01/11/2021
Phòng bệnh Covid-19 bằng y học cổ truyền
Hiện tại chưa có chưa có 1 loại thuốc cụ thể nào điều trị đặc hiệu với bệnh coronavirus 2019 ( covid 19) cho nên công tác phòng bệnh là cực kỳ quan trọng đối với nhân dân trong thời điểm này. Trên cơ sở công văn 1306/BYT-YDCT của Bộ Y tế về Tăng cường phòng, chống bệnh viêm đường hô hấp cấp do SARS-Cov-2 bằng thuốc và các phương pháp Y học cổ truyền (YHCT), Khoa Y học cổ truyền – Bệnh viện Bãi Cháy đưa ra một số phương pháp phòng dịch theo YHCT, giúp người dân bảo vệ sức khỏe, giảm thiểu tối đa nguy cơ nhiễm virus SAR-CoV-2.
Covid-19 theo quan niệm của Y học cổ truyền
Bệnh Covid-19 theo Y học cổ truyền là "Ôn dịch" của học thuyết "Ôn bệnh học" và có tên "Cảm mạo ôn bệnh".Covid 19 là một loại bệnh ngoại cảm có tính truyền nhiễm, lây lan mạnh trong cộng đồng.
Nguyên nhân chủ yếu do cảm thụ các yếu tố "dịch lệ", thường xuất hiện theo mùa (thời hành dịch độc), vào cuối đông đầu xuân. Ngoài ra, thời tiết bất thường cũng là điều kiện thuận lợi phát sinh bệnh. Theo nguyên lý YHCT, cùng với các biểu hiện lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh, cho thấy vị trí gây bệnh của Covid-19 là ở tạng "Phế, Tỳ"(hô hấp, tiêu hoá), thuộc tính của nguyên nhân gây bệnh là "thấp độc" (các yếu tố dịch bệnh trong môi trường ẩm thấp). Tùy theo chính khí của mỗi người hoặc phối hợp thêm các nguyên nhân như: nhiệt, thấp, đàm, ... mà thời gian phát bệnh, nhiều thể bệnh và mức độ bệnh lý nặng nhẹ khác nhau trên lâm sàng.
Tại Trung Quốc, trong vụ đại dịch này, y học cổ truyền đã sớm được đưa vào để kết hợp với y học hiện đại trong chẩn đoán và điều trị dịch bệnh Covid-19. Các phương pháp điều trị bằng thuốc thảo dược, châm cứu, và các liệu pháp đặc trưng khác như luyện tập dưỡng sinh, tâm lý trị liệu… được khuyến cáo sử dụng toàn diện dựa trên nguyên tắc biện chứng luận trị của y học cổ truyền.
Phòng chống Covid-19 theo quan niệm Y học cổ truyền
Là một phần không thể tách rời của hệ thống y tế Việt Nam, Y học cổ truyền luôn thể hiện vai trò của mình trong việc phòng và hỗ trợ điều trị viêm đường hô hấp cấp do virus SAR-CoV-2 gây ra. Và theo đó, Bộ Y tế đã ban hành công văn số 1306/BYT-YDCT về việc Hướng dẫn sử dụng thuốc cổ truyền, phương pháp y học cổ truyền trong phòng COVID-19.
Với phương châm “phòng bệnh hơn chữa bệnh”, mỗi người dân cần nâng cao sức khỏe của bản thân và vệ sinh môi trường xung quanh sạch sẽ. Để thực hiện những điều này thì các phương pháp y học cổ truyền có hiệu quả rất tốt. Một số phương pháp phòng dịch Covid-19 người dân có thể áp dụng dễ dàng như sau:
1. Vệ sinh môi trường làm việc
Nguyên liệu : Sử dụng dược liệu chứa tinh dầu: Sả chanh, Bạc hà, Quế, Mùi, Bưởi, Tràm gió, Màng tang, Long não, Kinh giới, Tía tô, Bồ kết, Xạ Can..hoặc các chế phẩm.
Cách dùng: Có thể dùng một loại dược liệu hoặc phối hợp nhiều loại dược liệu, mỗi loại từ 200 - 400g tùy theo diện tích phòng, cho dược liệu vào nồi, đổ nước ngập dược liệu, đậy nắp nồi, đun sôi lăn tăn, mở nắp để hơi nước bão hòa tinh dầu khuếch tán ra không gian phòng, tiếp tục đun sôi nhỏ thêm 30 phút, đóng cửa phòng khoảng 20 phút. Ngày làm 2 lần, sáng và chiều
Lưu ý:
Không xông có tinh dầu trong phòng ngủ có trẻ em dưới 30 tháng tuổi, trẻ em có tiền sử co giật do sốt cao, động kinh, người có dị ứng với tinh dầu.
