17/09/2025
là khuyến cáo của NIH vương quốc Anh trong kiểm soát đau cuối đời (end of life tiên lượng thường dưới 15 ngày; khác trong hospice dưới 6 tháng).
QUẢN LÝ ĐAU CUỐI ĐỜI
1. Bệnh nhân đã dùng Opioid
Trừ khi có chỉ định đặc biệt, morphine là opioid tiêm lựa chọn đầu tay. Các opioid khác được chỉ định ở bệnh nhân suy thận hoặc không dung nạp morphine.
a) Bệnh nhân đang dùng morphine hoặc oxycodone đường uống:
- Chia tổng liều opioid (bao gồm liều đều đặn và liều khi cần) trong 24 giờ làm 2 và kê morphine hoặc oxycodone tiêm dưới da qua bơm tiêm điện trong 24 giờ (không tăng tổng liều opioid tương đương quá 50%).
- Kê liều cứu hộ bằng 1/6 liều opioid dùng trong bơm tiêm điện, tiêm dưới da, tối đa mỗi giờ một lần khi cần.
- Bắt đầu dùng bơm tiêm điện cách liều uống tiếp theo 2 giờ (hoặc ngay nếu đã bỏ lỡ liều).
- Ngưng opioid đường uống.
b) Bệnh nhân chưa dùng Opioid
- Tình huống 1: Lên kế hoạch trước - Bệnh nhân chưa đau
Kê morphine 2.5 mg tiêm dưới da khi cần mỗi giờ một lần.
Nếu bệnh nhân đau, chuyển sang tình huống 2.
- Tình huống 2: Hành động ngay - Bệnh nhân đang đau
Cho morphine 2.5 mg tiêm dưới da ngay lập tức.
Nếu hiệu quả, kê morphine 10 mg/24 giờ qua bơm tiêm điện.
Kê morphine 2.5 mg tiêm dưới da làm liều cứu hộ, dùng tối đa mỗi giờ một lần khi cần.
Đánh giá lại trong vòng 24 giờ:
Nếu cần thuốc thêm do đau, tăng liều bơm tiêm điện bằng tổng liều cứu hộ đã dùng hoặc 30-50%, tùy mức thấp hơn.
Điều chỉnh liều cứu hộ là 1/6 liều bơm tiêm điện, dùng tiêm dưới da tối đa mỗi giờ khi cần.
Nếu đau kiểm soát tốt, giữ nguyên liều và tiếp tục theo dõi.
c) Bệnh nhân đang dùng opioid yếu đều đặn (codeine, tramadol, dihydrocodeine):
Ngừng opioid yếu đường uống.
Bắt đầu morphine 10-20 mg/24 giờ qua bơm tiêm điện ngay sau liều đường uống cuối cùng (dùng 20 mg nếu liều opioid yếu trước là tối đa).
Kê morphine 2.5-5 mg tiêm dưới da làm liều cứu hộ, dùng mỗi giờ khi cần.
Theo dõi và điều chỉnh liều theo hướng dẫn trên.
d) Miếng dán Fentanyl cho bệnh nhân trong những ngày cuối đời:
Nên tiếp tục sử dụng miếng dán fentanyl ở những bệnh nhân đang sử dụng.
Nếu có đau xảy ra, cần cho liều cứu hộ morphine; hoặc các thuốc opioid tiêm thay thế.
Kết hợp bơm tiêm điện (syringe driver) cùng miếng dán nếu:
cần dùng 2 liều cứu hộ trở lên trong 24 giờ, bơm tiêm điện với morphine (hoặc opioid khác) và tiếp tục sử dụng miếng dán. Liều morphine (hoặc opioid khác) trong bơm tiêm điện nên bằng tổng liều cứu hộ đã dùng trong 24 giờ trước đó, hoặc tối đa bằng 50% liều opioid thường xuyên (tương đương liều miếng dán) hiện tại.
Lưu ý kết hợp tổng liều của miếng dán và liều trong bơm tiêm để tính toán liều cứu hộ mới (bằng khoảng 1/6 đến 1/10 tổng liều opioid hàng ngày) mỗi khi có thay đổi.
