12/11/2025
Dạo này thấy dịch cúm A bùng phát rất mạnh, từ người lớn đến trẻ nhỏ đều mắc, bệnh viện thì quá tải, trường học có lớp phải cho học sinh nghỉ học vì quá nhiều em bị cúm. Chúng ta chưa hiểu đúng về cơ thể, chưa biết phân biệt giữa sốt lạnh (hàn) và sốt nóng (nhiệt) để xử lý cho phù hợp. Bởi chỉ cần nhận diện đúng thể bệnh, dùng đúng cách, cúm A hoàn toàn có thể khỏi nhanh chóng trong vài ngày mà không cần dùng đến thuốc hay nhập viện.
Cúm A là bệnh do virus cúm nhóm A gây ra, lây rất nhanh qua đường hô hấp, đặc biệt trong giai đoạn thời tiết giao mùa, khi cơ thể yếu, dương khí giảm, hàn khí dễ xâm nhập. Khi virus tấn công, cơ thể phản ứng bằng cách tăng thân nhiệt để tiêu diệt mầm bệnh, nên người bệnh thường bị sốt, đau nhức, mệt mỏi, kiệt sức. Tuy nhiên, không phải ai cũng phản ứng giống nhau. Có người bị sốt theo kiểu lạnh, có người lại sốt theo kiểu nóng, và chính sự khác biệt này quyết định hướng điều trị.
Để hiểu và xử lý đúng, trước hết cần nhận biết sớm các dấu hiệu của cúm A. Thông thường, người bệnh bị sốt cao, thường trên 38,5°C, có khi kéo dài và khó hạ, đau đầu dữ dội, đau mỏi toàn thân, đặc biệt là vùng khớp và lưng, mệt mỏi, mất năng lượng, choáng váng, người nóng mà vẫn ớn lạnh, run rẩy, da tái hoặc đỏ. Một số trường hợp có nghẹt mũi, ho khan, rát họng, sổ mũi nhẹ, thậm chí nôn ói, biếng ăn ở trẻ em. Đây là những biểu hiện cho thấy cơ thể đang chiến đấu với virus, và việc ta cần làm là giúp cơ thể hỗ trợ đúng chiều, chứ không nên ép sốt hạ một cách máy móc.
Trong Đông y, sốt chia làm hai loại chính: sốt lạnh (thể hàn) và sốt nóng (thể nhiệt).
Sốt lạnh (hàn) thường xuất hiện ở giai đoạn đầu. Người bệnh rùng mình, ớn lạnh, sợ gió, run dù thân vẫn nóng, da tái, môi nhợt, mồ hôi ít, người mệt lả. Nguyên nhân là hàn tà xâm nhập, khí huyết bị tắc lại, dương khí chưa đủ phát tán ra ngoài. Khi ấy, cách chữa không phải là hạ sốt, mà là giúp cơ thể ấm lên, phát hãn nhẹ để đẩy hàn ra ngoài. Cách đơn giản và hiệu quả là đun Tía tô, Kinh giới, Gừng và Đường mật mía thô uống ấm nóng, ngày 3–4 lần, mỗi lần khoảng 200ml. Ngoài ra, có thể giã nát gừng và ngải cứu, xào vàng, bọc trong khăn ấm chườm vùng lưng, cổ hoặc gan bàn chân để hỗ trợ khai thông kinh lạc, phục hồi dương khí. Khi cơ thể ấm dần, ra chút mồ hôi, người nhẹ hẳn đi, đó là dấu hiệu bệnh đã lui.
Ngược lại, sốt nóng (thể nhiệt) là khi cơ thể bị nhiệt tà xâm nhập hoặc nội nhiệt bốc lên. Người bệnh sốt cao, mặt đỏ, mồ hôi ra nhiều, khát nước, miệng khô, đầu đau mạnh, rêu lưỡi vàng, người nóng bức, bứt rứt. Lúc này, tuyệt đối không dùng gừng, ngải cứu hay cứu muối, vì đây là những thứ ôn dương, sẽ khiến nhiệt càng tăng, hỏa bốc mạnh, bệnh nặng hơn. Thay vào đó, nên thanh nhiệt, giải độc, hạ hỏa nhẹ nhàng bằng bài uống Tía tô, Kinh giới, Chanh và Đường mật mía, đun ấm, uống ngày 3–4 lần. Uống xong ra mồ hôi nhẹ, nhiệt giảm, cơ thể tự cân bằng.
Điều quan trọng nhất là phải quan sát kỹ biểu hiện để nhận biết cơ thể đang ở thể nào. Nếu đang hàn mà lại dùng chanh, uống đồ mát, cơ thể sẽ càng lạnh, hàn tà đi sâu hơn. Còn nếu đang nhiệt mà lại dùng gừng, cứu ngải, thì hỏa khí càng bốc, làm sốt cao, kiệt sức. Hiểu được hàn, nhiệt chính là hiểu cách cơ thể vận hành để điều chỉnh cho thuận tự nhiên.
Thực ra, cúm A không đáng sợ. Đáng sợ là khi ta không hiểu cơ thể mình, không biết mình đang lạnh hay nóng để chăm đúng hướng. Khi hiểu rồi, chỉ cần một ấm nước Tía tô, Kinh giới, Gừng, Chanh, Đường mật mía thôi, dùng đúng theo thể hàn hay nhiệt, là cơ thể sẽ tự hồi phục, tự đẩy lui virus mà không cần thuốc men.
