18/07/2021
KHI NÀO MẸ MỚI ĐƯỢC DÙNG GIA VỊ NÊM NẾM ĐỒ ĂN CHO CON?
Từ khi có nhiều hơn các lựa chọn ăn dặm cho con, việc dùng gia vị - đặc biệt là ở xứ gia vị phong phú như Việt Nam - là một câu hỏi thực tế (và đôi khi, gây tranh cãi giữa các nữ tướng trong nhà).
Trong bài viết này, Vinlac sẽ hướng dẫn các bà và các mẹ nêm nếm sao cho chuẩn Việt và đảm bảo sức khoẻ cho con.
✅ NẤU ĂN CHO BÉ CÓ CẦN GIA VỊ KHÔNG?
Có chứ! Ăn đủ dinh dưỡng đã đành, nhưng không ngon thì sao mà ăn hết suất được? Vì thế, cần dùng gia vị cho món ăn thêm hương vị, màu sắc, kích thích giác quan giúp món ăn hấp hẫn hài hoà hơn.
✅ NHU CẦU VỀ MUỐI ĂN Ở TRẺ NHỎ
- Natri clorua là chất mang lại vị mặn cho muối ăn, bột canh, nước mắm... Natri là chất thiết yếu trong chuyển hoá sinh học và dẫn truyền thần kinh, do đó, cần phải bổ sung thêm qua muối ăn.
- Mục tiêu lượng muối ăn/ngày thay đổi theo tuổi:
+ Dưới 6 tháng: 0,3 gam/ngày
+ Dưới 1 tuổi: không quá 2 gam/ngày
+ Dưới 5 tuổi: không quá 3 gam/ngày
Lượng này là rất nhỏ, vì thế nấu ăn cho trẻ dưới 1 tuổi gần như không cần nêm (nêm vào bột mà mình ăn thấy ngon ngon là có vẻ đã dư muối mất rồi). Khi trên 1 tuổi thì bắt đầu nêm và nên chú ý chủ đích nêm nhạt hơn (so với người lớn) để tạo thói quen tốt cho con.
✅ TRẺ TRÊN 1 TUỔI MỚI NÊM NƯỚC MẮM, TƯƠNG, BỘT CANH
- Nước mắm có hàm lượng muối khác biệt tuỳ nồng độ pha loãng (mắm cốt, mắm pha...). Nước mắm ngoài vị mặn còn có vị ngọt đạm (vị umani) nhờ acid glutamate từ men ủ cá. Nước tương cũng vậy.
- Nước mắm, nước tương có thể dùng để nên cho trẻ TRÊN 12 THÁNG TUỔI. Chú ý khi nêm, cần trừ hao từ các nguồn mặn khác tránh cộng dồn, và luôn chủ đích nêm nhạt hơn để tạo thói quen tốt.
- Bột canh có thành phần đa dạng (muối, muối iod, mì chính, đường, tiêu, ớt,...) và có HÀM LƯỢNG NATRI CAO HƠN nên cần chú ý nêm nếm hết sức nhẹ tay, và dùng cho trẻ từ 1 tuổi trở lên.
✅ GIA VỊ NGỌT NHƯ ĐƯỜNG, MẬT ONG
- Với trẻ từ 3-5 tuổi, mỗi ngày không dùng quá 3 đơn vị đường để tránh nguy cơ béo phì và đái tháo đường. 1 đơn vị đường = 1 thìa cà phê đường = 1 cái kẹo lạc = 1 thìa cà phê mật ong.
- Trẻ trên 1 tuổi mới được ăn mật ong để tránh ngộ độc như các vụ ngộ độc sau ăn pate.
✅ GIA VỊ NGỌT HẬU (UMANI) NHƯ MÌ CHÍNH
- Thực ra, glutamate có trong hầu hết các thực phẩm tự nhiên mà ta vẫn ninh lấy nước dùng cho ngọt: thịt, sò, hến, khoai tây, cà chua. Càng ninh lâu thì càng giải phóng nhiều glutamate (càng ngọt).
- Mì chính có vị umani đặc trưng. Các nghiên cứu đã chỉ rõ: mì chính không biến đổi thành các chất có hại trong quá trình nấu và nêm vào lúc nào cũng được (chứ không cần nêm lúc gần nấu xong).
- Ngoài ra, mì chính có thể dùng trong BẤT KÌ GIAI ĐOẠN NÀO của trẻ.
+ Bào thai: lutamate khi mẹ ăn, sẽ không truyền qua máu vào nhau thai, do đó mẹ ăn vô tư.
+ Bú mẹ: Sữa mẹ vốn đã có glutamate, do đó mẹ vẫn ăn đồ có mì chính vô tư.
+ Ăn dặm: Trẻ em có thể tự chuyển hoá glutamat như người lớn; glutamat còn giúp tăng tiết nước bọt và dịch vị, do đó, có thể nêm thêm vào đồ ăn dặm.
- Chỉ cần chú ý rằng, mì chính cũng có natri (30%) do đó đã nêm mì chính thì cần giảm muối mắm. Ta có thể giảm muối mắm và tăng mì chính, để ăn vẫn ngon mà con không quen mồm ăn mặn.
✅ GIA VỊ CHUA NHƯ DẤM
Nếu trẻ thích vị umani của mì chính một cách tự nhiên, thì vị chua cần phải tập dần. Do đó, từ 1 tuổi, bố mẹ đã có thể dùng dấm trong sơ chế và chế biến thức ăn, để con dần thích vị chua, sau ra đời đỡ bỡ ngỡ.
✅ GIA VỊ CAY NHƯ TIÊU, ỚT
Tuỳ thói quen ăn uống của gia đình và văn hoá, trẻ có thể được làm quen với các gia vị này từ nhỏ, thậm chí qua hương vị của sữa mẹ. Có thể thêm dần các gia vị này từ giai đoạn ăn dặm, với lượng rất ít - tăng dần và theo dõi phản ứng của trẻ mỗi 4, 5 ngày.
✅ HƯƠNG LIỆU NHƯ QUẾ, NGÒ, TỎI, NGHỆ, RAU THƠM...
- Có thể dùng vô tư từ 6 tháng tuổi. Tăng dần và quan sát đáp ứng làm quen của con.
- Ưu điểm của gia vị hương liệu là giúp món ăn ngon hơn mà không cần phải tăng muối hay đường.