2. Vệ sinh cá nhân
Chúng ta có thể dùng các dung dịch nhỏ mũi, nước súc miệng được chiết xuât từ Tỏi, Quế, Bạc Hà.. để súc họng và nhỏ mũi hằng ngày.
Lấy 10g hương nhu cùng 200ml nước sắc dùng súc miệng vào 2 lần trong ngày vào sáng sớm và trước khi đi ngủ.
3. Bài thuốc Đông y
Phòng dịch Covid-19, người dân có thể sử dụng các nguyên liệu từ thảo mộc tự nhiên để nâng cao thể lực, tăng khả năng sát khuẩn, đề kháng của đường hô hấp để hạn chế virus viêm đường hô hấp xâm nhập như sau:
* Nước ép Tỏi
+ Thành phần: Củ Tỏi và nước đun sôi để nguội
+ Liều lượng, cách sử dụng:
Lượng Tỏi vừa đủ
Xay hoặc nghiền Tỏi lọc lấy nước, hòa cùng nước ấm theo tỷ lệ 1:10.
Chia uống nhiều lần trong ngày
* Tỏi ngâm mật ong pha với nước ấm để uống vào buổi sáng trước khi ăn 30-40 phút
* Một số loại trà thảo dược ( lá khô)
Trà lá Diếp cá: Lá Diếp cá 5g (tươi 10g). Trà xanh 3g (tươi 6g), Liên kiều 3g, Hậu phác 3g. Các vị thuốc trên cho vào ấm hoặc dụng cụ phù hợp, cho 200ml nước sôi để nguội dần còn khoảng 70-80° hãm khoảng 5-10 phút, uống trong ngày.
Trà Kinh giới, Trà xanh: Kinh giới (lá khô) 10g, Trà xanh 3g (tươi 6g). Các vị thuốc trên cho vào ấm hoặc dụng cụ phù hợp, cho 200ml nước sôi để nguội dần còn khoảng 70-80° pha hãm khoảng 5-10 phút, uống trong ngày.
Trà Kinh giới, Bạc hà: Kinh giới 5g, Lá Bạc hà 3g, Trà xanh 3g. Các vị thuốc trên vào ấm hoặc dụng cụ phù hợp, cho 200ml nước sôi để nguội dần còn khoảng 70-80° hãm khoảng 5-10 phút, uống trong ngày.
Trà Kinh giới, Quế chi: Lá Kinh giới 5g, Quế chi 3g, Trà xanh 3g. Các vị thuốc trên vào ấm hoặc dụng cụ phù hợp, cho 200ml nước sôi để nguội dần khoảng 70-80° hãm khoảng 5-10 phút, uống trong ngày.
* Sử dụng dược liệu tươi pha chế làm trà
- Lá Trà tươi 10g, Sinh khương bỏ vỏ 10 lát; sắc hoặc hãm uống thay trà trong ngày.
- Hoắc hương tươi 10g, lá Tía tô tươi 10g, lá Bạc hà tươi 10g; rửa sạch, sắc hoặc hãm uống thay trà.
- Cam thảo 3g, Phòng phong 6g, hai thứ nghiền nhỏ, hãm với nước sôi uống thay trà trong ngày.
- Hoắc hương 8g, Tử tô 8g, Kinh giới 8g, Bạc hà 8g, lá Trà 5g, sắc hoặc hàm với nước sôi uống thay trà.
Hiện nay, dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến phức tạp và khó lường tại nhiều địa phương trên cả nước. Vì vậy, để phòng chống dịch bệnh Covid-19, bên cạnh việc thực hiện nghiêm túc khuyến cáo 5K của Bộ Y tế (Khẩu trang – Khoảng cách – Khai báo y tế – Khử khuẩn – Không tập trung), bác sĩ Khoa Y học cổ truyền – Bệnh viện Bãi Cháy khuyên người dân nên áp dụng các kiến thức, phương pháp Y học cổ truyền để duy trì một hệ miễn dịch khỏe mạnh, bảo vệ sức khỏe của bản thân, gia đình. Ngoài ra, việc triển khai nhân rộng tiêm chủng vắc xin Covid-19 cũng là giải pháp hiệu quả để phòng ngừa dịch bệnh lây nhiễm trong cộng đồng.
BS CKI. Nguyễn Thị Vân Anh – BS. Bùi Đức Quảng (Khoa Y học cổ truyền)
