâu cũng chỉ là “miếng thịt mỡ”
Ngành này không phải đấu trường của thực lực cá nhân, mà giống một “giang hồ hiện đại” dựa trên địa bàn, phe phái và quan hệ.
Tình trạng độc quyền tài nguyên là chuyện thường. Kịch bản top, show cấp S, đại ngôn xa xỉ… phần lớn nằm trong tay một số ít tư bản, nền tảng và đạo diễn lớn. Người thường muốn vào gần như là “trúng số”, vì vậy một số “đường tắt” lại trở thành lựa chọn “hiệu quả về thời gian”.
Một ngôi sao top mà không có phe phái bảo vệ, chẳng khác gì miếng thịt béo không ai chống lưng.
Trước đây từng có công ty MCN dùng cả ma trận tài khoản tấn công truyền thông theo tổ chức, cho thấy khả năng thao túng dư luận.
Đối thủ có thể tạm thời liên minh, vận hành hệ thống: thu thập hoặc tạo “phốt”, báo cáo, dùng tư bản chặn tài nguyên, thả thủy quân tạo dư luận tiêu cực. Nhiều mặt của giới giải trí Hoa ngữ rất giống “giang hồ”, sự trong sạch tuyệt đối gần như không tồn tại — điều so kè là ai “khôn” hơn, “biết điều” hơn.
“Biết điều” có nghĩa là biết cân bằng lợi ích các bên, biết cách chọn phe mà đứng, biết biến một số lựa chọn cá nhân thành “chip trao đổi” được chấp nhận trong giới. Còn người “không biết điều”, dù bản thân chẳng có vấn đề lớn, cũng có thể bị loại bỏ vì làm xáo trộn sự cân bằng.
3️⃣ Xiềng xích hình tượng và sự vỡ vụn của filter
Các ngôi sao mắc kẹt trong “xiềng xích hình tượng”. Để duy trì hình tượng “độc thân trong mộng” hoặc kiểu hình dễ được yêu thích, họ buộc phải che giấu cảm xúc và đời tư thật.
Càng đáng để suy ngẫm là, khi “filter tài năng” dày đến một mức nhất định, nó có thể che lấp nhiều thứ. Đạo diễn có thể vì “theo đuổi nghệ thuật” mà cắt đi mái tóc dài nuôi 5 năm của nữ diễn viên, cũng có thể tùy ý sử dụng sáng tạo của diễn viên mới.
Tất cả những điều này có thể được dung thứ, thậm chí được tô điểm thành “cá tính”, nguyên nhân cơ bản là vì họ nắm trong tay quyền tuyệt đối định nghĩa “tốt” và “xấu”, cũng như khả năng mang lại cho người tham gia sự “mạ vàng” danh lợi trong giới giải trí.
Hiện tại, người quyết định phân cảnh đôi khi không phải là kịch bản hay đạo diễn, mà là “fan có chấp nhận hay không”. Để thỏa mãn sự ám ảnh của fan với “nhân vật chính tuyệt đối”, kịch bản có thể bị biến tấu, phân cảnh của người khác có thể bị cắt giảm, nhịp độ câu chuyện trở nên lộn xộn.
4️⃣ “Quan hệ thỏa thuận”: Hôn nhân và tình cảm “trách nhiệm hữu hạn” trong giới giải trí
Trong giới này, tình cảm và hôn nhân thường được đưa vào phạm trù “quản trị rủi ro”.
“Vợ chồng thỏa thuận tự do”: Các cặp đôi sao công khai tình cảm trước công chúng, riêng tư sống riêng, và ký thỏa thuận “tự do” không can thiệp vào nhau, điều này trong giới lâu nay không còn là bí mật. Mô hình này nhằm duy trì hình tượng trước công chúng và sự nghiệp cá nhân, tách biệt cảm xúc riêng tư với lợi ích thương mại.
Hợp đồng tiền hôn nhân với điều khoản giá trên trời: Khi liên quan đến tài sản khổng lồ, hợp đồng sẽ đặc biệt khắt khe. Ví dụ, theo lời đồn, hợp đồng tiền hôn nhân của gia tộc vua sò. ng bạc dài 28 trang, yêu cầu tài sản vợ chồng hoàn toàn tách biệt, và hạn chế việc tham gia vào kinh doanh gia tộc. Trưởng tôn tập đoàn Formosa – Vương Tuyền Nhân, khi cưới nữ nghệ sĩ Ma Y, cũng được cho là yêu cầu ký thỏa thuận tiền hôn nhân hơn 20 điều, chi tiết đến mức như nấu ba bữa, làm việc nhà…
5️⃣ Nguồn lực – “Nhà đầu tư” – Quan hệ: Tấm vé vào cửa không thể vượt qua
Không có nguồn lực, tài năng đôi khi cũng vô nghĩa. Mỗi năm các trường nghệ thuật tốt nghiệp vô số trai xinh gái đẹp, nhưng rất ít người thật sự nổi bật. Lý do là: vai diễn tốt và cơ hội nổi tiếng là tài nguyên khan hiếm, muốn tranh giành cần “thực lực tổng hợp”, trong đó hậu thuẫn của bên đứng sau (“kim chủ”) và quan hệ xã hội đóng vai trò quyết định.
Vai trò của kim chủ: Từ lúc debut qua show sống còn, đến tạo hiệu ứng tuyên truyền, duy trì độ hot, tất cả đều cần dòng tiền liên tục. Đây là động lực ban đầu của nhiều tân binh.
Sức mạnh của “vòng tròn quan hệ”: Trong giới giải trí tồn tại các “vòng” dựa trên địa phương, lợi ích hoặc quan hệ trường lớp (như “Kinh khuyên” được đồn đoán). Để bước vào các vòng này thường cần người dẫn đường, và phải tham gia các hoạt động xã giao nhất định.
